ΚΕΙΜΕΝΟ
«Καὶ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, οἳ οὐκ ἀπεκτάνθησαν ἐν ταῖς πληγαῖς ταύταις, οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων τῶν χειρῶν αὐτῶν, ἵνα μὴ προσκυνήσωσι τὰ δαιμόνια καὶ τὰ εἴδωλα τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ καὶ τὰ χαλκᾶ καὶ τὰ λίθινα καὶ τὰ ξύλινα, ἃ οὔτε βλέπειν δύναται οὔτε ἀκούειν οὔτε περιπατεῖν»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Καί ὅμως παρά τήν αὐστηράν ταύτην παιδαγωγικήν τιμωρίαν τοῦ Θεοῦ οἱ ὑπόλοιποι ἀπό τούς ἀνθρώπους, ὅσοι δέν ἐφονεύθησαν ἀπό τά κτυπήματα καί τούς τραυματισμούς αὐτῶν τῶν ἀλόγων, δέν μετενόησαν ἀπό τήν λατρείαν τῶν θεῶν, πού ἔφτιαναν μέ τά χέρια των, ὥστε νά μή προσκυνήσουν εἰς τό μέλλον τά δαιμόνια καί τά εἴδωλα τά χρυσᾶ καί τά ἀργυρᾶ καί τά χάλκινα καί τά λιθαρένια καί τά ξύλινα, τά ὁποῖα δέν ἔχουν τήν δύναμιν οὔτε νά βλέπουν, οὔτε νά ἀκούουν, οὔτε νά περιπατοῦν, ἀλλ’ εἶναι ἄψυχα, ἀναίσθητα καί νεκρά»
( Ἀπό τήν «ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα)
ΣΧΟΛΙΟ
«῞Οταν ἐσάλπισε ὁ τέταρτος ἄγγελος, συνεχίζει ὁ ᾿Απόστολος, «προεκλήθη μείωσις κατά τό 1/3 εἰς ἔντασιν ἤ εἰς χρονικήν διάρκειαν τοῦ φωτός τοῦ ἡλίου, τῆς σελήνης καί τῶν λοιπῶν ἀστέρων» (ΙΓ) (᾿Αποκ. η´ 12). Μέ τόν σκοτισμόν αὐτόν συνέβησαν «μετεωρολογικαί ἀνωμαλίαι καί ἀναστατώσεις» (ΠΤ).
Εὐθύς ἀμέσως ἕνας ἄγγελος ὅμοιος μέ ἀετό πού βλέ-πει ἀπό πολύ ψηλά τήν γῆ, πετοῦσε στό μέσον τοῦ οὐρανοῦ καί ἐφώναζε μέ μεγάλη φωνή «οὐαί, οὐαί, οὐαί». ᾿Αλίμονο δηλαδή, ἀλίμονο, ἀλίμονο στούς ἀπίστουςἀπό τίς συμφορές πού θά ἐπακολουθήσουν (᾿Αποκ. η´ 13).
Τό τριπλό αὐτό «οὐαί» ἐσήμαινε ὅτι «αἱ τρεῖς ἑπόμεναι ἀπειλαί συμφορῶν πέμπτης, ἕκτης καί ἑβδόμης σάλπιγγος θά γίνωσιν αἰσθηταί ὄχι εἰς τό 1/3 τοῦ κόσμου, ὡς τῶν τεσσάρων προηγουμένων σαλπισμάτων, ἀλλ’ εἰς ὁλόκληρον τόν κόσμον» (ΙΓ).
Καί πράγματι, μόλις ἐσάλπισε ὁ πέμπτος ἄγγελος, ἐγέμισε ἡ γῆ μέ ἀκρίδες φοβερές. ῎Εμοιαζαν μέ ἄλογα μέ πρόσωπο ἀνθρώπου. Εἶχαν τρίχες σάν τίς τρίχες τῶν γυναικῶν καί δόντια σάν τά δόντια τῶν λιονταριῶν. Τά στήθη τους ἔμοιαζαν μέ σιδερένιους θώρακες. ῾Ο θόρυβος πού ἔκαμναν τά πτερά τους θύμιζε τόν κρότο τῶν πολεμικῶν ἁρμάτων. Καί οἱ οὐρές τους ἔμοιαζαν μέ τίς οὐρές καί τά κεντριά τῶν σκορπιῶν.
