Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 50 (Β)
Ὅτι ὅλη ἡ θεία φύση μέ μία ἀπό τίς ὑποστάσεις της ἑνώθηκε μέ ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση καί ὄχι μέ ἕνα μέρος της.
Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, ἑνώθηκε μέ τή σάρκα μέσῳ τοῦ νοῦ, μέ τό νά πάρει ὁ Θεός θέση ἀνάμεσα στή καθαρότητα καί τήν παχύτητα τῆς σάρκας. Διότι ὁ νοῦς εἶναι κυβερνήτης τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος καί τό πιό καθαρό μέρος τῆς ψυχῆς, ἀλλά καί κυβερνήτης τοῦ νοῦ εἶναι ὁ Θεός. Καί ὅταν τό ἀνώτερο ἐπιτρέψει, τότε ὁ νοῦς τοῦ Χριστοῦ παίρνει ἡγετική πρωτοβουλία. Ἀλλά (ὁ νοῦς τοῦ Χριστοῦ) ὑποχωρεῖ καί ἀκολουθεῖ τό ἀνώτερο καί κάνει αὐτά τά ὁποία θέλει ἡ θεία βούληση.
Ἀκόμη ὁ νοῦς ἔχει γίνει τόπος τῆς θεότητος πού ὑποστατικά ἑνώθηκε μ’ αὐτόν, ὅπως βέβαια καί ἡ σάρκα δέν εἶναι ἕνας συγκάτοικος, ὅπως ἡ ἀσεβής φαντασία τῶν αἱρετικῶν πλανιέται, λέγοντας: «ἕνα δοχεῖο μίας μέδιμνας δέν χωράει δύο μέδιμνες»• διότι κρίνουν τά πνευματικά μέ ὑλικά μέτρα. Πῶς θά ὀνομάσουμε τό Χριστό τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο, ὁμοούσιο μέ τόν Πατέρα, ἐάν στό πρόσωπό του ἔχει ἐνωθεῖ μόνον ἕνα μέρος τῆς θείας καί ἕνα της ἀνθρωπίνης φύσεως; Λέμε, ἐπίσης, ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση μᾶς ἔχει ἀναστηθεῖ ἀπό τούς νεκρούς καί κάθισε στά δεξιά τοῦ Πατέρα, ὄχι ἐπειδή ὅλες οἱ ἀνθρώπινες ὑποστάσεις ἀναστήθηκαν καί κάθισαν στά δεξιά τοῦ Πατέρα, ἀλλά ἐπειδή ἀναστήθηκε ὅλη ἡ ἀνθρώπινη φύση στήν ὑπόσταση τοῦ Χριστοῦ. Διότι λέει ὁ θεῖος Ἀπόστολος: «Μᾶς ἀνάστησε καί μᾶς ὕψωσε μαζί του, χάρη στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ».
Λέμε ἐπίσης καί τό ἑξῆς, ὅτι ἡ ἕνωση προῆλθε ἀπό κοινές οὐσίες• διότι κάθε οὐσία εἶναι κοινή γιά τίς ὑποστάσεις πού περιλαμβάνει αὐτή, καί δέν εἶναι δυνατόν νά βρεῖ κάποιος μερική καί ἀπομονωμένη φύση, δηλαδή οὐσία• διαφορετικά, κατ’ ἀνάγκην θά θεωροῦμε τίς ἴδιες ὑποστάσεις καί ὁμοούσιες καί ἐτερούσιες• τό ἴδιο καί τήν Ἁγία Τριάδα καί ὁμοούσια καί ἐτερούσια στή θεία φύση. Ἡ ἴδια, λοιπόν, φύση θεωρεῖται σέ καθεμία ἀπό τίς ὑποστάσεις. Καί ὅταν πούμε ὅτι ἡ φύση τοῦ Λόγου ἔχει σαρκωθεῖ, σύμφωνα μέ τούς μακάριους Ἀθανάσιο καί Κύριλλο, ἐννοοῦμε ὅτι ἡ θεότητα ἑνώθηκε μέ τή σάρκα. Γι’ αὐτό καί δέν μποροῦμε νά πούμε, ἡ φύση τοῦ Λόγου ἔπαθε διότι ἡ θεότητα δέν ἔπαθε τίποτε σ’ αὐτόν, ἀλλά λέμε ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔπαθε στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ• δέν ὑπονοοῦμε βέβαια ὅτι ὅλες οἱ ἀνθρώπινες ὑποστάσεις ἔπαθαν, ἀλλά ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Χριστός ἔπαθε μέ τήν ἀνθρώπινη φύση του. Ἑπομένως, ὅταν λέμε ἡ «φύση τοῦ Λόγου», ἐννοοῦμε τόν ἴδιο τό Λόγο• καί ὁ Λόγος ἔχει καί τό κοινό της οὐσίας καί τήν ἰδιαιτερότητα τῆς ὑποστάσεως.
