Μεγάλου Βασιλείου Εἰς τό «πρόσεχε σεαυτῷ» παράγρ. 2
Ἡ μετάφραση εἶναι παρμένη ἀπό τόν 6ο τόμο τῶν ἔργων τοῦ .Βασιλείου στίς ἐκδόσεις ΕΠΕ
«2. «Πρόσεχε, λέγει, τὸν ἐαυτόν σου». Καθένα ἀπό τὰ ζῶα ἔχει ἐκ φύσεως ἀπό τὸν Θεὸν ποὺ ἐδημιούργησε τὰ πάντα, τάς ἀφορμάς διὰ τὴν προστασίαν τῆς ὑπάρξεώς του. Καὶ θὰ εὕρης ἐὰν ἐπιμελῶς παρατήρησης ὅτι τὰ πιὸ πολλὰ ἀπό τὰ ἄλογα ζῶα δὲν ἔχουν διδαχθῆ τὴν προφύλαξιν πρὸς αὐτὸ ποὺ βλάπτει, καὶ ὅτι μὲ κάποιαν πάλιν φυσικὴν ἕλξιν σπεύδουν πρὸς τὴν ἀπόλαυσιν τῶν ὠφελίμων. Διά τοῦτο καὶ εἰς ἡμᾶς ὁ Θεὸς πού μᾶς παιδαγωγεῖ ἔδωκε τὸ μεγάλο τοῦτο παράγγελμα, διὰ νὰ προστεθῆ καὶ εἰς ἡμᾶς μὲ τὴν βοήθειαν τῆς λογικῆς αὐτὸ τὸ ὁποῖον ἐκ φύσεως ἔχουν ἐκεῖνα. Καὶ αὐτὸ ποὺ εἰς τὰ ζῶα κατορθώνεται χωρὶς καμμίαν ἐπιστασίαν, αὐτὸ εἰς ἡμᾶς νὰ ἐπιτελῆται διὰ τῆς προσοχῆς καὶ τῆς συνεχοῦς ἐπιβλέψεως τῶν λογισμῶν. Καὶ νὰ εἴμεθα πιστοὶ φύλακες τῶν ἐντολῶν πού μᾶς ἔχουν δοθῆ ἀπό τὸν Θεὸν μὲ τὸ νὰ ἀποφεύγωμεν τὴν ἁμαρτίαν, ὅπως τὰ ζῶα ἀποφεύγουν τὰ δηλητήρια ἀπό τάς τροφάς καὶ νὰ ἐπιδιώκωμεν τὴν δικαιοσύνην, ὅπως ἐκεῖνα ἐπιζητοῦν τὸ φαγώσιμον ἀπό τὴν χλόην. «Πρόσεχε, λοιπόν, σεαυτῷ», διὰ νὰ γίνης ἱκανὸς νὰ διακρίνης τὸ βλαβερὸν ἀπό τὸ σωτήριον. Ἐπειδὴ ὅμως τὸ νὰ προσέχη κανεὶς σημαίνει δυὸ πράγματα, ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὸ νὰ προσηλώνη τὰ σωματικὰ μάτια εἰς τὰ ὁρατά, ἀφ’ ἑτέρου δὲ τὸ νὰ ἐπιβάλλη μὲ τὴν νοεράν δύναμιν τῆς ψυχῆς τὴν θεωρίαν τῶν ἀσωμάτων, ἐάν μὲν εἴπωμεν ὅτι τὸ παράγγελμα ἀναφέρεται εἰς τὴν ἐνέργειαν τῶν ὀφθαλμῶν, τότε ἀμέσως θὰ ἐλέγξωμεν τὸ ἀνεφάρμοστον αὐτοῦ. Διότι πῶς θὰ ἠμποροῦσε κανεὶς μὲ τὸν ὀφθαλμόν νὰ ἰδῆ ὁλόκληρον τὸν ἑαυτόν του; Μάλιστα οὔτε ὁ ἴδιος ὁ ὀφθαλμὸς χρησιμοποιεῖ τὴν δρᾶσιν διὰ τὸν ἐαυτόν του. Δὲν ἐπαρκεῖ διὰ τὴν κορυφήν, δὲν γνωρίζει τὰ νῶτα, οὔτε τὰ πρόσωπα, οὔτε τὴν διάθεσιν ποὺ εἶναι εἰς τὸ βάθος τῶν σπλάγχνων. Ἄρα εἶναι ἀσέβεια νὰ λέγωμεν ὅτι δὲν ἰσχύουν τὰ παραγγέλματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ὑπολείπεται λοιπὸν νὰ κατανοοῦμεν τὴν προσταγὴν εἰς τὴν ἐνέργειάν τοῦ νοῦ. «Πρόσεχε, λοιπόν, σεαυτῷ». Δηλαδὴ ἀπό παντοῦ νὰ παρατηρῆς προσεκτικὰ τὸν ἑαυτόν σου. Νὰ ἔχης ἄγρυπνον τὸ ὄμμα τῆς ψυχῆς σου διὰ τὴν προστασίαν τοῦ ἑαυτοῦ σου. Κρυφαὶ παγίδες ἔχουν στηθῆ παντοῦ ἀπό τὸν ἐχθρόν. Προσεκτικὰ νὰ παρατηρῆς τὸ κάθε τί λοιπόν, «διὰ νὰ γλυτώνης σὰν τὸ ζαρκάδι ἀπό τὰ δόκανα καὶ σὰν πτηνὸν ἀπό τὴν παγίδα». Διότι τὸ μὲν ζαρκάδι λόγῳ τῆς ὀξυτάτης ὁράσεως δὲν συλλαμβάνεται εἰς τὰ δόκανα, διὰ τοῦτο φέρει καὶ τὴν ἐπωνυμίαν δορκὰς διὰ τὴν ὀξυδέρκειάν του, τὸ δὲ πτηνὸν μὲ τὰ ἐλαφρὰ πτερὰ του πετᾶ ὑψηλότερα ἀπό τὸν κίνδυνον τῶν κυνηγῶν, ὅταν προσέχη. Κύττα λοιπὸν μὴ φανῆς κατώτερος ἀπό τὰ ἄλογα ζῶα εἰς τὴν προστασίαν τοῦ ἑαυτοῦ σου, διὰ νὰ μὴ κάποτε, ἀφοῦ συλληφθῆς εἰς τάς παγίδας, γίνης θήραμα τοῦ διαβόλου, αἰχμάλωτος ἀπ’ αὐτὸν εἰς τὸ νὰ κάμης τὸ θέλημά του».