Οἱ φοβερές αὐτές ἀκρίδες εἶχαν ἐντολή νά μή βλάψουν κανένα φυτό, ἀλλά νά στραφοῦν μόνο ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων πού δέν θά εἶχαν στά μέτωπά τους τήν σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ, θά ἦσαν δηλαδή ἄπιστοι καί ἄθεοι. ῾Η ἐντολή ἦταν νά μή τούς θανατώνουν ἀλλά νά τούς βασανίζουν ἐπί «μῆνας πέντε», γιά ἕνα περιωρισμένο διάστημα, παιδαγωγικῶς. ᾿Επί κεφαλῆς τους ἦταν «ὁ ἄγγελος τῆς ἀβύσσου». ῾Η φράσις εἶναι «συνώνυμος πρός τό “ἄγγελος Σατᾶν”» (ΠΜ). Τό ἑβραϊκό ὄνομά του εἶναι «᾿Αβαδδών», πού στά ἑλληνικά μεταφράζεται «᾿Απολλύων», δηλαδή «Καταστροφεύς». ῾Η λέξις εἶναι πολύ ἐκφραστική γιά τό ἔργον τοῦ Σατανᾶ.
Δέν πρόκειται βέβαια γιά φυσικές ἀκρίδες «ἀλλά περί ἄλλων δαιμονικῶν ὄντων» (ΙΦ). «Τό εἶδος τοῦ κακοῦ τῶν ἀκρίδων εἶναι ψυχικόν καί οὐχί σωματικόν, ψυχικός δηλαδή βασανισμός, μελαγχολία… ἀγωνία ψυχική» (ΙΓ). Τόσο φοβερή θά εἶναι αὐτή ἡ πληγή, ὥστε «θά προτιμῶσι νά ἀποθάνωσι οἱ ἄνθρωποι τότε παρά νά ζῶσι» (ΙΓ). Καί δέν θά ἔρχεται ὁ θάνατος ἀλλά θά βασανίζωνται (᾿Αποκ. θ´ 1-11).
῞Οταν ἐσάλπισε ὁ ἕκτος ἄγγελος, συνεχίζει ὁ θεοκίνητος ῞Αγιος, ἐξαπολύθηκαν τέσσερις τρομεροί δαί-μονες πού ἦσαν δεμένοι κοντά στόν ποταμό Εὐφράτη καί περίμεναν τήν ἔναρξι τῆς δράσεώς τους. Καί ἀμέσως ὥρμησε ἕνα ἱππικό στράτευμα διακοσίων χιλιάδων ἱππέων γιά νά φονεύσῃ τό ἕν τρίτον τῶν ἀνθρώπων. Οἱ θώρακες τῶν ἱππέων τους ἦσαν πύρινοι καί σάν τόν ὑάκινθο καί τό θειάφι. Τά κεφάλια τῶν ἀλόγων ἦσαν σάν τά κεφάλια τῶν λιονταριῶν. ᾿Από τά στόματά τους «ἔβγαινε φωτιά καί καπνός καί θειάφι» (ΠΤ). Οἱ οὐρές τους ἦταν σάν δηλητηριώδη φίδια μέ κεφάλια πού φαρμάκωναν τούς ἀνθρώπους.
Τό ὅτι μέ τίς χιλιάδες αὐτές τῶν τρομερῶν ἱππέων θά ἐθανατώνετο τό ἕν τρίτον μόνον τῶν ἀνθρώπων σημαίνει «ὅτι ἡ τιμωρία ἐκείνη δέν θά εἶναι ὁλοκληρωτική ἀλλά μερική πρός παραδειγματισμόν, σωφρονισμόν καί μετάνοιαν τῶν ἄλλων» (ΙΓ).
