Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
Κεφάλαιο 3ο
Ἀπόδειξη ὅτι ὑπάρχει Θεός.
«Κανεὶς βέβαια δὲν ἀμφισβητεῖ ὅτι ὑπάρχει Θεός, οὔτε αὐτοὶ ποὺ δέχονται τὴν Ἁγία Γραφή ἐννοῶ καὶ τὴν Παλαιὰ καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἀλλὰ οὔτε καὶ οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες (συγγραφεῖς). Διότι, ὅπως εἴπαμε, ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ἔχει ἀπὸ τὴ φύση τῆς σπαρεῖ μέσα μας. Ἐπειδὴ ὅμως ἡ κακία τοῦ πονηροῦ ἐπικράτησε πάρα πολὺ στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγήσει ὁρισμένους στὸ πλέον παράλογο καὶ χειρότερο ἀπ’ ὅλα τὰ κακὰ βάραθρο τῆς ἀπώλειας: νὰ λένε δηλαδὴ ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός· τὴν ἀφροσύνη τους τὴν περιγράφει ὁ προφήτης Δαβὶδ λέγοντας: «Εἶπε ὁ ἄφρων μὲ τὴ σκέψη του δὲν ὑπάρχει Θεός». Οἱ μαθητὲς μάλιστα καὶ ἀπόστολοι τοῦ Κυρίου, ἀφοῦ ἔγιναν σοφοὶ ἀπὸ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα καὶ μὲ τὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ ἔκαναν θεία σημεῖα, αἰχμαλώτισάν τους ἀνθρώπους μὲ τὰ δίχτυα τῶν θαυμάτων καὶ τοὺς ἀνέσυραν ἀπὸ τὸ σκοτάδι τῆς ἄγνοιας στὸ φῶς τῆς θείας γνώσεως. Τὸ ἴδιο καὶ οἱ διάδοχοί τους στὴ χάρη καὶ τὴν ἀξία, οἱ πατέρες καὶ δάσκαλοι, ἀφοῦ δέχθηκαν τὴ φωτιστικὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, φώτιζαν αὐτοὺς ποὺ βρίσκονταν στὴν ἄγνοια καὶ ἐπανέφεραν στὴν ἀλήθεια τοὺς πλανεμένους μὲ τὴ δύναμη τῶν θαυμάτων καὶ μὲ τὰ λόγια της χάριτος. Ἐμεῖς ὅμως, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀποκτήσαμε οὔτε τὸ χάρισμα τῶν θαυμάτων οὔτε αὐτὸ τῆς διδασκαλίας διότι γίναμε ἀνάξιοι ἐξαιτίας τῆς προσκολλήσεώς μας στὶς ἡδονές- ἄς ἀναπτύξουμε λίγα ἀπὸ ἐκεῖνα πού μᾶς ἔχουν παραδώσει οἱ ἑρμηνευτές της θείας χάριτος γιὰ τὸ θέμα αὐτό, ἀφοῦ ζητήσουμε τὴ βοήθεια τοῦ Πατέρα, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅλα τὰ ὄντα εἶναι ἢ κτιστὰ ἢ ἄκτιστα. Ἐὰν βέβαια εἶναι κτιστά, σίγουρα εἶναι καὶ μεταβλητά. Διότι, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἄρχισαν τὴν ὕπαρξή τους μὲ τὴ μεταβολή, αὐτὰ σίγουρα θὰ ὑπόκεινται στὴ μεταβολὴ ἢ μὲ φυσικὴ φθορὰ ἢ μὲ θεληματικὴ ἀλλοίωση. Ἐὰν ὅμως εἶναι ἄκτιστα, σύμφωνα μὲ λογικὴ ἀκολουθία, θὰ εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ἀμετάβλητα. Διότι αὐτὰ ποὺ ἔχουν τὸ εἶναι ἀντίθετο, ἀντίθετο ἔχουν καὶ τὸν τρόπο ὑπάρξεως, δηλαδὴ τὶς ἰδιότητες. Ποιός, λοιπόν, δὲν θὰ συμφωνήσει ὅτι ὅλα τὰ ὄντα, ὅσα ὑποπίπτουν στὶς αἰσθήσεις μας, ἀκόμη καὶ οἱ ἄγγελοι, μεταβάλλονται καὶ ἀλλοιώνονται καὶ μὲ ποικίλους τρόπους κινοῦνται; Διότι τὰ νοητὰ ὄντα ἐννοῶ τοὺς ἀγγέλους, τὶς ψυχὲς καὶ τοὺς δαίμονες- κινοῦνται προαιρετικὰ εἴτε στὴν πρόοδο τοῦ καλοῦ εἴτε στὴν ἀπομάκρυνση ἀπ’ αὐτό, ἡ ὁποία ἄλλοτε αὐξάνει κι ἄλλοτε ἐλαττώνεται. Τὰ ὑπόλοιπα ὅμως ὄντα μεταβάλλονται μὲ τὴ γέννηση, τὴ φθορά, τὴν αὔξηση καὶ τὴ μείωση, μὲ τὴ μεταβολὴ στὴν ποιότητα καὶ τὴν κίνηση στὸ χῶρο. Ὄντας λοιπὸν μεταβλητά, εἶναι σίγουρα καὶ κτιστά. Καὶ ἐφόσον εἶναι κτιστά, εἶναι βέβαιο ὅτι ἀπὸ κάποιον δημιουργήθηκαν. Πρέπει ὅμως ὁ δημιουργὸς νὰ εἶναιἄκτιστος· ἐὰν κι ἐκεῖνος δημιουργήθηκε, ἀπὸ κάποιον δημιουργήθηκε, ἕως ὅτου φθάσουμε σὲ κάποιο ὂν ἄκτιστο. Ὄντας λοιπὸν ἄκτιστος ὁ δημιουργός, ὁπωσδήποτε εἶναι καὶ ἀμετάβλητος. Αὐτὸ τὸ ἄκτιστο ὂν τί ἄλλο θὰ εἶναι παρὰ ὁ Θεός; ὅτι ὑπάρχει Θεός, ὁ ὁποῖος δημιούργησε σὸ σύμπαν, τὸ συγκρατεῖ, τὸ συντηρεῖ καὶ πάντοτε προνοεῖ γι’ αὐτό. Διότι, πὼς εἶναι δυνατὸν ἀντίθετα σ τοιχεῖα τῆς φύσεως, ὅπως ἡ φωτιὰ καὶ τὸ νερό, ὁ ἀέρας καὶ ἡ γῆ, ἐὰν δὲν τὰ συνέχει μία πανίσχυρη δύναμη ποὺ τὰ κρατᾶ ἀδιάσπαστα πάντοτε, νὰ ἑνώνονται μεταξὺ τοὺς γιὰ ν’ ἀποτελέσουν μία ἁρμονία καὶ νὰ μείνουν ἀδιάλυτα;
Ποιὰ δύναμη εἶναι αὐτὴ ποὺ ἔφερε τὴν τάξη στὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπίγεια, σὲ ὅσα πετοῦν στὸν ἀέρα καὶ ὅσα εἶναι μέσα στὸ νερό, καὶ κυρίως σὲ ὅσα ὑπῆρχαν πρὶν ἀπ’ αὐτά, δηλαδὴ τὸν οὐρανό, τὴ γῆ, τὸν ἀέρα καὶ στὴ φύση τῆς φωτιᾶς καὶ τοῦ νεροῦ; Ποιὸς τὰ ἀνέμιξε καὶ τὰ διαίρεσε; Ποιὰ δύναμη τὰ ἔθεσε σὲ κίνηση καὶ κατευθύνει τὴν ἀδιάκοπη καὶ ἀνεμπόδιστη κίνησή τους; Ἄραγε δὲν εἶναι ὁ δημιουργός τους ποὺ τοὺς ἔδωσε τὸν προορισμό τους, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο τὸ καθένα κινεῖται καὶ κατευθύνεται; Ποιὸς εἶναι ὁ δημιουργός τους; Δὲν εἶναι αὐτὸς ποῦ τὰ κατασκεύασε καὶ τὰ ἔφερε στὴν ὕπαρξη; Διότι δὲν θὰ θεωρήσουμε ὅτι ἡ τύχη ἔχει τέτοια δύναμη. Κι ἔστω ὅτι δημιουργήθηκαν ἀπὸ τύχη. Τίνος ἔργο εἶναι ἡ τάξη τους; Τίνος ἔργο εἶναι ἡ διατήρηση καὶ ἡ διαφύλαξή τους, σύμφωνα μὲ τὸν ἀρχικὸ προορισμό τους; Ἐννοεῖται κάποιου ἄλλου καὶ ὄχι τῆς τύχης. Κι τί εἶναι αὐτὸ τὸ ἄλλο παρὰ ὁ Θεός;»
