Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου «Εἰς τήν Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου» Τό κείμενο καί ἠ μετάφραση πού ἀκολουθεῖ ἔχουν ληφθεῖ ἀπό τό περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ» 1984, σελ. 325-326.
«Τὶς οὖν ἐστιν ἡ παροῦσα ἑορτή; Σεμνὴ καὶ μεγάλη, ἀγαπητέ, καὶ τὸν τῶν ἀνθρώπων ὑπερβαίνουσα νοῦν, καὶ τῆς μεγαλοδωρεᾶς ἀξία τοῦ ποιήσαντος αὐτὴν Θεοῦ. Σήμερον γὰρ καταλλαγαὶ τῷ Θεῷ πρὸς τὸ τῶν ἀνθρώπων γεγόνασι γένος· σήμερον ἡ χρονία ἔχθρα κατε-λύθη, καὶ ὁ μακρὸς πόλεμος ἀνῃρέθη· σήμερον εἰρήνη θαυμασία τις ἐπανῆλθεν οὐδέποτε προσδοκηθεῖσα πρότερον. Τὶς γὰρ ἂν ἤλπισεν, ὅτι Θεὸς ἀνθρώπῳ καταλλάττεσθαι ἔμελλεν; Οὐχ ὅτι ἀπάνθρωπος ὁ Δεσπότης, ἀλλ’ ὅτι ράθυμος ὁ οἰκέτης· οὐχ ὅτι ὠμὸς ὁ Κύριος, ἀλλ’ ὅτι ἀγνώμων ὁ δοῦλος……Οὕτω κακῶς ἡμῶν ἔπραττε τὸ γένος ἔμπροσθεν, ὡς κινδυνεῦσαι καὶ τῆς γῆς αὐτῆς ἐκπεσεῖν. Ἀλλ’ ἡμεῖς οἱ τῆς γῆς ἀνάξιοι φανέντες, σήμερον εἰς οὐρανοὺς ἀνήχθημεν· οἱ μηδὲ τῆς κάτω ἀρχῆς ὄντες ἄξιοι, πρὸς τὴν βασιλείαν ἀνέβημεν τὴν ἄνω, ὑπερέβημεν τοὺς οὐρανούς, ἐπελαβόμεθα τοῦ θρόνου τοῦ βασιλικοΰ· καὶ ἡ φύσις, δι’ ἣν ἐφύλαττε τὸν παράδεισον τὰ Χερουβίμ, αὕτη ἐπάνω τῶν Χερουβὶμ κάθηται σήμερον……Ἡμεῖς οἱ ἀναίσθητοι καὶ ἀγνώμονες, οἱ ἀνόητοι, οἱ τῶν λίθων ἀναισθητότεροι, οἱ πάντων κατώτεροι, οἱ ἄτιμοι, οἱ εὐτελέστατοι· πῶς εἴπω; τί λαλήσω; πῶς ἐξενέγκω τὸ ρῆμα τοῦτο; ἡ φύσις ἡ εὐτελής, ἡ πάντων ἀσυνετωτέρα, πάντων ἀνωτέρα γέγονε σήμερον. Σήμερον ἀπέλαβον ἄγγελοι, ὅ πάλαι ἐπόθουν· σήμερον εἶδον ἀρχάγγελοι, ὅ πάλαι ἐπεθύμουν, τὴν φύσιν τὴν ἡμετέραν ἀπὸ τοῦ θρόνου ἀστράπτουσαν τοῦ βασιλικοῦ, δόξη καὶ κάλλει στίλβουσαν ἀθανάτῳ». Ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις: Τί εἶναι λοιπὸν ἡ σημερινὴ ἑορτή; Εἶναι μεγάλη καὶ ἄξια πολλοῦ σεβασμοῦ, ἀγαπητέ μου. Ξεπερνᾶ τὴν ἀνθρώπινην κατανόησιν καὶ εἶναι ἀντάξια τῆς γενναιοδωρίας τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος καὶ τὴν ἐπραγματοποίησε. Διότι σήμερα ἔγινεν ἡ συμφιλίωσις τοῦ Θεοῦ μὲ τὸ ἀνθρώπινον γένος. Σήμερα διελύθη ἡ ἀρχαία ἔχθρα καὶ ὁ μακροχρόνιος πόλεμος ἔλαβε τέλος. Σήμερα ἐπανῆλθε θαυμαστὴ εἰρήνη, τὴν ὁποίαν προηγουμένως δὲν ἐπερίμενε κανείς. Ποῖος δηλαδὴ ἐπερίμενεν, ὅτι ἐπρόκειτο ὁ Θεὸς νὰ συμφιλιωθῆ μὲ τὸν ἄνθρωπον; Ὄχι διότι ὁ Δεσπότης (ὁ Κύριος) ἦτο ἀπάνθρωπος (ἐμισοῦσε τὸν ἄνθρωπον), ἀλλά διότι ὁ δοῦλος (ὁ ἄνθρωπος) ἦτο ἀπρόθυμος. Ὄχι διότι ἦτο σκληρὸς ὁ Κύριος, ἀλλά διότι ἦτο ἀχάριστος ὁ δοῦλος… Τόσον δὲ ἄσχημα ἐφέρθη παλαιότερα τὸ ἀνθρώπινον γένος, ὥστε ὑπῆρξε κίνδυνος καὶ ἀπό τὴν γῆν αὐτὴν νὰ ἐξαφανισθῆ. Ἀλλά ἀκριβῶς, ἐμεῖς ποὺ ἐφανήκαμεν καὶ τῆς γῆς αὐτῆς ἀνάξιοι, σήμερα ἀνεβήκαμεν καὶ εἰς αὐτοὺς τοὺς οὐρανούς. Ἐμεῖς ποὺ δὲν ἤμεθα ἄξιοι νὰ ἐξουσιάζωμεν τὴν γῆν, ἀνεβήκαμεν πρὸς αὐτὴν τὴν ἄνω βασιλείαν, ξεπεράσαμεν τοὺς οὐρανοὺς καί, ἀκόμη περισσότερον, ἐκερδίσαμεν (κατεκτήσαμεν) τὸν τοῦ Θεοῦ θρόνον. Καὶ ὁ ἄνθρωπος, ἕνεκα τῆς παραβάσεως τοῦ ὁποίου ἐφύλαγαν τὸν Παράδεισον τὰ Χερουβίμ, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος σήμερα κάθεται (εὑρίσκεται) ὑπεράνω τῶν Χερουβίμ… Ἠμεῖς οἱ ἀναίσθητοι καὶ ἀγνώμονες, οἱ ἀνόητοι καὶ ἀπό τούς λίθους ἀκόμη περισσότερον ἀναίσθητοι, ἀπό ὅλους κατώτεροι, χωρὶς τιμήν, οἱ εὐτελέστατοι (τί νὰ εἰπῶ; πῶς νὰ ὁμιλήσω; πῶς νὰ βγάλω ἀπό τὸ στόμα μου τὸν λόγον αὐτόν;) ἡμεῖς, τὸ γένος τὸ εὐτελές, τὸ πλέον ἀσύνετον ὅλων, τὸ γένος αὐτὸ τὸ ἀνθρώπινον, σήμερα ἔγινεν ἀνώτερον ὅλων. Σήμερα ἀπήλαυσαν οἱ Ἄγγελοι αὐτὸ πού ἀπό πολλοῦ χρόνου ἀνέκαθεν ἐπιθυμοῦσαν. Σήμερα εἶδαν οἱ Ἀρχάγγελοι αὐτὸ ποὺ ἀπό πολλοῦ νοῦ ἐπιθυμοῦσαν: τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, ἀπό τὸν βασιλικὸν τοῦ Θεοῦ θρόνον νά ἀπαστράπτη, νὰ ἀκτινοβολῆ μὲ δόξαν καὶ ὡραιότητα ἀθάνατον καὶ αἰωνίαν».
