Μελέτη Γ’ παραγρ. α’
Περί τῶν μέσων ὅπου μᾶς ἔδωκεν ὁ Θεός διά νά ἐπιτύχωμεν τό ἄκρον τέλος μας.
«Συλλογίσου ἀδελφέ, τό πολύ πλῆθος τῶν μέσων καί ὀργάνων ὅπου σέ ἐπρομήθευσεν ὁ Θεός διά νά ἐπιτύχης μέ αὐτά τό ἔσχατον τέλος σου δείχνοντας μέ τοῦτο πόσην σπουδήν καί προθυμίαν ἔχει διά νά σέ κάμη αἰωνίως μακάριον, αὐτά τά μέσα ἐν πρώτοις εἶναι, τά ἐξωτερικά καλά ἤγουν ὑπάρχοντα, τιμαί, πλούτη, καί πρόσκαιροι εὐτυχίαι. Δεύτερον εἶναι τά καλά τῆς φύσεως, ἤγουν νοῦς, φρόνησις, ἀκεραιότης τῶν αἰσθήσεων, καί τῶν μελῶν τοῦ σώματός σου. Τρίτον, τά ὑπερφυσικά ἀγαθά, ἤγουν οἱ φωτισμοί του νοός, ἡ προκαταρκτική καί ἁγιαστική χάρις, ἥτις ἑλκύει τήν θέλησιν εἰς τό ἀγαθόν, τά διάφορα χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, αἱ θεοειδεῖς ἀρεταί, τά θεῖα μυστήρια, αἱ ἅγιαι Γραφαί ἥ τε Παλαιά καί ἡ Νέα, αἱ νουθεσίαι τῶν πνευματοφόρων πατέρων, αἱ ἐπαγγελίαι τῶν μελλόντων ἀγαθῶν, αἱ ἀπειλαί τῶν αἰωνίων κολάσεων, ἡ διαφύλαξις τῶν ἀγγέλων, αὐτός ὁ ἴδιος Θεός, ὅπου δέν εὐχαριστήθη νά σέ βοηθῇ διά νά ἐπιτύχης τό τέλος σου μέ τό μέσον τῶν κτισμάτων του, ἀλλ’ ἦλθε καί αὐτοπροσώπως διά νά ζητήση τήν σωτηρίαν σου, γενόμενος ἄνθρωπος δι’ ἐσέ, καί ἀπό ἄκρον τέλος ὅπου εἶναι, ἠθέλησε νά γίνη σχεδόν μέσον καί ὄργανον τῆς σωτηρίας σου, ὄχι μόνον μέ τούς λόγους του καί μέ τά παραδείγματα του, ἀλλά καί μέ τό αἷμα του καί μέ τήν ζωήν του καί δέν ἐλυπήθη κατ’ οὐδέν τόν ἑαυτόν του διά νά σοῦ ἀνοίξη τήν στράταν ἐλευθέραν νά πορευθῇς εἰς τόν οὐρανόν.
Ὦ πόσον λοιπόν συμβάλλει εἰς ἐσέ ἀδελφέ τό νά δουλεύης τόν Θεόν εἰς τοῦτον τόν κόσμον προσωρινά καί τό νά τόν ἀπολαύσης εἰς τόν ἄλλον παντοτεινά· ἐπειδή δ Κύριος δι’ αὐτό τό τέλος τῆς σωτηρίας σου ἔβαλεν εἰς κόπον νά σέ δουλεύουν, ὄχι μόνον ὅλα του τά κτίσματα ἀκόμη καί τά ὑψηλότερα τοῦ οὐρανοῦ· Ἄγγελοι καί ἀρχάγγελοι, ἀλλά πρός τούτοις καί τό θεῖον του πρόσωπον μέ τάς ὁδοιπορίας του, μέ τούς ἱδρῶτας του, μέ τήν πτωχείαν του, μέ τούς ὀνειδισμούς του, μέ τά πάθη του, μέ τόν θάνατόν του καί ἁπλῶς μέ ἕνα θησαυρόν ἄπειρον ἀπό ἀξιομισθίας ὅπου σοῦ ἄφησε διά κληρονομίαν, καθώς λέγει ὁ Παῦλος «εἴτε ζωή, εἴτε θάνατος, εἴτε ἐνεστῶτα, εἴτε μέλλοντα, πάντα ὑμῶν ἐστι.» (α΄. Κορ. γ’. 22) ἤτοι, ὅλα τά πράγματα εἶναι ἰδικά σου ἄνθρωπε, διά νά εἶσαι καί ἐσύ ὅλος τοῦ Χριστοῦ, κατά τόν αὐτόν Παῦλον «ὑμεῖς δέ Χριστοῦ.» (α’. Κορ. γ’. 23). Ἐάν ὅμως καί ἐσύ δι’ ἄκραν σου δυστυχίαν ἤθελες ἀπολεσθῆ,τινος θέλει εἶναι τό πταίσιμον; βέβαια ἰδικόν σου· διότι ὁ Θεός ἀπό μέρος ἰδικόν του τι ἔπρεπε νά κάμη διά τήν σωτηρίαν σου καί δέν τό ἔκαμε; καθώς τό λέγει ὁ ἴδιος διά τοῦ προφήτου Ἡσαῒου «τί ποιήσω ἔτι τῷ ἀμπελῶνι μου καί οὐκ ἐποίησα αὐτῷ; διότι ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δέ ἀκάνθας».(ε’.4) Θαύμασαι λοιπόν εἰς τήν ἄπειρον ἀγαθότητα ὅπου δείχνει ὁ Θεός εἰς ἐσέ καί εὐχαρίστησαί τον ἐξ ὅλης τῆς καρδίας. Ἐντράπου πώς ἠγωνίσθης περισσότερον διά νά κερδίσης τά οὐτιδανά καί προσωρινά κτίσματα παρά ὅπου ἠγωνίσθης διά νά ἀπολαύσης τόν κτίστην καί αἰώνιον Θεόν σου καί ζήτησαί του ταπεινῶς συγχώρησιν εἰς τό μεγάλον ἄδικον ὅπου ἔκαμες καί δέν ἐφρόντισες δι’ αὐτόν καί παρακάλεσαί τον νά σοῦ δώση τήν θείαν του χάριν διά νά μή μακρύνουν πλέον ἀπό τόν νοῦν σου αὐταί αἱ ἀλήθειαι, ἀλλά νά εἶναι ὁδηγοί εἰς ὅλα τά ἔργα σου, «ἐξαπόστειλον τό φῶς σου καί τήν ἀλήθειαν σου· αὐτά μέ ὡδήγησαν καί ἤγαγον μέ εἰς ὅρος ἅγιόν σου.» (Ψαλμ. μγ’. 3).»