Παρά ταῦτα ὅμως δέν συνῆλθαν οἱ ἄνθρωποι καί δέν μετενόησαν. Τό γράφει μέ πόνον ὁ ᾿Απόστολος τοῦ Χριστοῦ· «καί οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων, οἵ οὐκ ἀπεκτάνθησαν ἐν ταῖς πληγαῖς ταύταις, οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων τῶν χειρῶν αὐτῶν, ἵνα μή προσκυνήσωσι τά δαιμόνια καί τά εἴδωλα…». Καί ἐπαναλαμβάνει· «καί οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν φόνων αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν φαρμακειῶν αὐτῶν οὔτε ἐκ τῆς πορνείας αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν κλεμμάτων αὐτῶν». Τό λέγει δύο φορές, γιά νά τονίσῃ ἀκόμη περισσότερο τήν ἀμετανοησία τους (᾿Αποκ. θ´ 13-21).
Πρόκειται διά «πώρωσιν καί ἀμετανοησίαν… ὑπενθυμίζουσαν τό παράδειγμα τοῦ “σκληρυνθέντος τήν καρδίαν Φαραώ”» (ΠΜ). Τί φοβερές ἀλήθεια τιμωρίες καί πληγές εἶχαν κτυπήσει τήν Αἴγυπτο, τότε πού δέν ἐπέτρεπε ὁ Φαραώ στούς ῾Εβραίους νά φύγουν ἐλεύθεροι ἀπό τήν ἐπικράτειά του! Χαλάζι, ἀκρίδες, βάτραχοι, αἷμα, σκοτάδι, θανατικό ἔπεφταν ἐπάνω τους, κι ἐκεῖνος ἔμενε μέ τό πεῖσμα του. ᾿Εξωντώνετο ἡ χώρα του, καί ὅμως δέν ἤθελε νά μετανοήσῃ! Τά ἀναφέρει ὅλα αὐτά πολύ ἐντυπωσιακά τό δεύτερο Βιβλίο τῆς ῾Αγίας Γραφῆς, ἡ «῎Εξοδος» (κεφ. ζ´-ιβ´).
Κάτι ἀνάλογο θά συμβῇ καί κατά τούς ἐσχάτους χρόνους τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου. Τότε πού ἡ διαφθορά καί ἡ ἀποστασία ἀπό τόν Θεό καί ἡ ἀπομάκρυνσις ἀπό τόν Νόμο Του θά βασιλεύουν στήν οἰκουμένη. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν θά θέλουν νά μετανοήσουν καί νά ἐπιστρέψουν στόν Κύριο. Καί ἐνῶ ᾿Εκεῖνος μέ τήν ἀγάπη Του θά χρησιμοποιῇ τά πάντα, ἀκόμη καί θλίψεις μεγάλες, πού εἶναι δραστικό μέσο μετανοίας, γιά νά συνέλθουν καί νά προσπέσουν μέ συντριβή καί ταπείνωσι στό ἔλεός Του, αὐτοί θά ἀρνοῦνται πεισματικά. Θά λατρεύουν διάφορα εἴδωλα, πλοῦτον, ἡδονές κ.λ.π.
Πόσο τραγικό ἀλήθεια εἶναι αὐτό τό «ὄχι» στήν παιδαγωγική ἀγάπη τοῦ Θεοῦ! Τί σκληρότητα καρδιᾶς φανερώνει! Νά θέλῃ ὁ Θεός τήν λύτρωσί σου καί τήν ἀπαλλαγή σου ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί ἀπό τήν σκλαβιά τοῦ κακοῦ, καί σύ νά προτιμᾷς τό ἀντίθετο! Νά θέλῃς νά παραμένῃς δεμένος μέ τά πάθη σου! Νά εὐχαριστῆσαι μέ τήν ταλαιπωρία σου! Νά συμβιβάζεσαι καί νά ἀναπαύεσαι μέ τήν σκλαβιά σου! Καί ἐνῶ ἡ ζωή τήν ὁποία προτιμᾷς νά ζῇς μακριά ἀπό τόν Θεό εἶναι ζυμωμένη μέ θλίψεις καί ἀθλιότητες καί ταλαιπωρίες, ἐσύ νά εὐχαριστῆσαι μέ ὅλα αὐτά καί νά μή θέλῃς νά ξεφύγῃς ἀπό τόν κλοιό τους. Νά τό δαιμονικό στοιχεῖο στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου! Νά ἡ ἐπίδρασις τοῦ Σατανᾶ. Παρακινεῖ ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο νά μετανοήσῃ καί νά ἐπιστρέψῃ κοντά Του, κι αὐτός ἀκολουθεῖ τόν ἐχθρό τοῦ Θεοῦ, τόν μισόκαλο Διάβολο, πού δέν μᾶς ἐχάρισε τίποτε ἀπολύτως, ἀλλ’ ἀντιθέτως ποθεῖ τήν καταστροφή μας.
