Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 46
Γιά τόν τρόπο τῆς συλλήψεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καί τή θεία σάρκωση.
Ἄγγελος Κυρίου στάλθηκε στήν ἁγία Παρθένο, ἡ ὁποία καταγόταν ἀπό τή γενιά τοῦ Δαβίδ. Ὅπως τό εἶπε ὁ θεῖος Ἀπόστολος: «Εἶναι φανερό ὅτι ὁ Κύριός μας προῆλθε ἀπό τή φυλή τοῦ Ἰούδα, ἀπό τήν ὁποία κανείς δέν εἶχε πλησιάσει στό θυσιαστήριο»• γι’ αὐτό θά μιλήσουμε στή συνέχεια μέ λεπτομέρειες. Σ’ αὐτήν ὁ ἄγγελος ἔφερε τή χαρμόσυνη εἴδηση λέγοντας: «Νά χαίρεσαι ἐσύ πού εἶσαι ἡ πιό χαριτωμένη• ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου. Ἐκείνη ὅμως τρόμαξε στά λόγια του», καί τῆς εἶπε ὁ ἄγγελος: «Μή φοβᾶσαι, Μαρία• διότι ὁ Θεός σέ χαρίτωσε καί θά γεννήσεις παιδί πού θά τό ὀνομάσεις Ἰησοῦ. Διότι αὐτός θά σώσει τό λαό του ἀπό τίς ἁμαρτίες τους». Γι’ αὐτό, τό ὄνομα «Ἰησοῦς» σημαίνει σωτῆρας. Καί ἐνῷ ἐκείνη ἀποροῦσε, «πῶς θά γίνει αὐτό, ἀφοῦ δέν εἶμαι παντρεμένη», τῆς εἶπε πάλι ὁ ἄγγελος: «θά σέ ἐπισκεφθεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ἡ δύναμη τοῦ ὕψιστου Θεοῦ θά σ’ ἐπισκιάσει. Γι’ αὐτό καί τό παιδί πού θά γεννηθεῖ ἀπό σένα θά εἶναι ἐξαγιασμένο, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ». Τότε ἐκείνη συγκατατέθηκε: «Νά, εἶμαι πρόθυμη δούλη τοῦ Κυρίου• ἄς γίνει σύμφωνα μέ τήν ἐντολή σου».
Μετά τή συγκατάθεση τῆς ἁγίας Παρθένου, τό Ἅγιο Πνεῦμα ἦλθε σ’ αὐτήν, σύμφωνα μέ τήν ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου πού μετέφερε ὁ ἄγγελος• τήν καθάρισε καί τήν ἐνίσχυσε μέ δύναμη ὥστε νά δεχθεῖ καί νά γεννήσει τό Θεό Λόγο. Τότε ἔπεσε πάνω της σάν σκιά ἡ ἐνυπόστατη σοφία καί ἡ δύναμή του Ὕψιστου Θεοῦ, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα• ἔπεσε σάν θεῖος σπόρος, καί δημιούργησε γιά τόν ἑαυτό του ἀπό τό ἁγνό καί καθαρό σῶμα τῆς σάρκα μέ ψυχή λογική καί νοερή• πῆρε ὅ,τι πιό ἐκλεκτό ἀπό τή δική μας ἀνθρώπινη φύτρα, ὄχι μέ σπέρμα ἀλλά μέ δημιουργία ἀπό τήν ἐπενέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος• δέν σχημάτισε τό σῶμα λίγο λίγο μέ τμηματικές προσθῆκες, ἀλλά ὁλοκληρωμένο μέ τή μία, ἐπειδή ὁ ἴδιος ὁ Θεός Λόγος ἀποτελεῖ τήν ὑπόσταση καί τῆς σάρκας. Ὁ Θεός Λόγος, δηλαδή, δέν ἑνώθηκε μέ μία σάρκα ἡ ὁποία ἔγινε πρῶτα ξεχωριστή ὑπόσταση, ἀλλά, ἀφοῦ ἐνοίκησε στή γαστέρα τῆς ἁγίας Παρθένου, μέ ἀπερίγραπτο τρόπο σχημάτισε μέσα στή δική τοῦ ὑπόσταση, ἀπό τό ἁγνό σῶμα τῆς Παρθένου, σῶμα μέ ψυχή λογική καί νοερή. Ἔτσι, ὁ ἴδιος ὁ Λόγος παίρνοντας ὅ,τι πιό ἐκλεκτό ἀπό τό δικό μας ἀνθρώπινο φύραμα, ἔγινε ὑπόσταση μέ σάρκα. Ἑπομένως, εἶναι ταυτόχρονα καί ἀνθρώπινη σάρκα καί σάρκα τοῦ Θεοῦ Λόγου• συγχρόνως καί ἀνθρώπινη ἔμψυχη λογική καί νοερή σάρκα καί σάρκα ἔμψυχη λογική καί νοερή τοῦ Θεοῦ Λόγου.
Γι’ αὐτό καί δέν λέμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε Θεός, ἀλλά ὅτι ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος• ὄντας στή φύση τοῦ τέλειος Θεός, ἔγινε ὁ ἴδιος τέλειος ἄνθρωπος στή φύση, χωρίς ν’ ἀλλάξει στή φύση του, καί χωρίς νά μείνει ὡς φαντασία τό σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας. Ἀλλά ἑνώθηκε ὑποστατικά χωρίς σύγχυση, χωρίς μεταβολή καί χωρίς διαίρεση, μέ τή σάρκα πού πῆρε ἀπό τήν ἁγία Παρθένο καί ἡ ὁποία ἔχει λογική καί νοερή ψυχή• δέν μετάβαλε τή φύση τῆς θεότητός του σέ φύση τῆς σαρκός του οὔτε τή φύση τῆς σαρκός του σέ θεία φύση, καί χωρίς ἡ θεία τοῦ φύση καί ἡ ἀνθρώπινη φύση, τήν ὁποία προσέλαβε, ν’ ἀποτελέσουν μία σύνθετη φύση.