Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Πνευματικά γυμνάσματα» Μελέτη Α΄
παράγραφος «Α΄. Τί ἔκαμεν ὁ Θεός διά τήν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου»
Τό κείμενο εἶναι παρμένο ἀπό τίς ἐκδόσεις Ρηγοπούλου
Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 200 χρόνων ἀπό τήν κοίμηση τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί ἐπιδή ἡ σεπτή μνήμη του τιμᾶται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας στίς 14 Ἰουλίου, θά προσπαθήσουμε τόν μήνα αὐτό νά παραθέσουμε ἀπό τή στήλη «Ἡ φωνή τῶν Πατέρων» κομμάτια τῶν ἔργων του.
«Συλλογίσου, ἀγαπητέ ἀδελφέ, πόσα ἔκαμεν ὁ Θεός διά τήν αἰώνιον σωτηρίαν σου. Ἐν πρώτοις ἀπεφάσισεν εἰς τήν θεαρχικήν καί συναῒδιόν του ἰδέαν, πρίν καταβολῆς κόσμου καί πρίν τοῦ αἰῶνος, διά νά σέ σώση. καί σοῦ ἡτοίμασε τήν βασιλείαν του διά μισθόν καί βραβεῖον σου, ἐάν θέλησες νά ὑπακούσης τόν νόμον του ὁποῦ θέλει νά εἰπῆ ὅτι, καθώς ὁ Θεός ἔχει τό εἶναι καί τήν οὐσίαν του ἄναρχον, ἔτσι εἶχεν εἰς τόν ἑαυτόν του συνάναρχον καί τήν πρόνοιαν τῆς ἰδικῆς σου σωτηρίας τό ὁποῖον εἶναι ἡ μεγαλύτερα σου τιμή ἄνθρωπε· ἐπειδή ὁ Θεός καί Πατήρ δέν εὐχαριστήθη μόνον εἰς τόν ἑαυτόν του, καί εἰς τόν ἀγαπητόν του κατά φύσιν Υἱόν καί εἰς τό ἅγιον Πνεῦμα του, ἀλλ’ ἠθέλησεν ἀπό ἀγαθότητα του νά προνοήση ἀκόμη καί διά ἐσένα, διά νά σέ κάμη υἱόν του θετόν κατά χάριν, καί νά σέ δείξη μέτοχον τοῦ ἁγίου του Πνεύματος. Ὅθεν ὅταν ἦλθεν ὁ διωρισμένος καί ἁρμόδιος καιρός, ἠκολούθησαν εἰς τήν ἄναρχον ταύτην διά σέ πρόνοιαν καί τά ἔργα, διότι ὅλα τά ἀποτελέσματα καί τῆς φύσεως καί τῆς χάριτος, τά ἡτοίμασεν ὁ Θεός διά τήν σωτηρίαν καί διά τήν ὠφέλειαν καί ἀνάπαυσιν τήν ἰδικήν σου καί ὅλων τῶν ἐκλεκτῶν, καθώς λέγει ὁ Παῦλος· «Τά γάρ πάντα δι’ ἡ¬μᾶς». (β’. πρός Κορινθ. κεφ. δ’. ἐδ. 15). Διά τήν ἰδικήν σου σωτηρίαν εἶναι διωρισμένα ὅλα τά νοερά καί ἄυλα ποιήματα τοῦ Θεοῦ, καί ἐκεῖνοι οἱ ἄρχοντες τοῦ παραδείσου καί τοῦ οὐρανοῦ, οἱ θεῖοι λέγω ἀρχάγγελοι, καί ὅλοι οἱ ἄγγελοι, ὅπου εἶναι τόσον δυνατοί, τόσον ἅγιοι, τόσον μακάριοι καί αὐτοί εἶναι διωρισμένοι διά νά ὑπερασπίζωνται καί νά βοηθοῦν τόν πλέον εὐτελέστερον ἄνθρωπον εἰς τό νά σωθῆ «οὐχί πάντες εἰσί λειτουργικά πνεύματα, εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα, διά τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν;» (Ἑβρ. α’. 14). Διά τήν ἰδικήν σου σωτηρίαν ἐδημιούργησεν ὁ Θεός, ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι, ὅλον τοῦτον τόν αἰσθητόν κόσμον καί σέ ἐκατάστησε βασιλέα ἐπάνω εἰς ὅλα του τά ποιήματα, διορίζωντάς τα νά σέ ὑπηρετοῦν διά νά τόν δουλεύης καί σύ εἰς ταύτην τήν ζωήν, καί νά τόν ἀπολαύσης εἰς τήν ἄλλην· ταὐτόν εἰπεῖν διά νά σωθῆς, «οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ Θεός εἰς ὀργήν, ἀλλ’ εἰς περιποίησιν σωτηρίας», (α’. Θεσσαλ. ε’. 