Τέτοια δείγματα φρικτῆς σκλαβιᾶς στήν ἁμαρτία, πεισματικῆς ἀμετανοησίας καί θεληματικῆς ἀποστασίας ἀπό τόν Θεό παρουσιάζονται ἀρκετά καί στίς ἡμέρες μας, μάλιστα δέ καί στήν ᾿Ορθόδοξη Πατρίδα μας, τήν τόσο εὐλογημένη ἀπό τόν Θεό. ῾Εκατοντάδες χιλιάδες ἐκτρώσεις, θάνατοι τῆς ἀγέννητης ζωῆς γίνονται κάθε χρόνο, καί ὀργιάζει ἡ ἀνηθικότης καί διαφθορά, πού προβάλλεται προκλητικά ἀπό τόν τύπο καί τήν Ραδιοτηλεόρασι. Καί ἐμφανίζονται μάλιστα στίς μέρες μας καί «νοσταλγοί τῆς ἀρχαίας εἰδωλολατρικῆς θρησκείας, πού ἀδίσταχτα κατηγοροῦν τόν Χριστιανισμό» (ΕΒ). ῾Υμνοῦν ἄλλοι τόν Σατανᾶ μέ μουσικά συγκροτήματα. Καί ἐνῶ ἐπιτρέπει ὁ Θεός καί θλίψεις, ὅπως ἡ ἀνομβρία, οἱ σεισμοί, οἱ θάνατοι ἀπό τό ΑΙἲὣ καί τά ναρκωτικά, ἡ ἀπειλή πολέμων, ὅμως πολλοί δέν μετανοοῦν μέ κανένα τρόπο! Τούς ἀρέσει νά ζοῦν χωρίς Θεό, μακριά ἀπό τήν ᾿Εκκλησία! Καί ἐξακολουθοῦν τήν ζωή τῆς ἁμαρτίας ἔστω κι ἄν ὁδηγῇ στόν ὄλεθρο.
Εἶναι δύσκολη ἡ μετάνοια, ὅταν σκληρυνθῇ ἡ ψυχή καί πωρωθῇ ἡ καρδιά. Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος συνιστᾷ καί συμβουλεύει τόν καθένα μας· Προσέχετε, «ἵνα μή σκληρυνθῇ ἐξ ὑμῶν τις ἀπάτῃ τῆς ἁμαρτίας» (῾Εβρ. γ´ 13). Νά κάνουμε δηλαδή ὅ,τι μποροῦμε, νά παρακινῇ καί ὁ ἕνας τόν ἄλλον, γιά νά μή μᾶς αἰχμαλωτίσῃ ἡ ἁμαρτία καί νά μή παγιωθῇ καί γίνῃ κατάστασις μέσα μας ἡ διαφθορά καί ἡ ἀσέβεια. Διότι τότε δέν ὑπάρχει σωτηρία. Καί δέν ὑπάρχει σωτηρία, ὄχι ἐπειδή δέν θέλει ἤ δέν μπορεῖ νά μᾶς σώσῃ ὁ Θεός, ἀλλ’ ἐπειδή δέν θά μετανοοῦμε καί δέν θά ζητοῦμε τό ἔλεός Του ἐμεῖς. ῾Ο Θεός νά μᾶς φυλάξῃ ἀπό τέτοια ἀνεπανόρθωτη συμφορά! ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γ.Ψαλτάκη «Μηνύματα ἀπό τό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως).