ΚΕΙΜΕΝΟ
«Ὀργίζεσθε καί μή ἁμαρτάνετε· ἅ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, ἐπί ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Ἄς ὀργίζεσθε ἐναντίον μου, προσέχετε ὅμως νά μή ἁμαρτάνετε καί κατά τοῦ Θεοῦ.Τά πονηρά σχέδια καί τούς ἐφαμάρτους διαλογισμούς, πού συλλαμβάνετε μέ τόν νοῦν σας καί κυκλοφορεῖτε εἰς τάς καρδίας σας, νά τά ἐξετάζετε τήν νύκτα εἰς τήν κλίνην σας καί καταλαμβανόμενοι ὑπό μετανοίας καί κατανύξεως νά συγκρατῆσθε ἀπό τοῦ νά τά θέσετε εἰς πρᾶξιν» ( Ἀπό τήν «Παλαιά Διαθήκη μετά συντόμου ἑρμηνείας», τόμος 10ος, ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
ΣΧΟΛΙΟ
«Εἶναι πολλές οἱ συκοφαντίες πού πετοῦσαν κατά τοῦ Δαβίδ οἱ ἐχθροί του. Πολλά σχέδια μηχανεύονταν γιά νά τον θανατώσουν. Ὄχι διότι τούς εἶχε κάνει κανένα κακό, ἀλλά διότι ἐκεῖνοι ἦταν ἄνθρωποι πονηροί, ἄφηναν στήν ψυχή τους νά βράζει τό μίσος ἐναντίον του. Ὁ πρᾶος ὅμως καί εὐλογημένος δοῦλος τοῦ Θεοῦ, ὁ θεόπνευστος Προφητάναξ, φωτιζόμενος ἀπό τό Πνεῦμα τοῦΘεοῦ τά ἔβλεπε καί τά γνώριζε ὅλα. Ἄλλωστε τά διαπίστωνε καί πάνω στά πράγματα. Καί γιά τόν ἑαυτό του δέν φοβόταν, ἀνησυχοῦσε ὅμως καί ἐνδιαφερόταν γιά ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἔτρεφαν στίς ψυχές τους τά δυσμενῆ αἰσθήματα καί κατέστρωναν τά ἐξοντωτικά σχέδια ἐναντίον του. Καί γεμάτος ἀπό ἀγαθότητα καί ἀνεξικακία ὄχι μόνο ὁ ἴδιος τούυς συγχωροῦσε, ἀλλά καί κατά τήν ὥρα πού ἐπικοινωνοῦσε διά τῆς προσευχῆς μέ τον Θεό, θυμόταν τούς ἐχθρούς του• καί ἀκόμη τούς ἔδινε συμβουλές γεμάτες ἔλεος καί ἀγαθότητα. Τί τούς ἔλεγε; «Ἅ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, ἐπί ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε». Τα πονηρά σχέδια καί τούς ἐφάμαρτους διαλογισμούς πού χάνετε κατά τή διάρκεια τῆς ἡμέρας καί κυκλοφορεῖτε στό ἐσωτερικό τῶν καρδιῶν σας, νά τά ἐξετάζετε τή νύχτα, ὅταν πέφτετε στό κρεβάτι γιά νά κοιμηθεῖτε. Καί τότε ἀναγνωρίζοντας ὅτι δέν σκεπτόσασταν καλά τήν ἡμέρα, νά μετανοεῖτε καί νά μήν προχωρεῖτε στήν ἐκτέλεση των ἁμαρτωλῶν σχεδίων σας.
«Ἐπί ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε».
Πόσο πολύτιμη εἶναι ἡ συμβουλή αὐτή τοῦ Προφητάνακτος! Εἶναι πράγματι θεόπνευστη. Κατά τή διάρκεια τῆς ἡμέρας, ἀπασχολούμενος ὁ ἄνθρωπος μέ πολλά ἔργα, ἔρχεται σέ ἐπικοινωνία μέ διάφορους ἀνθρώπους. Εἶναι λοιπόν ἐνδεχόμενο νά παρασυρθεῖ σέ λόγια καί πράξεις ἄδικες κατά τῶν ἄλλων, χωρίς τήν ὥρα ἐκείνη νά ἀντιλαμβάνεται καί νά συναισθάνεται ὅτι τούς ἀδικεῖ. Μπορεῖ νά δημιουργηθεῖ ἀντιπάθεια στήν ψυχή του ἐναντίον ἑνός συναδέλφου του, διότι παρανόησε κάποια ἐνέργεια του. Δέν εἶναι δύσκολο καί κατά τοῦ Θεοῦ νά βαρυγγώμησε, ὅταν στήν ἐργασία του συνάντησε ἐμπόδια καί δυσκολίες, ἤ ὅταν εἶδε τά σχέδιά του νά ναυαγοῦν ἤ τήν ἐργασία του νά μήν πηγαίνει καλά. Μπορεῖ νά παρουσιάσθηκαν καί πολλές ἄλλες περιπτώσεις καί ἀφορμές κατά τίς ὁποῖες ὁ ἄνθρωπος νά σκέφθηκε τό πονηρόν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου (Ψαλμ. ν’ 6). Ὦ, πόσες φορές, ἄν ἦταν δυνατόν νά μᾶς μιλήσει ὁ καρδιογνώστης Κύριος καί νά ἀκούσουμε κι ἐμεῖς μέ τά αὐτιά τοῦ σώματός μας τή θεία φωνή Του, θά μποροῦσε νά μᾶς πεῖ: «Ἵνα τι ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν»; (Ματθ. θ’ 4). Γιατί σκέπτεσθε τό κακό τοῦ ἄλλου; Γιατί δέν τόν συγχωρεῖτε; Γιατί ὀλιγοπιστεῖτε; Γιατί εἶστε νωθροί στήν ἐκτέλεση τῶν καθηκόντων σας καί τῶν ἔργων σας; Γιατί ἀφήνετε τή διάνοιά σας νά ρεμβάζει σέ ἁμαρτωλές σκέψεις; Γιατί καταστρώνετε σχέδια ἐκδικήσεως ἐναντίον τοῦ ἄλλου; Γιατί ἀπό ἔλλειψη ἀγάπης ἀποδίδετε στούς ἄλλους διαθέσεις καί ἐνέργειες δυσμενεῖς ἐναντίον σας; Γιατί… Γιατί…;
Ἀλλά εἶναι δυνατόν νά ἀπαριθμήσουμε ὅλα ὅσα ὁ παλαιός μας ἄνθρωπος «ἐν κρυπτῷ» σκέπτεται; Ὄχι βέβαια. Γι’ αὐτό ὁ θεόπνευστος προφήτης μᾶς δίνει τή σωτήρια ἐντολή: Προτοῦ κοιμηθεῖτε, ἐξετάστε τή συνείδηση σας. Ἐρευνῆστε τό ἐσωτερικό σας. Ἀνακρίνετε σεῖς οἱ ἴδιοι τή συμπεριφορά σας καί μετανοῆστε γιά ὅσα τυχόν κακά σκεφθήκατε ἤ ἀποφασίσατε.
