Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
Κεφάλαιο 10ο Γιὰ τὴ θεία ἕνωση καὶ διάκριση.
«Ὅλα, λοιπόν, αὐτὰ τὰ ὀνόματα πρέπει νὰ τὰ θεωρήσουμε κοινὰ καὶ τὰ ἴδια γιὰ ὅλη τὴ θεότητα μὲ ἁπλότητα, χωρὶς διαίρεση καὶ ἑνωμένα· νοοῦμε χωριστὰ μόνο τὰ ὀνόματα Πατέρας, Υἱὸς καὶ Πνεῦμα καθὼς καὶ τὰ ἀναίτιος, αἰτιατός, ἀγέννητος, γεννητός, ἐκπορευτό, τὰ ὁποία δὲν φανερώνουν τὴν οὐσία, ἀλλὰ τὴ σχέση μεταξύ τους καὶ τὸν τρόπο τῆς ὑπάρξεώς τους. Ὅταν, λοιπόν, τὰ γνωρίσουμε αὐτὰ καὶ μᾶς ὁδηγήσουν πρὸς τὴ θεία οὐσία, δὲν κατανοοῦμε τὴν ἴδια τὴν οὐσία, ἀλλὰ τὰ σχετικὰ μ’ αὐτήν. Ὅπως ἀκριβῶς, ἐὰν γνωρίσουμε ὅτι ἡ ψυχὴ εἶναι χωρὶς σῶμα, μέγεθος καὶ σχῆμα, δὲν σημαίνει ὅτι κατανοήσαμε ἀμέσως καὶ τὴν οὐσία τῆς· τὸ ἴδιο καὶ μὲ τὸ σῶμα, ἐὰν γνωρίσουμε ὅτι εἶναι λευκὸ ἢ μαῦρο, δὲν γνωρίσαμε τὴν οὐσία του, ἀλλὰ τὰ σχετικὰ μ’ αὐτήν. Ἡ ἀληθινὴ διδασκαλία διδάσκει ὅτι τὸ θεῖο εἶναι ἁπλὸ καὶ ἔχει μία ἁπλὴ ἐνέργεια, ποὺ εἶναι ἀγαθή· αὐτὴ ἐνεργεῖ τὸ καθετὶ σὲ ὅλα, ὅπως ἡ ἀκτίνα τοῦ ἥλιου, ἡ ὁποία τὰ θερμαίνει ὅλα καὶ ἐνεργεῖ στὸ καθένα ἀνάλογα μὲ τὴ φυσική του διάθεση καὶ τὴ δεκτική του ἱκανότητα· διότι ἔχει λάβει αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν ἐνέργεια ἀπὸ τὸ Θεὸ ποὺ τὸ δημιούργησε. Ἑξαιροῦνται βέβαια ὅσα γεγονότα ἀναφέρονται στὴ θεία καὶ φιλάνθρωπη ἐνσάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Διότι δὲν εἶχαν συμμετάσχει σ’ αὐτὰ μὲ κανένα τρόπο οὔτε ὁ Πατέρας οὔτε τὸ Πνεῦμα, παρὰ μόνον μὲ τὴν καλή τους θέληση καὶ τὴν ἀνέκφραστη θαυματουργία, τὴν ὁποία πραγματοποίησε γιὰ μᾶς μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, σὰν ἀναλλοίωτος Θεὸς καὶ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ.»