Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό Ἐγκώμιο στό Γενέσιο τῆς Θεοτόκου. Ἡ μετάφραση εἶναι παρμένη ἀπό τό βιβλίο τῶν ἐκδόσεων τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τίτλο «Ἡ Θεοτόκος». Ἡ λογοτεχνική ἀπόδοση τῆς ὁμιλίας εἶναι τοῦ Ἐλ.Μάϊνα.
Τοῦ ταπεινοῦ μοναχοῦ καί ἱερέα Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ Λόγος στό Γέννηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου Ι΄
11. Χαρὰ σὲ σένα πύλη προβατική, τρισάγιε ναὲ τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Χαρὰ σὲ σένα πύλη προβατική, προγονικὴ κατοικία τῆς βασίλισσας. Χαρὰ σὲ σένα πύλη προβατική, κάποτε μαντρὶ τῶν προβάτων τοῦ Ἰωακείμ, τώρα τῆς λογικῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ, μίμηση τ’ οὐρανοῦ, Ἐκκλησία. Πύλη, ποὺ κάποτε μιὰ φορά τὸ χρόνο δεχόσουνα τὸν ἄγγελο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ταράσσοντας τὸ νερό, ἔδινε σ’ ἕναν ἄρρωστο τὴν δύναμη καὶ τὸ γιάτρευε. Τώρα ἔχεις στρατιὲς ἀπὸ δυνάμεις ἀγγέλων, ποὺ δοξολογοῦν μαζὶ μέ μᾶς τὴ Μάνα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἄβυσσο τῶν θαυμάτων, τὴ πηγὴ ποὺ γιατρεύει ὅλους τούς ἀνθρώπους. Μάνα Θεοῦ, ποὺ δέχθηκε ὄχι ἄγγελο ὑπηρέτη, ἀλλὰ τὸν Ἄγγελο τῆς μεγάλης βουλῆς, ποὺ κατέβηκε πάνω στὸ ποκάρι ἀθόρυβα σὰν ἄφθονη βροχούλα καλοσύνης, καὶ ξανάφερε ὅλη τὴν ἀρρωστημένη μας φύση, ποὺ κατρακυλοῦσε στὸ χαμό, σ’ ἀκλόνητη ὑγεία καὶ σ’ ἀγέραστη ζωή. Χάρη σ’ Αὐτὸν ὁ παράλυτός σου ἔτρεξε πηδώντας σὰν ἐλάφι. Χαρὰ σὲ σένα τίμια προβατική πύλη, ἡ χάρη σου ν’ αὐξάνη.
Χαρὰ σὲ σένα Μαρία, ὁλόγλυκο κοριτσάκι τῆς Ἄννας. Σὲ σένα μὲ παρασύρει πάλι ἡ λαχτάρα τῆς ἀγάπης. Πῶς ν’ ἀναπαραστήσω τὸ ὅλο σεμνότητα βάδισμά σου; Πῶς τὸ ντύσιμό σου; Πῶς τὸ πρόσωπό σου, τὸ χαριτωμένο; Φρονιμάδα μεγάλης σὲ σῶμα νέας. Ντύσιμο εὐγενικὸ χωρὶς ἐκζήτηση καὶ μαλθακότητα. Βῆμα συγκρατημένο, χωρὶς βιασύνη καὶ χωρὶς νωθρότητα. Τὸ σοβαρὸ ὕφος, ποὺ γλύκαινε κάποια ἱλαρότητα, κρατημένο πάντα μακριὰ ἀπὸ τοὺς ἄντρες. Κι ἀπόδειξη ὁ φόβος ποὺ σ’ ἔζωσε μὲ τὴν ἀπροσδοκητη προσφωνήση τοῦ ἀγγέλου. Πρόθυμη κι ὑπάκουη στοὺς γονεῖς σου· κρατοῦσες τὸ πνεῦμα τῆς ταπεινώσεως στὶς πιὸ μεγάλες ἀποκαλύψεις. Τὰ λόγια σου καλοσυνάτα ἔβγαιναν ἀπὸ ἤρεμη ψυχή. Καὶ τί χρειάζονται τὰ πολλὰ λόγια, ἄξια νὰ κατοικήση μέσα σου ὁ Θεός! Μὲ τὸ δίκιο τους σὲ καλοτυχίζουν ὅλες οἱ γενεές, σένα τὴν πιὸ διαλεχτή δόξα τῶν ἀνθρώπων. Καμάρι τῶν κληρικῶν, ἐλπίδα τῶν χριστιανῶν, στήριγμα βασιλιάδων, πολύκαρπη φύτρα τῆς παρθενίας, γιατί ἀπὸ σένα ἁπλώθηκε πλατιὰ ἡ ὀμορφιὰ τῆς παρθενίας. «Ἀπ’ ὅλες τὶς γυναῖκες σὺ ἡ εὐλογημένη κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων σου». Εὐλογημένοι εἶναι ὅσοι σ’ ἀναγνωρίζουν Θεοτόκο, καὶ μένουν στὴν κατάρα ὅσοι σ’ ἀρνιοῦνται.
12. Ἱερὸ ζευγάρι, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, δεχθῆτε ἀπὸ μένα τούτη τὴν ὁμιλία στὰ γενέθλια τῆς Μαρίας. Κόρη τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας καὶ Δέσποινά μου, δέξου τὰ λόγια τοῦ ἁμαρτωλοῦ δούλου σου, ποὺ ὁ πόθος ὅμως τὸν καίει κι ἀπόκτησε Σένα μοναδικὴ ἐλπίδα χαρᾶς, προστάτισσα τοῦ βίου του. Καὶ μεσίτρια του κοντὰ στὸ Παιδί σου καὶ σίγουρο ἀρραβώνα γιὰ τὴ σωτηρία του. Σκόρπισε πέρα τὸ βαρὺ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μου, καὶ διάλυσε τὸ σύγνεφο, πού μοῦ σκοτίζει τὸ μυαλὸ καὶ τὸ παχὺ στρῶμα τῆς ὕλης. Σταμάτησε τοὺς πειρασμοὺς καὶ κυβέρνησε μ’ ἐπιτυχία τὴ ζωή μου, καί, παίρνοντάς με ἀπ’ τὸ χέρι, ὁδήγησέ με ψηλὰ στὴν οὐράνια εὐτυχία, καὶ στὸν κόσμο σου δῶσε δῶρο τὴν εἰρήνη. Καὶ σ’ ὅλους τοὺς κατοίκους τῆς πόλεώς μας, τέλεια τὴν χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια σωτηρία, μὲ τὶς παρακλήσεις τῶν γονιῶν σου κι ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς Ἐκκλησίας. Ἄς γίνη ἔτσι! Ἄς γίνη!
«Χαρὰ σὲ σένα, ὁλόχαρη, ὁ Κύριος μαζί σου, εὐλογημένη σὺ ἀνάμεσα σ’ ὅλες τὶς γυναῖκες, κι εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῶν σπλάχνων σου», ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Γιὸς τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτὸν ἡ δόξα μαζὶ καὶ στὸν Πατέρα καὶ στ’ Ἅγιο Πνεῦμα στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. ‘Ἀμήν.»