9). Διά τήν ἰδικήν σου σωτηρίαν ἔδωκε νόμον καί ἐντολάς καί ἀπέστειλε προφήτας, οἱ ὁποῖοι δι’ ἄλλο πρᾶγμα δέν ἠρεύνησαν, παρά πώς ἐσύ νά σωθῆς, καθώς λέγει ὁ μακάριος Πέτρος. «Περί ἧς σωτηρίας ἐξεζήτησαν καί ἐξηρεύνησαν προφῆται, οἱ περί τῆς εἰς ἡμᾶς χάριτος προφητεύσαντες». (α’. επιστ. α’ 10). Καί τί ἄλλο περισσότερον; αὐτός ὁ ἴδιος Θεός, μέ ὅλας τάς θείας του τελειότητας, δίδοται ὅλος εἰς τήν φροντίδα τοιούτου μεγάλου ἔργου, τῆς σωτηρίας δηλ. τῆς ἰδικῆς σου, ὦ ἄνθρωπε· καί ὁ μέν Πατήρ βάνει εἰς πρᾶξιν τήν παντοδυναμίαν καί εὐδοκίαν του, διά νά σηκώση ὅλα ἐκεῖνα ὅπου ἠμποροῦν νά ἐμποδίσουν τήν σωτηρίαν σου, καί θέλει νά ὀνομάζεται εἰς χίλια μέρη τῆς παλαιᾶς καί νέας Γραφῆς, Σωτήρ, καί Θεός σωτηριῶν, καί Θεός σωτηρίας, μόνον διά νά δείξη πόσον τιμᾶ καί πόσον ἀγαπᾶ τήν σωτηρίαν σου. «Ἀπέστη ἀπό Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ», (Δεύτερον λβ’. 15). «Κύριε ὁ Θεός τῆς σωτηρίας μου», (ψαλμ. πζ’. 1). Ὁ Θεός τῶν σωτηριῶν ἡμῶν (ψαλμ. ξζ’. 21.) ὁ δέ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ βάνει εἰς πρᾶξιν τήν σοφίαν καί αὐτουργίαν του, διορίζωντας ὅλα τά ὄργανα, καί τά μέσα διά νά σέ σώση καί τό ἔχει διά καύχημά του νά ὀνομάζεται τό γλυκύ καί πρᾶγμα καί ὄνομα Ἰησοῦς, ἤτοι σωτήρ· καί αὐτό θέλει νά τά κρατῆ πάντοτε ὡς κύριόν του ὄνομα, τόσον εἰς τήν παροῦσαν ζωήν, ὅσον καί εἰς τήν μέλλουσαν, διά νά σέ κάμη νά καταλάβης κἄν ἀπό τό ὄνομά του, πόσον ὑπερποθεῖ τήν σωτηρίαν σου. «Καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν αὐτός γάρ σώσει τόν λαόν αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν» (Ματθ. α’. 21). Καί πάλιν «ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς, ὅν σύ διώκεις», (Πραξ. 9. 5.) Τό δέ ἅγιον Πνεῦμα βάνει εἰς πρᾶξιν τήν ἄπειρόν του ἀγαθότητα, καί συνέργειαν διά νά σέ γεμίση ἀπό οὐράνια χαρίσματα, καί ἐάν τοῦ δώσης εἴσοδον εἰς τήν καρδίαν σου, ὄχι μόνον σου χαρίζει τα πλούτη του, ἀλλά σου χαρίζει ἀκόμη καί τον ἑαυτόν του καί ἔρχεται καί κατοικεῖ μέσα εἰς τήν καρδίαν σου, μέ μιάν μερικήν καί ἐξαίρετον παρουσίαν του, διά νά σέ κυβερνᾶ, διά νά σέ διαφεντεύη καί νά σέ διευθύνη εἰς τό τέλος τῆς σωτηρίας σου. Καί διά ταύτην τήν ἀφορμήν θέλει νά ὀνομάζεται καί αὐτά πνεῦμα σωτηρίας. «Διά τόν φόβον σου Κύριε ἐν γαστρί ἐλάβομεν καί ὠδινήσαμεν, καί ἐτέκομεν πνεῦμα σωτηρίας». (Ἡσαῒου κς’. 18). Ὦ παράδοξον ἄκουσμα! Ὅλη ἡ ἁγία Τριάς βάλλεται εἰς τό νά ἐπιτελέση τήν ἰδικήν σου σωτηρίαν, ὦ ἄνθρωπε· διότι, ὅσον μεγάλον εἶναι τό ἔργον τῆς δημιουργίας σου, τόσον μεγάλον καί οὐδαμῶς μικρότερον εἶναι καί τό ἔργον τῆς σωτηρίας σου ἐπειδή μιᾶς καί τῆς αὐτῆς παντοδυναμίας εἶναι ἀποτέλεσμα, καί τό νά σέ φέρη ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι, καί τό νά σέ φυλάξη ὁλόκληρον εἰς αὐτό τό εἶναι, καί νά σέ σώση. Καί διά νά εἰποῦμεν καθολικῶς, ὅλον τό τέλος καί τῆς φύσεως καί τῆς χάριτος καί τῆς πίστεως δέν ἐστάθη ἄλλο, παρά ἡ σωτηρία τῆς ἰδικῆς σου ψυχῆς, κατά τόν Κορυφαῖον Ἀπόστολον, «κομιζόμενοι τό τέλος τῆς πίστεως ἡμῶν σωτηρίαν ψυχῶν» (α’. Κορινθ. α’. 9,)».
