Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 58 (Δ)
Γιά τά θελήματα καί τά αὐτεξούσια του Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ
Εἶναι βέβαια αὐτεξούσιος ὁ ἄνθρωπος καί ἔχει ἀπό τή φύση τοῦ τό αὐτεξούσιο, ἀλλά δέχεται καί τήν ἐπίθεση τοῦ Διαβόλου καί ἔχει καί τήν ροπή τοῦ σώματος. Ἐξαιτίας, λοιπόν, τῆς προσβολῆς τοῦ διαβόλου καί της ἀντίδρασης τοῦ σώματος ἡ ἐκτέλεση καθυστερεῖ μετά τή συνήθεια. Ἄν, λοιπόν, ὁ Ἀδάμ ὑπάκουσε καί ἔφαγε μέ τή θέλησή του, εἶναι ἑπόμενο ἡ θέληση νά εἶναι γιά μᾶς πρωτοπαθής. Καί ἐάν εἶναι πρωτοπαθής καί ἄν ὁ Λόγος, ὅταν σαρκώθηκε, δέν τήν προσέλαβε μαζί μέ ὅλη τή φύση μας, τότε δέν ἐλευθερωθήκαμε ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἐπιπλέον, ἐάν ὁ Θεός δημιούργησε τήν αὐτεξούσια δύναμη τῆς φύσεως, ἀλλά δέν τήν προσέλαβε, εἴτε ἐπειδή θεώρησε ὅτι τά δημιουργήματά του δέν ἦταν τάχα καλά, εἴτε ἐπειδή δέν θέλησε αὐτήν συγκεκριμένα νά θεραπεύσει, τότε δέν μᾶς ἔδωσε τήν τέλεια θεραπεία καί παρουσίασε τόν ἑαυτό του νά κυριαρχεῖται ἀπό τό πάθος νά μή θέλει –καί ὄχι νά μήν μπορεί– τελείως νά μᾶς σώσει.
Εἶναι ἀδύνατο νά καλέσουμε κάποιο σύνθετο μέ δύο θελήματα, ὅπως ἀκριβῶς μία ὑπόσταση σύνθετη ἀπό τίς φύσεις. Πρῶτα βέβαια διότι οἱ συνθέσεις ἀνήκουν στά ὄντα μέ ὑπόσταση καί ὄχι σ’ αὐτά πού τά θεωροῦμε σέ ἄλλη βάση ἀπό τήν ὑπόστασή τους. Ἔπειτα, ἐάν θά μιλήσουμε γιά σύνθεση τῶν θελημάτων καί τῶν ἐνεργειῶν, ὑποχρεωτικά θά πούμε καί γιά σύνθεση καί τῶν ἄλλων ἰδιοτήτων, γιά παράδειγμα τοῦ ἀκτίστου μέ τό κτιστό, τοῦ ἀοράτου μέ τό ὁρατό, καί τά παρόμοια. Καί πῶς τότε θά καλέσουμε τό σύνθετο θέλημα πού προῆλθε ἀπό τά θελήματα; Διότι δέν μπορεῖ τό σύνθετο νά παίρνει τήν ὀνομασία τῶν συνθετικῶν του μερῶν, ἐπειδή καί αὐτό πού προέρχεται ἀπό τή σύνθεση τῶν φύσεων θ’ ἀναγκαστοῦμε νά τό ὀνομάσουμε φύση καί ὄχι ὑπόσταση. Ἀκόμη, ἐάν μιλήσουμε γιά ἕνα σύνθετο θέλημά του Χριστοῦ, θά τόν ἀποκόψουμε ἀπό τό θέλημα τοῦ Πατέρα• διότι τό θέλημά του Πατέρα δέν εἶναι σύνθετο. Ἀπομένει, λοιπόν, μόνο τήν ὑπόστασή του Χριστοῦ νά τήν ὀνομάσουμε σύνθετη καί κοινή, ὅπως ἀκριβῶς γιά τίς φύσεις τοῦ, ἔτσι καί γιά τίς φυσικές του ἰδιότητες.
