ΚΕΙΜΕΝΟ
«Παραπτώματα τίς συνήσει; ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
« Πόσον ὅμως παρουσιαζόμεθα ἐλλειπεῖς ἐν τῇ τηρήσει τοῦ νόμου σου! Ἀληθῶς, ποῖος δύναται νά γνωρίσῃ τά παραπτώματα, εἰς τά ὁποῖα ἀκουσίως καί χωρίς νά τό ἀντιληφθῇ ὑποπίπτει; Ἐκ τῶν κρυφίων τούτων παραπτωμάτων μου, τά ὁποῖα δέν ὑπέπεσαν εἰς τήν ἀντίληψίν μου, καθάρισόν με, Κύριε» ( Ἀπό τήν «ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ», τ.10ος, ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
ΣΧΟΛΙΟ
«Τὶ περίεργο! Τὶ θαυμαστό! Ὁ θεόπνευστος Ψαλμωδός, ὁ προφητάναξ Δαβίδ, ἀφοῦ ἐξύμνησε τὸ κάλλος καὶ τὴν ὡραιότητα τοῦ θείου νόμου, ἀφοῦ ὁμολόγησε τή βαθιὰ χαρά καὶ τὴν ἀνεκλάλητη ἀγαλλίαση πού ἀπολάμβανε ἀπὸ τή μελέτη τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀφοῦ βεβαίωσε ὅτι ἐφήρμοζε τὰ θεῖα παραγγέλματα, αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νά κάνει μιά ἀξιοπρόσεκτη ὁμολογία. Τὶ λέει;
—«Παραπτώματα τὶς συνήσει; ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με. καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου». Θεέ μου καὶ Κύριέ μου! Ναί, προσπαθῶ καὶ θέλω νά ἐφαρμόζω τίς θεῖες ἐντολές Σου. Ποῖος ὅμως εἶναι σὲ θέση νά γνωρίσει τὰ παραπτώματα στά ὁποῖα πέφτει χωρὶς νά τὸ θέλει καὶ χωρὶς νά τὸ ἀντιλαμβάνεται ; Ποῖος κατορθώνει νά παρακολουθεῖ τὰ ἐσωτερικὰ κινήματα τῆς ψυχῆς του,τίς κλίσεις καί τίς διαθέσεις τοῦ ἐσωτερικοῦ του πού εἶναι ξένες καὶ ἀσυμβίβαστες πρὸς τὸ ἅγιο θέλημά Σου; Ὤ, αὐτό, ἂν δεν εἶναι ἀκατόρθωτο, εἶναι παρὰ πολὺ δύσκολο στόν ἀδύνατο ἄνθρωπο. Κι ἐπειδὴ ὁ ἔνθεος Ψαλμωδὸς ἔχει βαθιὰ συναίσθηση τῆς ἀληθείας καὶ τῆς καταστάσεως αὐτῆς, δέν βρίσκει ἄλλη διέξοδο καὶ ἅλλη λύση, παρὰ νάκαταφύγει στό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ νά προσπέσει μπροστὰ στόν θρόνο τῆς χάριτός Του. Καὶ ἱκετεύει λοιπὸν τὸν μακρόθυμο καὶ ἀνεξίκακο καὶ πανάγαθο Κύριο: «Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». Ἀπὸ τὰ ἁμαρτήματά μου ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἡ συνείδησή μου δεν συνέλαβε καὶ ἑπομένως δέν τὰ κατάλαβα, ὥστε νά ζητήσω, Κύριε,τὸ ἔλεός Σου, καθάρισέ με καὶ ἁπάλλαξέ με ἀπὸ κάθε ἐνοχή.
«Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με.
