Ματθαιου ε’ 5

ΚΕΙΜΕΝΟ

«Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν».

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

    «Μακάριοι εἶναι οἱ πρᾶοι, πού συγκρατοῦν τόν θυμόν τους καί δέν παραφέρονται ποτέ, διότι αὐτοί θά λάβουν ὡς κληρονομίαν ἀπό τόν Θεόν τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας καί θά ἀπολαύσουν ἀπό τήν παροῦσαν ζωήν τά ἀγαθά τῆς οὐρανίου κληρονομίας». ( Ἀπό τήν «ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα, ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»).

ΣΧΟΛΙΟ

    Ὅταν ὁ Θεός ἐκάλει τόν Ἀβραάμ νά φύγῃ ἀπό τήν εἰδωλολατρικήν πατρίδα του καί νά ἐγκαταλείψῃ ἐκεῖ γονεῖς καί Συγγενεῖς καί φίλους καί γνωστούς, τοῦ ὑπεσχέθη συγχρόνως ὅτι θά τοῦ ἔδιδεν ὡς κληρονομίαν τήν γῆν εἰς τήν ὁποίαν θά τόν ὡδηγοῦσεν ἐκεῖνος, τήν γῆν τῆς Παλαιστίνης, ἡ ὁποῖα θά ἐγίνετο γῆ τῶν ἐπαγγελιῶν τοῦ Θεοῦ. « Τῷ σπέρματί σου δώσω τήν γῆν ταύτην» (Γεν. ιβ’ 7). Ἀλλ’ ἰδού ὅτι ὁ Κύριος ὡς ἀμοιβήν ἰδιαιτέραν τῶν πραέων ἀνθρώπων ὁριίζει τήν κληρονομιάν τῆς γῆς: «μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν».
«Κληρονομήσουσι τήν γῆν»
    Ὅταν βλέπῃ κανείς τόν πρᾶον νά μή φωνάζῃ καί νά μή διεκδικῇ τά δικαιώματά του κατά τρόπον θορυβώδη, ἠμπορεῖ ἐκ πρώτης ὄψεως νά νομίσῃ ὅτι ὁ πρᾶος ζημιώνεται εἰς τά ὑλικά, τά ἐπίγεια συμφέροντά του, χάνει τό δίκαιόν του καί δέν κερδίζει εἰς τάς ὑποθέσεις του. Καί ὅμως, ἡ ἀντίληψις αὐτή δέν εἶναι ὀρθή. Τό ἀντίθετον συμβαίνει. Ὁ θρασύς καί ἀλαζών, ὁ θυμώδης καί ὀξύχολος, αὐτός, λόγῳ τῆς ψυχικῆς ταραχῆς εἰς τήν ὁποίαν εὑρίσκεται, δέν εἶναι εἰς θέσιν νά ὑπερασπίσῃ ἐπαρκῶς καί τά ὑλικά του συμφέροντα, καί δι’ αὐτό πολλάκις ζημιώνεται.
    Ὁ πρᾶος διατηρεῖ τήν ἠρεμιίαν τῆς σκέψεώς του καί εἶναι συνετός εἰς τάς ἐνεργείας του. Τό μαρτυρεῖ δέ αὐτό ἡ καθημερινή πείρα. Ἀλλά τό ἐπιβεβαιώνει καί ὀ λόγος του Θεοῦ, ὅταν μᾶς λέγῃ ὅτι ὁ Θεός «ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδούς αὐτοῦ» (Ψαλμ. κδ’ 9). Τόν πρᾶον καί εἰρηνικόν ἄνθρωπον κατευθύνει καί καθοδηγεῖ εἰς τάς ἐνεργείας του ὁ Θεός. Καί παρ’ ὅλον ὅτι δέν παρεκτρέπεται εἰς τούς Λόγους του καί εἰς τήν ἐν γένει συμπεριφοράν του, ὁ πρᾶος ἄνθρωπος κερδίζει καί ὠφελεῖται περισσότερον ἀπό τόν θυμώδη καί εὐέξαπτον.
    Ἀλλ’ ἀσχέτως αὐτοῦ ὁ πρᾶος «κληρονομήσει γῆν» καί δι’ ἄλλον λόγον. Διότι, διατηρῶν τήν ψυχικήν του εἰρήνην καί ἠρεμίαν, δέν δηλητηριάζει τήν ὕπαρξίν του μέ τήν πικρίαν τήν ὁποίαν ὁ θυμός καί ἡ ὀργή προκαλοῦν εἰς τόν ἄνθρωπον. Ἀπό τῆς ἀπόψεως δέ αὐτῆς ὁ πρᾶος ἀπολαμβάνει εἰς κάποιον βαθμόν τήν μακαριότητα τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος συνδέει τήν πραότητα μέ τήν ψυχικήν γαλήνην καί ἀνάπαυσιν. «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. ια’ 29).
