Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
«Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μετά πάντων τῶν ἁγίων. Ἀμήν»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ νά εἶναι μέ ὅλους τούς Χριστιανούς. Ἀμήν» ( Ἀπό τήν «ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα)
ΣΧΟΛΙΟ
«῾Ο τελευταῖος στίχος τοῦ ἱεροῦ Βιβλίου τῆς «᾿Αποκαλύψεως» εἶναι μιά ὑπέροχη εὐχή. Πρόκειται γιά τήν ἴδια εὐχή τήν ὁποίαν ἀπηύθυνε ὁ θεόπνευστος Συγγραφεύς καί στήν ἀρχή τοῦ Βιβλίου. «῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ μετά πάντων τῶν ἁγίων», γράφει στό τέλος (᾿Αποκ. κβ´ 21). «…χάρις ὑμῖν καί εἰρήνη ἀπό Θεοῦ», ἔγραψε στήν ἀρχή (᾿Αποκ. α´ 4).
῎Ετσι τό Βιβλίον πού παρουσιάζει κατά τρόπο δυναμικό τήν μαρτυρική πορεία τῆς ᾿Εκκλησίας καί τῶν μελῶν της στόν κόσμο μέχρι τοῦ τελικοῦ θριάμβου τῆς ᾿Αληθείας ἐπί τοῦ ψεύδους, ἀρχίζει καί τελειώνει μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν ὁποίαν ἐξαρτῶνται τά πάντα. Προβάλλει τήν πανσθενουργόν θείαν Χάριν, ἡ ὁποία γίνεται αἰτία τῆς συντριβῆς τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων καί τῆς νίκης τῶν πιστῶν.
Τί εἶναι, ἀλήθεια, αὐτή ἡ Χάρις; Τί διδάσκει γιά τήν θεία Χάρι ἡ ᾿Εκκλησία μας; Εἶναι ἡ εὔνοια, ἡ συγκατάβασις καί εὐλογία πού ἐκδηλώνει ὁ Θεός πρός ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους. Χάρις εἶναι ἐπίσης «τό σύνολον τῶν δωρεῶν, τῶν ὑπό τοῦ Θεοῦ παρεχομένων εἰς τούς ἀνθρώπους πρός σωτηρίαν αὐτῶν καί πρός ἑδραίωσιν ἐν αὐτοῖς καταστάσεως ἁγιότητος… καθώς καί ἡ κατάστασις εἰς ἥν διατελεῖ ὁ πιστός μετά τήν ἔλευσιν τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐν ἀντιθέσει πρός τήν πρό τῆς ἐλεύσεως αὐτοῦ κυριαρχίαν τοῦ νό-μου… Χάρις λοιπόν ἐστίν ἡ ἐνέργεια τοῦ Πνεύματος “ἡ καί τά πρότερα ἀφιεῖσα καί πρός τά μέλλοντα ἀσφαλιζομένη καί εἰς τούς ἀγῶνας ρωννύουσα” καί τήν καινήν ἐν ἡμῖν κτίσιν διά παλιγγενεσίας ἐργαζομένη» (Π. Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμ. Β´, ἐκδ. «῾Ο Σωτήρ», ᾿Αθῆναι 20033, σελ. 220-221).
Μέ ἁπλᾶ λόγια· Χάρις Θεοῦ εἶναι ἡ δωρεά τῆς ἀγάπης Του ἀπέναντί μας, ἕνεκα τῆς ὁποίας ἡ θυσία τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ στόν Γολγοθᾶ γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα γίνεται κτῆμα τοῦ καθενός μας· καί ἔρχεται στήν ζωή μας ἡ εὐλογία πού ἀπέρρευσε ἀπό τόν Τίμιο Σταυρό Του, ὁ ὁποῖος ἐβάφη μέ τό πανάχραντο Αἷμα Του. Αὐτή ἡ Χάρις μᾶς καθαρίζει ἀπό τά ἁμαρτήματα τῆς προηγουμένης ζωῆς μας, μᾶς ἐνισχύει, γιά νά συνεχίζουμε στό παρόν τόν καλόν ἀγῶνα τῆς πίστεως καί εὐσεβείας, καί μᾶς θωρακίζει, ὥστε νά ἀντιμετωπίζουμε μέ θάρρος καί σταθερότητα τίς τυχόν δυσκολίες τοῦ μέλλοντος.