Να, ἀδελφέ μου, μιά φωνή ἱκεσίας, ἡ ὁποία πρέπει νά βγαίνει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς ψυχῆς ὅλων μας καὶ νά φθάνει ἐνώπιον τοῦ παντογνοόστη Κυρίου μας. Εἶναι ἀξιοθαύμαστο καὶ συγχρόνως ἀξιοπρόσεκτο ὅτι οἱ μεγαλύτεροι ἀπὸ τοὺς ἁγίους ἀνθρώπους, ἐκεῖνοί πού ἀναγνωρίσθηκαν ὡς τέτοιοι ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τιμῶνται ὡς φίλοι τοῦ Θεοῦ, ὡς πολίτες τῆς οὐράνιας Βασιλείας, αὐτοὶ παρουσιάζουν τή μεγαλύτερη συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν τους. Ἐὰν μελετήσει κανείς τίς προσευχὲς τους, νομίζει ὅτι πρόκειται γιά μεγάλους ἁμαρτωλούς, ἐνῶ στήν πραγματικότητα πρόκειται γιά τοὺς μεγαλύτερους ἁγίους. Ἂς θυμηθοῦμε τὸν θεῖο ἀπόστολο Παυλο. Ἡ ζωὴ τοῦ ἤταν ζωὴ αὐταπαρνησεως καὶ ὑποδειγματικῆς ἁγιότητας. Ἐπανειλημμένα ἀναγκάσθηκε να διακηρύξει ὅτι πολιτεύθηκε ἐν πάση συνειδήσει ἀγαθή τῷ Θεῷ (Πραξ. κγ’ 1) καὶ να βεβαιώσει, οὐδὲν ἐμαυτῷ σύνοιδα, για να προσθέσει ὅμως εὐθὺς ἀμέσως ὅτι «οὐκ ἐν τούτῳ δεδικαίωμαι, διότι ὁ ἀνακρίνων με Κύριός ἐστιν» (Α’ Κορ. δ’ 4). Ἡ μὲν συνείδησή μου δέν μοῦ μαρτυρεῖ καμία ἐνοχή, παραβάση ἤ παράλειψη τῶν καθηκόντων τὰ ὁποῖα μοῦ ἀνέθεσε ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος μὲ ἀνέδειξε ἀπόστολό Του. Ἡ μαρτυρία ὅμως αὐτή τῆς συνειδήσεώς μου δεν εἶναι ἀρκετή. Ὁ μόνος ἁρμόδιος νά μὲ κρίνει καὶ νά ἐκφέρει ὁριστικὴ καὶ δίκαιη κρίση γιά μένα εἶναι ὁ καρδιογνώστης Κύριος. Καὶ ἐπειδὴ ἔχει τέτοιο φρόνημα γιά τὸν ἑαυτὸ του ὁ θεῖος Παῦλος, προχωρεῖ στήν καταπληκτικὴ ἐκείνη ὁμολογία, ὅτι θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του πρῶτο ἀπὸ ὅλους τοὺς ἁμαρτωλούς. «Χριστὸς Ἰησοῦς ᾖλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτος εἰμι ἑγὼ» (Α’ Τιμ. α’ 15). Ἀπὸ αὐτὸ μποροῦμε νά συμπεράνουμε πόσες φορὲς θὰ ἐπαναλάμβανε καὶ ὁ θεῖος Παῦλος τὰ λόγια τοῦ Προφητάνακτος: «Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». Ὅταν ὅμως οἱ γίγαντες τοῦ πνευματικοῦ στερεώματος αἰσθάνονται τὴν ἀνάγκη νά ἰκετεύουν τὸν Θεὸ νά τοὺς ἀπαλλάξει ἀπὸ τὴν ἐνοχὴ τέτοιων ἁμαρτημάτων, ἐμεῖς τί νά ποῦμε;
Ὅταν μερικὲς φορὲς συγκεντρώνεται ὁ Χριστιανὸς στόν ἑαυτὸ του καὶ ἐρευνᾶ τὸ βάθος τῆς ψυχῆς του, Θεέ μου, πόσα παραπτώματα διακρίνει, γιά τὰ ὁποῖα, ὅταν τὰ διέπραττε, δέν συναισθανόταν ἐνοχή. Πόσες ζηλοτυπίες, πόσα συναισθήματα ἐκδικήσεως, πόσες χαιρεκακίες, πόσες φιλοδοξίες ἀνόητες, πόσες ἀνθρωπαρέσκειες, πόσες κενοδοξίες. Πόσες φορὲς λέει μὲ τὸ στόμα τὰ λόγια τῆς προσευχῆς, ὁ νοῦς ὅμως τρέχει σὲ ἄλλες σκέψεις. Ἄλλοτε πάλι πόσες ἀπροσεξίες στά λόγια, ποὺ λυποῦν τοὺς ἄλλους, πόσες παραλείψεις ἀγάπης πού θὰ ἀνακούφιζαν τοὺς ἀδελφοὺς μας, πόσα βλέμματα ἀπρόσεκτα, πόσες σκέψεις μὲ τις ὁποῖες δέν εὐαρεστεῖται ὁ Θεός, πόσοι ρεμβασμοὶ τοῦ νοῦ ἔνοχοι, πόσα, πόσα ἄλλα, τὰ ὁποῖα μόλις τὰ συνειδητοποιήσει ὁ Χριστιανός, θὰ σκύψει μὲ ντροπὴ καὶ λύπη τὸ κεφάλι καὶ θὰ ἐπαναλάβει μὲ μετάνοια τὰ λόγια τοῦ Ψαλμωδοῦ: «Παραπτώματα τίς συνήσει; ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με. καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου».