    «Κληρονομήσουσι τήν γῆν». Ἡ ἀμοιβή ὅμως τῶν πραέων εἶναι ἀσυγκρίτως μεγαλυτέρα εἰς τήν μέλλουσαν ζωήν. Εἴπαμεν ὅτι ὡς ἀμοιβήν εἰς τόν Ἀβραάμ ὁ Θεός εἶχεν ὁρίσει τήν κληρονομίαν τῆς γῆς. Ἀλλά καί ὁ Ἀβραάμ καί ὅλοι οἱ θεοφώτιστοι ἄνδρες εἶχον ἐννοήσει ὅτι γῆ τῆς ἐπαγγελίας δέν ἦτο κυρίως ἡ Παλαιστιίνη, ἀλλά ἡ οὐράνιος τοῦ Θεοῦ βασιλεία. Δι’ αὐτόν δέ τόν λόγον ὁ ἔνδοξος γενάρχης τοῦ ἰουδαϊκοῦ ἔθνους «πίστει παρώκησεν εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλότριαν…, ἐξεδέχετο γάρ τήν τούς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός» (Εβρ. ια’ 9, 10). Αὐτή ἡ ἐπουράνιος Ἰερουσαλήμ, ἡ «καινή γῆ», ἡ θεόκτιστος πόλις, εἶναι κυρίως ἡ ἀμοιβή τήν ὁποίαν ὑπόσχεται εἰς τούς πραεῖς ὁ Κύριος. Εἶναι ἡ ἀπόλαυσις τῶν ἀγαθῶν τά ὁποῖα ἔχει ἐτοιμάσει προαιωνίως ὁ Θεός διά τόν πιστόν καί ἐνάρετον ἄνθρωπον. «Ἡμεῖς, παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας, τήν ἄνω κατακληρονομοῦμεν πόλιν, τήν ἐπουράνιον Ἰερουσαλήμ, τήν τῶν πρωτοτοόκων ἐκκλησίαν». Αὐτή, λέγει, εἶναι ἡ γῆ τήν ὁποίαν ὑπεσχέθη ὡς κληρονομίαν εἰς τούς πραεῖς. Καί συμπληρώνει ὁ μέγας Βασίλειος: «ἐκείνη ἡ γῆ, ἡ ἐπουράνιος Ἰερουσαλήμ, οὐ γίνεται τῶν μαχομένων λάφυρον» (δέν τήν ἀπολαμβάνουν δηλαδή οἱ διαπληκτιζόμενοι), ἀλλά «μακροθυμῶν καί πραϋπαθῶν ἀνδρῶν πρόκειται κληρονομία».
    Ὤ, ἀληθῶς, ποία μακαριότης ἀπερίγραπτος καί ποία εὐτυχία ἐξαιρετική περιμένει τούς πράους καί εἰρηνικούς ἀνθρώπους! Ἀπολαμβάνουν αὐτοί ώς εὐλογίαν παρά τοῦ Θεοῦ τήν εἰρήνην καί τήν γαλήνην τῆς παρούσης ζωῆς. Ἀλλά θά ἀπολαύσουν πρωτίστως καί κυρίως τά ἀνεκτιμήτου ἀξίας ἀγαθά τῆς οὐρανίου κληρονομίας. Ὁ Κύριος τό ὑπεσχέθη. Πῶς εἶναι δυνατόν αἱ ὑποσχέσεις του νά μή ἐκπληρωθοῦν; «Μακάριοι οἱ πραεῖς, εἶπεν, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν».
    Πρᾶε καί ἀνεξίκακε Κύριε, σύ εἶσαι τό τέλειον παράδειγμα τῆς πραότητος. Σύ εἶσαι τό αἰώνιον παράδειγμα τοῦ πράου καί ταπεινοῦ. Σύ μᾶς προσκαλεῖς νά σέ μιμηθῶμεν, καί σύ ὁρίζεις τάς ἀμοιβάς τῶν πραέων. Δίδε μας τήν χάριν σου, πραότατε Κύριε, νά μή ἐξοργιζώμεθα, νά μή παραφερώμεθα, νά μή ἀδημονοῦμεν. Φώτιζε τήν ψυχήν μας διά νά ἐννοοῦμεν ὅτι εἰς σέ πρέπει νά ἀναθέτωμεν τήν τακτοποίησιν καί τήν διευθέτησιν ὅλων τῶν ζητημάτων καί τῶν προβλημάτων πού μᾶς ἀπασχολοῦν καί, χωρίς νά χάνωμεν ποτέ τήν γαλήνην καί τήν εἰρήνην τῆς ψυχῆς μας, νά προσπαθῶμεν μέ ἤρεμον τρόπον νά λύωμεν τάς διαφοράς πού ἀναφύονται εἰς τήν συνεργασίαν μας μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἀξίωσέ μας, Κύριε, νά περάσωμεν τήν ἐπίγειον ζωήν μας ἐφαρμόζοντες τήν πολύτιμον ἀρετήν τῆς πραότητος διά νά μᾶς χαρίσῃς ὡς αἰωνίαν κληρονομίαν τήν ἀπόλαυσιν τῆς οὐρανίου βασιλείας σου. Ἀμήν. »
( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Χριστοφ.Παπουτσοπούλου «Λόγοι τῆς Χάριτος», ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)