Τρίτη 27 Ἀπριλίου 2010
Ὁ Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός κοιμήθηκε τό 749 μ.Χ. Μέ τήν εὐκαιρία συμπλήρωσης 1260 χρόνων ἀπό τήν Κοίμησή του δημοσιεύουμε σέ συνέχειες τό ἔργο του «Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως». Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr. Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 91 (α)
Γι’ αὐτά πού λέγονται γιά τό Χριστό
"ε΄ Ἄλλα πάλι (χωρία) φανερώνουν ὅτι ἡ εὐδοκία τοῦ Πατέρα ἐκπληρώνεται μέ τή δική του (τοῦ Υἱοῦ) ἐνέργεια, ὄχι βέβαια ἐνεργώντας σάν ὄργανο ἤ δοῦλος, ἀλλά σάν πραγματικός καί ἐνυπόστατος Λόγος καί σοφία καί δύναμή του (τοῦ Πατέρα), ἐπειδή μία κίνηση νοεῖται στόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ὅπως τά (χωρία) «Ὅλα ἔγιναν ἀπ’ αὐτόν», τό «ἀπέστειλε τό Λόγο του καί τούς θεράπευσε» καί τό «γιά νά γνωρίσουν ὅτι σύ μέ ἀπέστειλες». Ἄλλα (χωρία) λέγονται προφητικά• κι ἀπ’ αὐτά ἄλλα ὡς μέλλοντα νά συμβοῦν, ὅπως τό «θά ἔλθει ὁλοφάνερα», ἤ αὐτό τοῦ Ζαχαρίου «νά, ἔρχεται ὁ βασιλιάς σου» καί αὐτό πού εἶπε ὁ Μιχαίας, «νά, ὁ Κύριος φεύγει ἀπό τόν τόπο του καί θά κατέβει καί θά ἀνέβει στά ὑψηλά μέρη τῆς γής»• ἄλλα πάλι δείχνουν τά μέλλοντα σάν παρελθόντα, ὅπως: «Ἔπειτα, αὐτός ὁ Θεός μᾶς φανερώθηκε στή γῆ καί συναναστράφηκε μέ τούς ἀνθρώπους», ἤ τό (χωρίο) «ὁ Κύριος μ’ ἐφτίαξε ἀρχή τῶν σχεδίων του γιά τά ἔργα του» καί τό «γι’ αὐτό ὁ Κύριος ὁ Θεός σου σέ ἔχρισε μέ λάδι ἀγαλλιάσεως περισσότερο ἀπό τούς μετόχους σου» καί τά παρόμοια. Ἐκεῖνα πού λέγονται γι’ αὐτόν πρίν τή σάρκωσή του, θά τοῦ εἰπωθοῦν καί μετά ἀπ’ αὐτήν• ἐνῷ ἐκεῖνα πού τοῦ ἀποδίδονται μετά τήν ἕνωση, καθόλου δέν λέγονται πρίν ἀπ’ αὐτήν, παρά μόνον προφητικά, ὅπως εἴπαμε. Β΄ Οἱ τρόποι τῶν λόγων πού ἀναφέρονται στήν ἕνωση εἶναι τρεῖς: α΄Ὅταν, πρῶτα, κάνουμε ἀρχή ἀπό τό ἀνώτερο• τότε ὁμιλοῦμε γιά θέωση τῆς σάρκας, γιά «λόγωση», ὑπερύψωση καί τά παρόμοια, φανερώνοντας τόν πλοῦτο πού προστέθηκε στή σάρκα ἀπό τήν ἕνωση καί σύνδεσή της μέ τόν ὕψιστο Θεό Λόγο. Ἔπειτα, ὅταν κάνουμε ἀρχή ἀπό τό κατώτερο, τότε λέμε γιά σάρκωση τοῦ Λόγου, γιά ἐνανθρώπηση, κένωση, πτωχεία καί ταπείνωση• αὐτά δηλαδή καί τά παρόμοια ἀποδίδονται στό Θεό Λόγο ἐξαιτίας τῆς ἑνώσεώς του μέ τήν ἀνθρώπινη φύση. Ὅταν πάλι ὁμιλοῦμε ξεκινώντας καί ἀπό τά δύο ταυτόχρονα, κάνουμε λόγο γιά ἕνωση, κοινωνία, χρίση, φυσική σύνδεση, συμμόρφωση καί τά παρόμοια. Οἱ δύο προηγούμενοι τρόποι λέγονται γι’ αὐτόν τόν τρίτο τρόπο. Διότι μέ τήν ἕνωση φανερώνεται τί ἀπόκτησε τό καθένα ἀπό τή σύναψη καί περιχώρηση αὐτοῦ μέ τό ὁποῖο συνδέθηκε. Ἐξαιτίας τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως λέγεται ὅτι ἡ σάρκα ἔχει θεωθεῖ καί ἔγινε Θεός καί ὁμόθεος μέ τό Λόγο• καί ὁ Θεός Λόγος σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος καί θεωρεῖται κτίσμα καί ὀνομάζεται «ἔσχατος», ὄχι διότι τάχα οἱ δύο φύσεις μεταβλήθηκαν σέ μία σύνθετη φύση –διότι εἶναι ἀδύνατο τά ἀντίθετα φυσικά γνωρίσματα νά ἑνωθοῦν ταυτόχρονα σέ μία φύση–, ἀλλά διότι οἱ δύο φύσεις ἑνώθηκαν ὑποστατικά καί διατηροῦν μεταξύ τους ἀσύγχυτη καί ἀμετάβλητη τήν περιχώρηση. Καί ἡ περιχώρηση δέν ἔγινε ἐξαιτίας τῆς σάρκας, ἀλλά χάρη στή θεότητα. Διότι εἶναι ἀδύνατο ἡ σάρκα νά περιχωρήσει μέσῳ τῆς θεότητος, ἀλλά ἡ θεία φύση μέ τό νά περιχωρήσει μία φορά μέσῳ τῆς σάρκας ἔδωσε καί στή σάρκα τήν ἀνέκφραστη περιχώρηση πρός αὐτήν, τήν ὁποία ὀνομάζουμε ἕνωση. Πρέπει ἀκόμη νά γνωρίζουμε ὅτι στόν πρῶτο καί δεύτερο τρόπο αὐτῶν πού λέγονται γιά τήν ἕνωση νοεῖται τό ἀντίστροφο. Ὅταν, δηλαδή, μιλοῦμε γιά τή σάρκα, κάνουμε λόγο γιά θέωση, λόγωση, ὑπερύψωση καί χρίση• διότι αὐτά προέρχονται βέβαια ἀπό τή θεότητα, ἀλλά νοοῦνται σχετικά μέ τή σάρκα. Ὅταν πάλι ὁμιλοῦμε γιά τό Λόγο, κάνουμε λόγο γιά κένωση, σάρκωση, ἐνανθρώπηση, ταπείνωση καί τά παρόμοια, τά ὁποία, ὅπως εἴπαμε, ἀποδίδονται στό Λόγο καί Θεό ἀπό τή σάρκα• διότι αὐτός ὑπέμεινε αὐτά μέ τή θέλησή του."