Καὶ αὐτὰ εἶναι ὅσα σὲ ὥρα συναισθήσεως καὶ αὐτοκριτικῆς θὰ μπορέσει νά συλλάβει καὶ νά συνειδητοποιήσει ὁ ἄνθρωπος. Ὅσα ὅμως τοῦ ξεφεύγουν, εἴτε διότι δέν ἔχει βαθιὰ γνώση τοῦ θείου θελήματος, εἴτε διότι δέν κατορθώνει νά παρακολουθεῖ τίς ἐκδηλώσεις καί τίς ἐνέργειες τῆς ψυχῆς του; Ἔ, ἀδελφέ μου,γι’ αὐτὰ ἀκριβῶς μᾶς ὑποδεικνύει ὁ θεόπνευστος προφήτης νά ἀπευθύνουμε τὴν ἱκεσία πρὸς τὸν Θεὸ καὶ νά Τοῦ λέμε: «Κύριε, ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». Ὁ παντογνώστης, ὁ καρδιογνώστης Κύριος, ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς (Ψαλμ. ζ’ 10), ἐνώπιον τοῦ Ὁποίου τὰ πάντα εἶναι γνωστά, καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ βαθύτερα καὶ ἄδυτα τῆς ψυχῆς μας, τὰ ὁποῖα οὔτε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι γνωρίζουμε, Ἐκεῖνος τὰ ξέρει ὅλα, Ἐκεῖνος τὰ γνωρίζει λεπτομερῶς. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία παρακαλεῖ τὸν Θεὸ νά συγχωρήσει τὰ παραπτώματά μας τὰ ἑκούσια καὶ τὰ ἀκούσια, τὰ ἐν γνώσει καὶ ἐν ἀγνοίᾳ, τὰ πρόδηλα, τὰ λανθάνοντα….
Ναί, παντογνώστη καὶ καρδιογνώστη Κύριε! Σύ θά γίνεσαι ἵλεως καὶ θὰ συγχωρεῖς τὰ ἁμαρτήματα μας. Ὄχι μόνο ἐκεῖνα πού συναιοθανόμαστε καὶ ἐξομολογούμαστε ἐνώπιον τοῦ πνευματικοῦ μας, ἀλλὰ καὶ ὅσα μᾶς διαφεύγουν. ‘Ἴσως, Κύριε, να εἶναι καὶ αὐτὰ σοβαρά, τὰ ὁποῖα ὅμως ἡ δικὴ μας ἀδιαφορία καὶ ἀμέλεια συντελεῖ στό νά μὴν τὰ συναιοθανόμαστε. Γι’ αὐτό, πανάγαθε Σωτήρ, φώτιζε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας νά διακρίνουν καθαρὰ σὲ κάθε περίσταση ποιό εἶναι τὸ πανάγιο θέλημά Σου. Δίνε μας ἀκόμη καὶ συνείδηση καθαρή, γιά νά συναιοθανόμαστε τὶς ἁμαρτίες μας καὶ μετανοοῦμε εἰλικρινὰ γι΄ αὐτές. Καὶ γιά ὅσα τυχόν, φιλάνθρωπε Λυτρωτή, ἐμεῖς δέν ἐκδηλώσαμε ὅπως πρέπει τή μετάνοια μας, διότι μᾶς διέφυγαν, χάριζέ μας τὴν ἄφεση ἐν τῷ ἀπείρῳ σου ἐλέει καὶ ἀξίωνε μας πάντοτε νά ἐπαναλαμβάνουμε μὲ συναίσθηση τὴν προφητικὴ ἱκεσία: «Κύριε, ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με».Ἀμήν. ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Χριστοφ.Παπουτσοπούλου «ΟΙ ΣΠΕΙΡΟΝΤΕΣ ΕΝ ΔΑΚΡΥΣΙ», ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
