Μελέτη Γ’ παραγρ. γ’
Πῶς πρέπει νά διορθώσωμεν αὐτήν τήν κατάχρησιν (τμῆμα α)
«Συλλογίσου, πῶς πρέπει νά διορθώσεις τήν κακήν μεταχείρισιν ὅπου ἔκαμες εἰς τά μέσα καί ὄργανα, ὅπου σοῦ ἔδωκεν ὁ Θεός διά τήν σωτηρίαν σου, καί ἡ διόρθωσις στέκει εἰς τό νά μεταχειρισθῇς τά μέσα αὐτά διά τό τέλος καί ὄχι νά μεταχειρίζεσαι τά μέσα διά τά μέσα· ἤγουν δέν πρέπει νά ἀγαπᾷς τά μέσα αὐτά καθ’ἑαυτά, παρεξ καθ’ ὅσον σέ φέρουν εἰς τό ποθούμενον τέλος. Ὅθεν μοίρασαι ὅλα τά ἀγαθά ὅπου σοῦ ἐχάρισεν ὁ Θεός εἰς τρεῖς τάξεις· καί ἐκεῖνα μέν ὅπου ὠφελοῦν πάντοτε εἰς τό νά ἐπιτύχης τό τέλος σου (καθώς εἶναι τά χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνευματος, τά θεῖα μυστήρια, αἱ ἀρεταί καί μάλιστα τά ἔργα τῆς ἐλεημοσύνης) αὐτά λέγω πρέπει νά τά μεταχειρίζεσαι πάντοτε μέ ἄκραν ἐπιμέλειαν, διότι εἶναι τόσον ἄξια καί τόσον ἀναγκαῖα διά νά ἀπολαύσης τό τέλος τῆς σωτηρίας σου, ὅπου ἕνας κολασμένος ἄν ἦτο δυνατόν εἐχαριστεῖτο νά ὑποφέρη ὅλα τά βασανιστήρια τῆς κολάσεως εἰς μυριάδας χρόνων, μόνον νά ἀπολαύση ἕνα ἀπό αὐτά τά μέσα ὅπου ἐσύ τώρα ἀμελεῖς• ἐκεῖνα δέ τά μέσα ὅπου πάντοτε βλάπτουν εἰς τό τέλος τῆς σωτηρίας σου, διότι εἶναι ἐμποδισμένα ἀπό τόν νόμον τοῦ Θεοῦ καί διότι εἶναι πάντοτε ἡνωμένα μέ τήν ἁμαρτίαν αὐτά ὅλα πρέπει νά τά βδελύττεσαι καί νά τά ἀποστρέφεσαι μέ ὅλην σου τήν καρδίαν, καί νά τά ἀποκόπτης μέ τελειότητα ἀπό λόγου σου, ὡς ἐναντία τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἰδικῆς σου εὐδαιμονίας ἐκείνων δέ πάλιν τῶν μέσων, ὅπου μερικές φορές ὠφελοῦν εἰς τό νά ἐπιτύχης τό τέλος σου καί μερικές φορές πάλιν βλάπτουν καί τό ἐμποδίζουν, τούτων ἡ διόρθωσις εἶναι τό νά μή κλίνη ἡ καρδία σου εἰς αὐτά πάρεξ τόσον μόνον ὅσον σοῦ χρησιμεύουν διά νά σέ φέρουν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τό τέλος τῆς σωτηρίας σου. Χάριν παραδείγματος δέν πρέπει νά προτιμᾷς καλλίτερα τήν ὑγείαν ἀπό τήν ἀσθένειαν ἤ τά πλούτη ἀπό τήν πτωχείαν, ἤ τήν τιμήν ἀπό τήν ἀτιμίαν, ἤ τήν ζωήν ἀπό τόν θάνατον, διότι ὅλα ταῦτα καθ’ ἑαυτά εἶναι ἀδιάφορα· τόσον δέ μόνον νά προτιμᾷς τήν ἀσθένειαν καί πτωχείαν καί ἀτιμίαν, καί ὅλα ὅσα ταπεινώνουν τήν ψυχήν καί τό σῶμα, καθ’ ὅσον σιγουρότερα ἀπό τά ἄλλα σέ κάμνουν νά ἐπιτύχης τήν εὐαιμονίαν καί σωτηρίαν σου, διότι καί ἕνας ξενιτεύμενος δέν ζητεῖ τήν εὐκολωτέραν στράταν, ἀλλά τήν ἀσφαλεστέραν διά νά ὑπάγη εἰς τήν πατρίδα του καί ἕνας ναύτης δέν ἐπιθυμεῖ τόν γλυκύτερον ἄνεμον, ἀλλ’ ἐκεῖνον ὅπου τόν φέρει σιγουρότερα εἰς τόν λιμένα· καί ἕνας ἄρρωστος δέν γυρεύει τά γλυκυτέρα ἰατρικά, ἀλλά τά σωτηριωδέστερα εἰς τό πάθος του· ἀλλά ἐσύ ἀδελφέ, μεταχειρίζεσαι αὐτά ὅλα ἀντιστρόφως καί ἀγαπᾷς ἐκείνην μόνην τήν ὑγείαν, ἐκείνην μόνην τήν ἀνάπαυσιν, ἐκείνην μόνην τήν ἐξουσίαν, ἐκείνας μόνας τάς ἡδονάς ὅπου βλάπτουν τήν ψυχήν σου.»
