Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 56(Α)
Ὅτι ἡ ἁγία παρθένος εἶναι Θεοτόκος
Κηρύττουμε μάλιστα ὅτι ἡ ἁγία Παρθένος εἶναι κυριολεκτικά καί ἀληθινά Θεοτόκος• ὅπως δηλαδή αὐτός πού γεννήθηκε ἀπ’ αὐτήν εἶναι ἀληθινός Θεός, καί αὐτή πού γέννησε μέ σάρκα τόν ἀληθινό Θεό εἶναι πραγματική Θεοτόκος. Διότι ἰσχυριζόμαστε ὅτι γέννησε τό Θεό, ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι ἡ θεότητα τοῦ Λόγου ἔχει τήν ἀρχή τῆς ἀπ’ αὐτήν, ἀλλά ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Θεός Λόγος, πού γεννήθηκε ἀπό τόν Πατέρα προαιώνια καί ἔξω ἀπό τό χρόνο καί ὑπάρχει μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Πνεῦμα ἄχρονα καί ἀΐδια, αὐτός ὁ ἴδιος τίς ἔσχατες ἡμέρες γιά τή δική μας σωτηρία κατοίκησε μέσα στά σπλάγχνα της καί χωρίς μεταβολή σαρκώθηκε καί γεννήθηκε ἀπ’ αὐτήν. Διότι ἡ ἁγία Παρθένος δέν γέννησε μόνο ἄνθρωπο, ἀλλά ἀληθινό Θεό• ὄχι φανταστικό, ἀλλά μέ σάρκα• δέν κατέβηκε τό σῶμα ἀπό τόν οὐρανό καί πέρασε μέσα ἀπό τό σῶμα τῆς ὅπως περνᾶ ἀπό σωλῆνα, ἀλλά προσέλαβε ἀπ’ αὐτήν ὅμοια σάρκα μέ τή δική μας καί τῆς ἔδωσε τή δική του ὑπόσταση. Διότι, ἐάν ἔφερνε τό σῶμα ἀπό τόν οὐρανό καί δέν τό πῆρε ἀπό τή φύση μας, τότε ποιά ἀνάγκη ὑπῆρχε γιά νά ἐνανθρωπίσει;
Ἡ ἐνανθρώπηση μάλιστα τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἔγινε γιά τόν ἑξῆς λόγο, γιά νά μπορέσει ἡ φύση μας πού ἁμάρτησε, ἔπεσε καί διαφθάρθηκε, νά νικήσει τόν δυνάστη πού μᾶς ξεγέλασε, καί ἔτσι νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό τή φθορά• ἀκριβῶς τό λέει ὁ θεῖος Ἀπόστολος: «Ἐπειδή ὁ θάνατος εἰσῆλθε μέσῳ του ἀνθρώπου, καί ἡ ἀνάσταση ἀπό τούς νεκρούς θά γίνει μέ ἄνθρωπο»• ἐφόσον τό πρῶτο γεγονός συνέβη ἀληθινά, θά συμβεῖ καί τό δεύτερο. Ὅμως, ἄν καί λέει, «ὁ πρῶτος Ἀδάμ ἦταν χοϊκός ἀπό τή γῆ, ἐνῷ ὁ δεύτερος Ἀδάμ, ὁ Κύριος, εἶναι ἀπό τόν οὐρανό», δέν ἐννοεῖ ὅτι τό σῶμα εἶναι ἀπό τόν οὐρανό, ἀλλά δείχνει ὅτι δέν εἶναι ἁπλός ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό καί τόν κάλεσε καί Ἀδάμ καί Κύριο, δείχνοντας ὅτι εἶναι καί τό ἕνα καί τό ἄλλο. Ἐπειδή τό ὄνομα Ἀδάμ ἐξηγεῖται γήϊνος• καί εἶναι γήϊνος, διότι ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου πλάστηκε ἀπό χῶμα• ἐνῷ τό ὄνομα Κύριος παριστάνει τή θεία οὐσία. Καί πάλι λέει ὁ Ἀπόστολος: «Ὁ Θεός ἔστειλε τόν Υἱό τοῦ τό μονογενῆ πού ἔγινε ἀπό γυναῖκα». Δέν εἶπε μέ γυναῖκα, ἀλλά «ἀπό γυναῖκα».
Ἔδειξε, λοιπόν, ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ὅτι αὐτός εἶναι ὁ μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ καί Θεός ὁ ἴδιος, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος ἀπό τήν Παρθένο, καί αὐτός πού γεννήθηκε ἀπό τά σπλάγχνα τῆς Παρθένου εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ καί Θεός• γεννήθηκε μέ σῶμα, χάρη στό ὁποῖο ἔγινε ἄνθρωπος, καί δέν μπῆκε μέσα σέ προκατασκευασμένο ἄνθρωπο, ὅπως συμβαίνει μέ τούς προφῆτες, ἀλλά ὁ ἴδιος ἔγινε πραγματικός καί ἀληθινός ἄνθρωπος• ἔδωσε δηλαδή μέσα στήν ὑπόστασή του ὕπαρξη σέ σάρκα πού ἔχει ψυχή λογική καί νοερή, καί ἔγινε ὁ ἴδιος ὑπόστασή της• αὐτό πράγματι σημαίνει ἡ ἔκφραση «ἔγινε ἀπό γυναῖκα». Διότι, πῶς θά μποροῦσε ὁ ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ νά ὑποταχθεῖ στό νόμο, ἄν δέν εἶχε γίνει ἄνθρωπος ὅμοιος στήν οὐσία μέ μας; Δίκαια, λοιπόν, καί ἀληθινά ὀνομάζουμε τήν ἁγία Μαρία Θεοτόκο• διότι αὐτό τό ὄνομα ἐκφράζει ὅλο τό μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας. Διότι αὐτή πού γέννησε εἶναι Θεοτόκος, καί ὁπωσδήποτε εἶναι Θεός αὐτός πού γεννήθηκε ἀπ’ αὐτήν καί ὁπωσδήποτε εἶναι καί ἄνθρωπος. Διότι, πῶς θά μποροῦσε αὐτός πού προαιώνια ὑπάρχει νά γεννηθεῖ ἀπό γυναῖκα Θεός, ἐάν δέν γινόταν ἄνθρωπος; Διότι ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι φανερό ὅτι εἶναι ἄνθρωπος. Καί ἐάν αὐτός πού γεννήθηκε ἀπό γυναῖκα εἶναι Θεός, εἶναι φανερό ὅτι ἕνας καί ἴδιος εἶναι αὐτός πού γεννήθηκε ἀπό τό Θεό Πατέρα σέ σχέση μέ τή θεία καί ἄναρχη οὐσία του καί αὐτός πού γεννήθηκέ τους ἔσχατους καιρούς ἀπό τήν Παρθένο σέ σχέση μέ τήν οὐσία πού ἔχει ἀρχή καί εἶναι μέσα στό χρόνο, δηλαδή τήν ἀνθρώπινη. Αὐτό φανερώνει μία ὑπόσταση καί δύο φύσεις καί δύο γεννήσεις τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ.
