Μεγάλου Βασιλείου «Περί φθόνου» παρ.5 συνέχεια
(Ἡ μετάφραση εἶναι παρμένη ἀπό τόν 6ο τόμο τῶν ἔργων τοῦ Μεγάλου Βασιλείου τῶν ἐκδόσων ΕΠΕ)
«Ὅταν δὲ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἀναβλύζη ὁ πνευματικὸς λόγος καὶ εὐσεβής καρδία ἐκπηγάζη ἀπό τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, δὲν τείνεις τάς ἀκοάς σου μὲ εὐφροσύνην; Δὲν δέχεσαι μὲ εὐχαρίστησιν τὴν ὠφέλειαν; Ἀλλά σὲ ἐνοχλοῦν τὰ χειροκροτήματα τῶν ἀκροατῶν καὶ θὰ ἤθελες νὰ μὴ ὑπάρχη οὔτε αὐτὸς ποὺ ὠφελεῖται οὔτε αὐτὸς ποὺ χειροκροτεῖ . Ποὶαν δικαιολογίαν θὰ εὕρουν αὐτὰ ἐνώπιον τοῦ κριτοῦ τῶν καρδιῶν μας; Πρέπει λοιπὸν νὰ θεωροῦμεν ὅτι τὸ ἀγαθόν τῆς ψυχῆς εἶναι καλὸν ἀπό τὴν φύσιν του. Αὐτὸν δὲ ποὺ εἶναι πλούσιος καὶ καυχᾶται διὰ τὴν ἐξουσίαν καὶ διὰ τὴν σωματικὴν ρωμαλεότητα καὶ ποὺ χρησιμοποιεῖ καλῶς αὐτὰ ποὺ ἔχει, νὰ τὸν ἀγαπᾶς καὶ νὰ τὸν τιμᾶς, διότι κατέχει ἀγαθὰ κοινὰ εἰς τὴν ζωήν, ἐάν βέβαια τὰ διαχειρίζεται σύμφωνα μὲ τὸν ὀρθὸν λόγον. Διότι μὲ τὴν χορηγίαν τῶν χρημάτων παρέχει ἄφθονα εἰς τοὺς πτωχούς, καὶ μὲ τὸ σῶμα του προσφέρει ὑπηρεσίαν εἰς τοὺς ἀρρώστους. Ὁλόκληρος δὲ ἡ ὑπόλοιπος περιουσία δὲν νομίζει ὅτι εἶναι περισσότερον δική του ἀπό ὅσον καὶ τοῦ ὁποιουδήποτε ἀπό αὐτοὺς ποὺ τὴν ἔχουν ἀνάγκην. Αὐτὸν δὲ ποὺ δὲν συμπεριφέρεται ἔτσι πρὸς αὐτὰ πρέπει νὰ τὸν θεωρῆς καλύτερα ἄθλιον παρὰ φθονερόν, διότι ἔχει μεγαλυτέρας ἀφορμάς διὰ νὰ εἶναι κακός. Αὐτὸ σημαίνει νὰ καταστρέφεται κανεὶς ὕστερα ἀπό πολλὴν προπαρασκευὴν καὶ ἐπίπονον φροντίδα. Διότι ἐὰν ὁ πλοῦτος γίνεται ἐφόδιον τῆς ἀδικίας, τότε ὁ πλούσιος εἶναι ἀξιολύπητος. Ἐάν δὲ ὑπηρετῆ τὴν ἀρετήν, ὁ φθόνος δὲν ἔχει χῶρον, διότι δι’ ὅλους προκύπτει κοινὴ ὠφέλεια ἀπ’ αὐτά. Ἐκτός ἐάν κάποιος μὲ τὴν ὑπεροχήν τῆς κακίας φθονῆ καὶ τὸν ἑαυτὸν του διὰ τὰ ἀγαθά. Γενικὰ δέ, ἀφοῦ θέσης κάτω ἀπό τὴν λογικὴν τὰ ἀνθρώπινα πράγματα καὶ ἀποβλέψης πρὸς τὸ πράγματι καλὸν καὶ ἐπαινετόν, θὰ ἐχρειάζεσο πολὺ ἀκόμη νὰ θεωρήσης κάτι ἀξιομακάριστον καὶ ἀξιοζήλευτον ἀπό τὰ φθαρτὰ καὶ τὰ γήινα ἀγαθά. Ὅταν δὲ ἔτσι διάκησαι καὶ δὲν ἔχης ξιπασθῆ μὲ τὰ μεγάλα κοσμικὰ πράγματα, εἶναι ἀδύνατον νὰ ἐμφανισθῆ ὁ φθόνος. Ἐάν δὲ ἐπιθυμῆς ἔξαπαντος τὴν δόξαν καὶ ἐπιθυμῆς νὰ ὑπερτερῆς