Περίληψις ὅλης τῆς διδαχῆς

Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ
ΔΙΔΑΧΗ ΠΡΩΤΗ

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός μαρτύρησε στό Κολικόντασι τῆς Βορείου Ἠπείρου στίς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779.
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 230 χρόνων ἀπό τόν μαρτυρικό του θάνατο, θά παρουσιάσουμε σέ συνέχειες τήν πρώτη Διδαχή τοῦ Ἁγίου.
Τό κείμενο εἶναι παρμένο ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἰω.Β.Μενούνου «Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχές καί βιογραφία», ἐκδόσεις «Τῆνος». Ὁ χωρισμός σέ κεφάλαια εἶναι ἀπό τό βιβλίο τοῦ Σεβασμιωτάτου πρώην Φλωρίνης κ.κ.Αὐγουστίνου μέ τίτλο «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός».

Περίληψις ὅλης τῆς διδαχῆς

    Ἐγώ, χριστιανοί μου, ἔφθειρα τὴν ζωήν μου εἰς τὴν σπουδήν σαράντα πενήντα χρόνους, ἐγὼ ἐδιάβασα καὶ περὶ ἱερέων καὶ περὶ ἀσεβῶν καὶ περὶ ἀθέων καὶ περὶ αἱρετικῶν, τὰ βάθη τῆς σοφίας ἐρεύνησα. Ὅλες οἱ πίστες εἶναι ψεύτικες, κάλπικες, ὅλες τοῦ Διαβόλου. Τοῦτο ἐκατάλαβα ἀληθινόν, θεῖον, οὐράνιον,  σωστόν, τέλειον καὶ διὰ λόγου μου καὶ διὰ λόγου σας, πὼς μόνη ἡ πίστις τῶν εὐσεβῶν καὶ ὀρθόδοξων χριστιανῶν εἶναι καλὴ καὶ ἁγία, τὸ νὰ πιστεύωμεν καὶ νὰ βαπτιζώμεθα εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
    Τοῦτο σᾶς λέγω τώρα εἰς τὸ τέλος νὰ χαίρεσθε καὶ νὰ εὐφραίνεσθε χιλιάδες φορές πὼς ἀξιωθήκετε καὶ εἶσθε ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ καὶ νὰ κλαίετε  καὶ νὰ θρηνῆτε διὰ τοὺς ἀσεβεῖς, ἀπίστους καὶ αἱρετικούς, ὁποὺ περιπατοῦν εἰς τὸ σκότος, εἰς τάς χεῖρας τοῦ Διαβόλου. 
     Τώρα ἐμεῖς, χριστιανοί μου, τί εἴμεσθεν, δίκαιοι ἡ ἁμαρτωλοί; Ἀνίσως καὶ εἴμεσθεν δίκαιοι, καλότυχοι καὶ τρισμακάριοι. Εἰδέ καὶ εἴμεσθεν ἁμαρτωλοί, τώρα εἶναι καιρὸς νὰ μετανοήσωμεν, νὰ παύσωμεν ἀπὸ τὰ κακὰ καὶ νὰ κάμωμεν τὰ καλά, διατί ἡ Κόλασις μᾶς καρτερεῖ. Πότε νὰ μετανοήσωμεν; Ὄχι αὔριον καὶ μεθαύριον, ἀλλὰ αὐτὴν τὴν ὥραν, διατί ἕως αὔριον νὰ ξημερώση δὲν ἠξεύρομεν τί ἔχωμεν νὰ πάθωμεν.
     Προσέχετε λοιπόν, ἀδελφοί μου, νὰ μὴν ὑπερηφανεύεσθε, νὰ μὴν φονεύετε, νὰ μὴν πορνεύετε, νὰ μὴν μοιχεύετε, νὰ μὴν κλέπτετε, νὰ μὴν κάμνετε ὅρκους, νὰ μὴν λέτε ψεύματα, νὰ μὴν συκοφαντᾶτε, νὰ μὴν κατατρέχετε ἕνας τὸν ἄλλον, νὰ μὴν προδίνετε, νὰ μὴν στολίζετε ἐτοῦτο τὸ σῶμα τὸ βρώμιο ὁπού αὔριον θὲ νάν τὸ φᾶνε τὰ σκουλήκια, ἀλλὰ νὰ στολίζετε τὴν ψυχήν σας ὁπού εἶναι τιμιωτέρα ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον. Προσεύχεσθε τὸ κατὰ δύναμιν, νηστεύετε τὸ κατὰ δύναμιν, κάμνετε ἐλεημοσύνες τὸ κατὰ δύναμιν καὶ νὰ ἔχετε τὸν θάνατον πάντοτε ὀμπρὸς εἰς τὰ μάτια σας, πότε νὰ φύγετε ἀπὸ ἐτοῦτον τὸν ψεύτικον κόσμον καὶ νὰ πηγαίνετε εἰς τὸν αἰώνιον.