Πηγή καί αἰτία τῆς ἐξαγιαστικῆς καί σωστικῆς αὐτῆς Χάριτος εἶναι ἡ θυσία τοῦ Γολγοθᾶ· διανέμεται δέ στόν καθένα τό ζωογόνο αὐτό ὕδωρ μέ τήν ἐνέργεια τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, τό ῾Οποῖον συγκρατεῖ καί καθοδηγεῖ τήν ᾿Εκκλησία, πού εἶναι καί λέγεται ταμειοῦχος τῆς θείας Χάριτος. Κρουνοί δέ μέσα ἀπό τούς ὁποίους τρέχει καί διαποτίζει τούς πιστούς τό ἐξαγιαστικό ὕδωρ τῆς Χάριτος εἶναι τά ἱερά Μυστήρια.
Αὐτές βέβαια οἱ δογματικές ἀλήθειες φαίνονται κάπως θεωρητικές καί ἴσως ἀκατάληπτες γιά τούς πολλούς ἀνθρώπους. Κρύβουν ὅμως μέσα τους μιά βασική καί θεμελιακή πραγματικότητα. Τήν πραγματικότητα πού λέγεται ἀναγκαιότης καί βοήθεια τῆς θείας Χάριτος γιά τήν ζωή μας. ῞Οσο ἀναγκαῖο γιά τήν ζωή μας καί ἀπολύτως ἀπαραίτητο εἶναι τό νερό, ἔτσι καί ἀσυγκρίτως περισσότερο ἀπαραίτητη γιά τήν πνευματική μας ζωή εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου. ῞Οπως δέν ὑπάρχει ζωή χωρίς νερό, ἔτσι δέν ὑπάρχει οὔτε ἰκμάδα πνευματικῆς ζωῆς χωρίς τήν παρουσία τοῦ ζῶντος ὕδατος τῆς Χάριτος.
Πολύ χαρακτηριστικό εἶναι αὐτό πού ἔλεγε σχετικῶς ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος· «῞Οπως ὁ ὀφθαλμός τοῦ σώματος, καί ὅταν ἀκόμη εἶναι τελείως ὑγιής, δέν δύναται νά ἴδῃ, ἐάν δέν ὑποβοηθηθῇ ὑπό τῆς λάμψεως τοῦ φωτός, οὕτω καί ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἤδη ἐδικαιώθη, δέν δύναται νά ζήσῃ δικαίως, ἐάν δέν ὑποβοηθηθῇ ὑπό τοῦ αἰωνίου φωτός τῆς δικαιοσύνης» (Π. Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμ. Β´, σελ. 230).
Μᾶς τό εἶπε ἄλλως τε ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, ᾿Εκεῖνος πού προσέφερε ἑκουσίως τόν ῾Εαυτό Του θυσία, γιά νά ἀναβλύζῃ ἀπό αὐτήν τό ὕδωρ αὐτό τῆς Χάριτος· «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν», εἶπε (᾿Ιω. ιε´ 5). Χωρίς τήν Χάρι καί βοήθειά μου δέν μπορεῖτε νά κάμετε τίποτε. Τό ἴδιο ἐννοοῦσε καί ὅταν ἔλεγε· «ἐάν μή φάγητε τήν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί πίητε αὐτοῦ τό αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωήν ἐν ἑαυτοῖς» (᾿Ιω. στ´ 53). ᾿Εάν δέν ἑνωθῆτε μαζί μου μέ τήν μετοχή σας στό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καί δέν μέ ἔχετε τροφοδότη σας, ἐμπνευστή σας, ζωοδότη σας, θά εἶσθε νεκροί πνευματικῶς.