ἀπό πολλοὺς καὶ διὰ τοῦτο δὲν ἀνέχεσαι νὰ εἶσαι δεύτερος (διότι καὶ αὐτὸ εἶναι ἀφορμὴ φθόνου), ἐσὺ νὰ τρέψης, ὡσὰν κάποιο ρεῦμα, τὴν φιλοδοξίαν σου πρὸς τὴν ἀπόκτησιν τῆς ἀρετῆς. Ἀλλὰ ἐξάπαντος νὰ μὴ ἐπιθυμῆς νὰ πλουτῆς καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, μήτε νὰ εὐδοκιμῆς ἀπό τὰ πράγματα τοῦ κόσμου. Διότι αὐτὰ δὲν ἔχουν εἰς σὲ θέσιν νὰ εἶσαι δίκαιος, σώφρων, φρόνιμος, ἀνδρεῖος καὶ ὑπομονητικός εἰς τὰ παθήματα ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας. Διότι ἔτσι καὶ τὸν ἑαυτόν σου θὰ σώσης καὶ θὰ ἔχης πολὺ μεγάλην καύχησιν διὰ μεγάλα ἀγαθά. Διότι ἡ ἀρετὴ ἐξαρτᾶται ἀπό ἡμᾶς καὶ ὁ φιλόπονος ἠμπορεῖ νὰ τὴν κάμη κτῆμα του. Ἡ ἐπιδίωξις ὅμως τῶν χρημάτων, ἡ ὀμορφιὰ τοῦ σώματος καὶ τὸ μέγεθος τῶν ἀξιωμάτων δὲν ἐξαρτῶνται ἀπό ἠμᾶς. Ἐάν λοιπὸν ἡ ἀρετὴ εἶναι καὶ ἀγαθὸν μεγαλύτερον καὶ διαρκέστερον καὶ ἀπό ὅλους ὁμολογουμένως προτιμᾶται, αὐτὴν ἡμεῖς πρέπει νὰ ἐπιδιώκωμεν. Αὐτὴ δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἐμφυτευθῆ εἰς ψυχὴν ποὺ δὲν εἶναι καθαρὰ καὶ ἀπό τὰ ἄλλα πάθη, ἀλλά πρὸ πάντων ἀπό τὸν φθόνον.
6. Δὲν βλέπεις πόσον μεγάλον κακὸν εἶναι ἡ ὑποκρισία; Κά! αὐτὴ εἶναι καρπὸς τοῦ φθόνου. Διότι ἡ διπλὴ συμπεριφορὰ γεννᾶται εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ὅταν, ἐνῶ κρατοῦν εἰς τὰ κατάβαθα τὸ μίσος, δεικνύουν τὸ πρόσωπον χρωματισμένον μὲ ἀγάπην, κατ’ ἀναλογίαν πρὸς τάς ὑφάλους πέτρας, αἳ ὁποῖαι καλυπτόμεναι μὲ ὀλίγον νερόν, ἀποβαίνουν ἀπρόβλεπτον κακὸν εἰς αὐτοὺς ποὺ δὲν προσέχουν. Ἐάν λοιπὸν καὶ ὁ θάνατος δι’ ἡμᾶς ἀπ’ ἐκεῖ, ὡσὰν ἀπό πηγήν, ἀπέρρευσεν, καὶ ἡ ἔκπτωσις ἀπό τὰ ἀγαθά, καὶ ἡ ἀποξένωσις ἀπό τὸν Θεόν, καὶ τὸ ἀνακάτωμα τῶν θεσμῶν, καὶ ἡ ἀνατροπὴ ὅλων μαζὶ τῶν καλῶν τῆς ζωῆς, ἄς δώσωμεν ἐμπιστοσύνην εἰς τὸν ἀπόστολον, καὶ «ἄς μὴ γινώμεθα κενόδοξοι προκαλοῦντες ὁ ἕνας τὸν ἄλλον καὶ φθονοῦντες ὁ ἕνας τὸν ἄλλον». Ἀλλά καλύτερα νὰ εἴμεθα «καλοί, εὔσπλαγχνικοι, νὰ συγχωροῦμεν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Θεός μᾶς ἐσυγχώρησεν» ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ποὺ εἶναι ὁ Κύριός μας. Μετ’ αὐτοῦ ἡ δόξα εἰς τὸν Πατέρα μαζὶ μὲ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