     Ἀκούσατε, ἀδελφοί μου, καθὼς ἕνας ἄρχοντας ἔχει δέκα δούλους καὶ σφάλει ὁ ἕνας καὶ τὸν διώχνει καὶ βάνει ἄλλον εἰς τὸ ποδάρι του, ἔτσι καὶ ὁ Κύριος, ὡσὰν ἐξέπεσε τὸ πρῶτον τάγμα τῶν ἀγγέλων καὶ ἔγιναν δαίμονες, τότε ἐπρόσταξεν ὁ πανάγαθος Θεός καὶ ἔγινεν ὁ κόσμος ἐτοῦτος καὶ ἔκαμεν  ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους διὰ νὰ μᾶς βάλη εἰς τὸν πρῶτον τόπον τῶν ἀγγέλων.
     Ἐμεῖς ἐδῶ, χριστιανοί μου, δὲν ἔχομεν πατρίδα. Ἐτούτη ἡ γῆ δὲν εἶναι ἐδική μας, εἶναι διὰ τὰ ζῶα, ἡ θάλασσα διὰ τὰ ὀψάρια, ὁ ἀέρας διὰ τὰ πετεινά. Δία τοῦτο ὁ πανάγαθος Θεός μᾶς ἔκαμε μὲ τὸ κεφάλι ὀρθοὺς καὶ μᾶς ἔβαλεν τὸν νοῦν εἰς τὸ ἀπάνω μέρος, εἰς τὴν κεφαλην, διὰ νὰ στοχαζώμασθε πάντοτε τὴν οὐράνιον βασιλείαν, τὴν ἀληθινὴν πατρίδα μας, διατί ἐδῶ, εἰς ἐτοῦτον τὸν κόσμον, κὰν βασιλεῖς νὰ γένωμεν, δὲν ἠμποροῦμεν νὰ ἀναπαυθοῦμεν. Ἐτοῦτος ὁ κόσμος εἶναι ὡσὰν ἕνα χάνι. Εἰς τὸ χάνι ὁπού θέλεις νὰ πηγαίνης, κάθεσαι πολύν καιρὸν ἐκεῖ ἤ μία βραδιά καὶ ὕστερα φεύγεις νὰ πᾶς εἰς τὸ σπίτι σου ὀγλήγορα; Διατί ἐδῶ δὲν ἔχει κανένας πατρίδα. Πατρίδα ἔχομεν, καθὼς εἴπαμεν, τὴν οὐράνιον βασιλείαν.
     Ὅθεν, ἀδελφοί μου, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σᾶς διδάσκω καὶ νὰ σᾶς συμβουλεύω, πλὴν ἀποτολμῶ πάλιν καὶ παρακαλῶ τὸν γλυκύτατόν μου Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ Θεόν νὰ στείλη οὐρανόθεν τὴν χάριν του καὶ τὴν εὐλογίαν του, νὰ εὐλογήση καὶ αὐτὴν τὴν χώραν καὶ ὅλα τὰ χωρία τῶν χριστιανῶν, νὰ εὐλογήση τὰ σπίτια σας, νὰ εὐλογήση καὶ τοὺς ἄνδρας καὶ τάς γυναῖκας, τὰ παιδιὰ σας, τὰ πραγμοαά σᾶς καὶ τὰ ἔργα τῶν χείρων σας. Καὶ πρῶτον, ἀδελφοί μοῦ, ἄμποτε νὰ εὐσπλαγχνισθῆ ὁ Κύριος νὰ συγχωρέση τὰ ἁμαρτήματά σας καὶ νὰ σᾶς ἀξιώση νὰ περάσετε καὶ ἐδῶ καλά, εἰρηνικά, ἠγαπημένα καὶ εἰς αὐτήν τὴν ματαίαν ζωὴν καὶ μετὰ ταῦτα νὰ πηγαίνετε καὶ εἰς τὸν Παράδεισον, εἰς τὴν πατρίδα μας τὴν ἀληθινήν, νὰ χαίρεσθε καὶ νὰ εὐφραίνεσθε, νὰ δοξάζετε καὶ νὰ προσκυνᾶτε Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ‘Ἀμήν.
     Παρακαλῶ σας, ἀδελφοί μου, νὰ εἰπῆτε καὶ διὰ ἐμένα τὸν ἁμαρτωλὸν τρεῖς φορὲς συγχωρεῖτε με καὶ ὁ Θεός συγχωρήσοι σας. Συγχωρεθῆτε καὶ ἀναμέσον σας , ζητήσετε συγχώρησιν.