Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου «Πνευματικά γυμνάσματα»
Μελέτη Β’ παραγρ. α’
Ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐπλάσθη ἀπό τόν Θεόν
Συλλογίσου, ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἡ πρώτη σου ἀρχή, «ἐξ αὐτοῦ γάρ τά πάντα» λέγει ὁ Παῦλος (Ρωμ. ια. 35). Πού ἤσουν ἐσύ εἰς ὅλον τόν περασμένον αἰῶνα; ἤσουν ἐνταφιασμένος εἰς τήν ἄβυσσον τοῦ οὐδενός χωρίς ψυχήν, χωρίς σῶμα, χωρίς καμμίαν ἐνέργειαν, χωρίς καμμίαν ἀξιότητα, ὑστερημένος ἀπό κάθε πραγματικόν εἶναι. Τώρα, ἄν ἴσως καί σύ καθ’ ὑπόθεσιν ἤσουν πρό τόν αἰώνων ἕνα σπειρί ἄμμου, πόσον ἤσουν χρεώστης εἰς τόν Κύριον, ὅπου σέ μετέβαλεν ἀπό ἐκεῖνο τό σπειρί τῆς ἄμμου εἰς ἕνα κτίσμα λογικόν, δεκτικόν τόσων ἀγαθῶν; ὅθεν πόσῳ μᾶλλον τώρα εἶσαι χρεώστης εἰς τόν Θεόν ὅπου σέ μετέβαλεν, ὄχι ἀπό τό σπειρί τῆς ἄμμου, ἀλλά ἀπό τό μηδαμῆ μηδαμῶς μηδέν εἰς ἕνα τέλειον ὄν; καί ὅπου ἐμεταχειρίσθη εἰς ὠφέλειάν σου μίαν ἄπειρόν του δύαμιν, ἡ ὁποία ἐχρειάζετο ἀναγκαίως διά νά νικήση τό ἄπειρον διάστημα ὅπου εὑρίσκετο ἀνάμεσα εἰς τό ὄν, καί εἰς τό μή ὄν καί οὕτω νά σέ δημιουργήση; καί τό περισσότερον ὅπου ἐμεταχειρίσθη ὁ Θεός δι’ ἐσέ ἀκόμη, καί μίαν ἀγάπην ἄπειρον ἐπειδή ἔκλεξεν ἐσένα καλλίτερα ἀπό ἄλλα ἀναρίθμητα κτίσματα, ὅπου ἠμποροῦσε νά κάμῃ ἀντί δι’ἐσένα τά ὁποῖα ἤθελαν νά τόν δουλεύσουν,καί νά τόν ἀγαπήσουν ἐξ ὅλης των τῆς καρδίας• μέ ὅλον τοῦτο ὁ Θεός ἔστησε τούς ὀφθαλμούς του εἰς ἐσέ, προκρίνοντας σχεδόν τήν ὠφέλειάν σου ἀπό τήν ἰδίαν του τιμήν, μόνον διά νά σέ εὐεργετήση ὥστε ὅπου ἐσένα ἐθεώρησε μέ ἱλαρόν ὄμμα, καί ἐσένα ἐπροτίμησεν εἰς ὅλους τούς αἰῶνας, καί διά τοῦτο ηὐδόκησε, καί εἰς τόν διωρισμένον καιρόν νά πλάσῃ ἐσένα μοναχόν ἀπό ὅλα τά ζῶς κατ’ εἰκόνα του καί ὁμοίωσιν μέ τόσην προσοχήν καί μέ τόσην ἐπιμέλειαν καί ἀγάπην, ὡσάν νά μήν ἤθελε νά δημιουργήσῃ ἄλλον τινά, πάρεξ· ἐσένα μοναχόν εἰς τόν κόσμον, κατά τόν Ψαλμῳδόν ὅπου λέγει «ὁ πλάσας κατά μόνας τάς καρδίας αὐτῶν», (ψαλμ. λβ’. 15)
Καί λοιπόν, ποιός ἠμπορεῖ νά τό καταλάβῃ τό ἄπειρον χρέος ὅπου ἐσύ ἔχεις εἰς τόν Θεόν, διά ταύτην τήν ἀσύγκριτον εὐεργίαν ὅπου σοῦ ἔκαμε, καί ἀπό τό οὐδετίποτε ὅπου ἤσουν, σέ ἔπλασεν ἄνθρωπον; μά δέν εἶσαι μόνον χρεώστης ἕως ἐδῶ, ἀλλά αὐτό τό ἴδιον χρέος ἔχεις εἰς τόν Θεόν ἀκόμη καί κάθε ὥραν, καί κάθε στιγμήν ἐπειδή ὁ Θεός, καθώς με τήν δημιουργίαν σοῦ ἔδωκε τό εἶναι, ἔτσι καί μέ τήν πρόνοιάν του εἰς κάθε στιγμήν σοῦ διαφυλάττει τό αὐτό εἶναι, καί πρός τουτοῖς δι’ ἐσένα διαφυλάττει καί ὅλα τά κτίσματα ὅπου σέ δουλεύουν, ὅπου εἶναι τό ἴδιον ὡσάν νά ἀναπλάττῃ πάλιν καί ἐσέ καί ὅλα τά ἄλλα κτίσματα εἰς κάθε στιγμήν, Ἕως τόσον ἐσύ, ἀδελφέ, ποίαν ἀνταπόδοσιν ἔκαμες, εἰς αὐτό τό ἄπειρον χρέος ὅπου ἔχεις πρός τόν Κύριον, διά νά τόν δουλεύῃς; τι ἔκαμες ἕως τώρα δι’ αὐτόν τόν παντοδύναμον καί ἀγαπητικώτατον δημιουργόν σου καί διαφυλακτήν σου; Ἄχ! ἐσύ ἀντί νά τόν δουλεύῃς, ἠθέλησες τόσαις φοραῖς νά σε δουλεύῃ αὐτός εἰς τά κακά σου θελήματα, μέ τό νά ἔζησες ἕως τώρα, ὄχι κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά κατά τό θέλημα τό ἰδικόν σου, ὡσάν νά ἤσουν ἐσύ κτίστης καί δημιουργός τοῦ ἑαυτοῦ σου, καί ὄχι ὁ Θεός. «Θεόν τόν γεννήσαντά σε ἐγκατέλιπες, καί ἐπελάθου Θεοῦ τοῦ τρέφοντός σε»(Δευτ. λδ’ 18). Ἐντράπου λοιπόν διά τήν ἄβυσσον τῆς ἀχαριστίας σου καί θαύμασαι τήν ὑπομονήν τοῦ Θεοῦ ὅπου σε ὑποφέρει τόσον καιρόν. Ζήτησαι συγχώρησιν διά ταύτην τήν ἄκραν σου ἀδικίαν, καί κάμε ἀπόφασιν νά ἐπιστρέψης ὅλος εἰς τόν Θεόν, καί νά εἶσαι εἰς τό ἐρχόμενον ὅλος ὑπήκοος εἰς τόν θεῖον του θέλημα. Διά νά ἠμπορέσης δέ μέ τελειότητα νά βαλῃς εἰς πρᾶξιν αὐτό τό καλόν, παρακάλεσαί τον νά σοῦ δώση τήν χάριν του, ἐπειδή χωρίς αὐτήν δέν δύνασαι τίποτε νά κατορθώσεις ἐσύ ἀπό λόγου σου «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν.» (Ἰωαν. ιε. 5).