«Ἅ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, ἐπί ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε».
Ὦ, ἀδελφέ μου! Ἄς μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἁμαρτία δέν εἶναι μόνο τό κακό πού πράττει ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά καί ἐκεῖνο πού σκέπτεται καί ἐπιθυμεῖ καί ἀποφασίζει νά πράξει. Εἶναι βέβαια πολύ μεγαλύτερη ἡ ἐνοχή, ὅταν κανείς πραγματοποιήσει τό κακό πού σκέφθηκε καί ἀποφάσισε. Δέν εἶναι ὅμως ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν ἐνοχή καί ἡ ἐσωτερική, ἡ μυστική συγκατάθεση τῆς ψυχῆς καί ἡ ἀπόφασή της νά διαπράξει τό κακό. Γι’ αὐτό πρέπει ἐγκαίρως νά συνειδητοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος τήν ἐσωτερική κατάσταση τῆς ψυχῆς του. Νά καταλαβαίνει ὅσο το δυνατόν καλύτερα τά ἐλατήρια, τίς διαθέσεις, τίς ἐπιθυμίες καί τίς ἀποφάσεις τῆς ψυχῆς του. Καί γιά το ἔργο αὐτό, γιά νά κάνει τόν ἀπολογισμό τῆς ἡμέρας, ἡ καλύτερη ὥρα εἶναι πρίν άπό τον βραδινό ὕπνο. Ὁ ἀρχαῖος σοφός συνιστοῦσε στούς ὀπαδούς του νά κάνουν κάθε μέρα τρία ἐρωτήματα στόν ἑαυτό τους: Ποιό καθῆκον παρέβην σήμερα; Τί ἔκανα; Τί ἔπρεπε νά κάνω, κι ἐγώ τό παρέλειψα; Ἀλλά ἄν ὁ ἀρχαῖος εἰδωλολάτρης συμβούλευε αὐτό, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί δέν πρέπει νά εἴμαστε πιό συνεπεῖς στήν προφητική ἐντολή; Ἄς πάρουμε λοιπόν τήν ἀπόφαση νά ἐφαρμόζουμε χωρίς προφάσεις καί δικαιολογίες τό θεόπνευστο παράγγελμα «ἅ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν κατά τή διάρκεια τῆς ἡμέρας, ἐπί ταῖις κοίταις ὑμῶν κατανύγητε, καί ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο:
Παντογνώστη Κύριε, «ὁ ἐτάζων καρδίας καί νεφρούς» (Ψαλμ. ζ’ 10), Σύ γνωρίζεις ὅσο κανείς ἄνθρωπος τίς σκέψεις, τίς ἐπιθυμίες, τίς θελήσεις καί τίς ἀποφάσεις τῶν καρδιῶν μας. Σύ, Κύριε, φώτιζέ μας νά ἐρευνοῦμε καί νά ἐξετάζουμε μέ προσοχή τό ἐσωτερικό τῆς ψυχῆς μας καί ἀνακαλύπτοντας καθετί πού δέν εἶναι σύμφωνο πρός τό θέλημά Σου, νά μετανοοῦμε γι’ αὐτό καί νά μήν τό πράττουμε. Σέ ἱκετεύουμε, Ἅγιε Ἁγίων, ἁγίιασε τήν καρδιά μας καί ἀπάλλαξέ την ἀπό τίς ἐπιδράσεις τοῦ παλαιοῦ μας ἀνθρώπου καί ἀπό τόν ἐπηρεασμό τοῦ πονηροῦ διαβόλου. Χτίσε μέσα μας καρδίαν καθαράν καί δῶσε μας τή χάρη Σου, ὥστε καί ὁ νοῦς μας καί ἡ καρδιά μας καί ἡ θέλησή μας νά φωτίζονται, νά ἁγιάζονται, νά ἐνισχύονται ἀπό Σένα, γιά νά περάσουμε τήν ἐπίγεια ζωή μας τελείως ὑποταγμένοι στό ἅγιο θέλημά Σου καί νά κληρονομήσουμε την οὐράνια Βασιλεία Σου. Ἀμήν.»
( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Χριστοφ.Παπουτσοπούλου «ΟΙ ΣΠΕΙΡΟΝΤΕΣ ΕΝ ΔΑΚΡΥΣΙΝ», ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