Αὐτή ὅμως ἡ τόσον ἀπαραίτητη θεία Χάρις ἐπιδρᾷ στήν ζωή μας, μόνον ὅταν συναντήσῃ τήν ἰδική μας προθυμία. Δέν καταργεῖ τήν ἐλευθερία μας. Περιμένει τήν ἰδική μας ἀνταπόκρισι. ᾿Εάν ποῦμε τό «ναί» καί δέν τῆς φράξουμε τήν δίοδο μέ τόν ἐγωϊσμό μας, θά ἔλθῃ μέσα μας. Θά μᾶς ἐξαγνίσῃ καί θά γίνῃ αἰτία νά προέλθουν καρποί πνευματικοί στήν ζωή μας, οἱ εὔχυμοι καρποί τῶν ἀρετῶν καί τῆς ἁγιότητος. «Οὐδέν κερδανοῦμεν ἀπό τῆς ἄνωθεν ροπῆς, προθυμίας οὐκ οὔσης», ἔλεγε μέ τόν ἐντυπωσιακό τρόπο του καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 12, 210). Εἶναι ἀνάγκη δηλαδή νά κάμνουμε ἐμεῖς αὐτά πού πρέπει, νά πιστεύουμε θερμά στόν Χαριτοδότη Κύριο, νά καταφεύγουμε ταπεινά στήν ᾿Εκκλησία Του καί νά συμμορφούμεθα μέ ἀκρίβεια πρός τίς ἐντολές Του, καί θά βλέπουμε τότε ἐπάνω στά πράγματα τί σημαίνει Χάρις Κυρίου.
Αὐτή ἡ Χάρις, ἡ ὁποία «θεραπεύει τά ἀσθενῆ καί ἀναπληροῖ τά ἐλλείποντα», θά μᾶς βοηθῇ, ὥστε νά ἀποφεύγουμε τούς μολυσμούς τῆς ἁμαρτίας καί νά ἀναδεικνυώμαστε νικηταί στόν ἀόρατο πόλεμο κατά τῶν δαιμόνων. Αὐτή ἡ Χάρις θά μᾶς παρακινῇ νά ἀποστρέφουμε τά βλέμματά μας ἀπό τήν ματαιότητα τοῦ παρόντος κόσμου καί νά ὑψώνουμε τόν νοῦ καί τήν καρδιά μας πρός τά οὐράνια. Αὐτή ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου θά μᾶς δίνῃ τήν δύναμι, ὥστε νά δείχνουμε ὑπομονή στίς θλίψεις, νά ἀντέχουμε στούς πειρασμούς καί νά μή ἀποκάμνουμε στίς δοκιμασίες. Αὐτή θά στερεώνῃ τά βήματά μας στόν ἀνηφορικό δρόμο πρός τόν οὐρανό καί θά ἀνοίξῃ ἐμπρός μας τίς πύλες τῆς οὐρανίου πόλεως, τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Αὐτή θά μᾶς ἱκανώσῃ νά γίνουμε μέτοχοι τῶν ἀγαθῶν τοῦ Παραδείσου, γιά τά ὁποῖα ἔκαμε τόσο ἐντυπωσιακά λόγο ἡ «᾿Αποκάλυψις». Αὐτή ἡ Χάρις θά μᾶς ἀξιώσῃ νά καθίσουμε κι ἐμεῖς στόν ἔνδοξο θρόνο στόν ὁποῖον κάθεται τό ᾿Αρνίον, Αὐτός πού εἶναι «τό Α καί τό Ω», ὁ Παντοκράτωρ. ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γ.Ψαλτάκη «Μηνύματα ἀπό τό βιβλίον τῆς Ἀποκαλύψεως).
