Κυριακή 25 Ἀπριλίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
"Καὶ ὁ ζῶν, καὶ ἐγενόμην νεκρός, καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου"
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
"Εἶμαι ἀκόμη ἐκεῖνος, πού ζῇ διαρκῶς καί ἔχει τήν ζωήν ἀπό τόν ἑαυτόν του. Καί ἔγινα νεκρός,, διότι ἀπέθανα διά τήν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων. Καί ἰδού, ὅτι παρά τόν σταυρικόν θάνατόν μου ζῶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καί ἔχω εἰς τά χέρια μου τά κλειδιά τοῦ θανάτου καί τοῦ Ἅδου, διότι μέ τόν θάνατόν μου κατέλυσα τόν θάνατον καί ἔλαβα ἐξουσίαν καί ἐπί τοῦ Ἅδου" ( Ἀπό τήν "ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας" τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ
"Ὅτι ὁ σωματικὸς θάνατος, ὁ χωρισμὸς τῆς ψυχής ἀπὸ τὸ σῶμα, ὑπῆρξε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι τὸ πικρότερον καὶ ὀδυνηρότερον ἐπακολούθημα τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ὑπενθυμίσωμεν. Ἐκεῖνο ποὺ ἰδιαιτέρως ὅλως πρέπει νὰ τονίσωμεν καὶ πανηγυρίσωμεν κατὰ τὴν χαρμόσυνον πασχαλινὴν περίοδον ποὺ διανύομεν εἶναι τοῦτο: ὅτι ὁ θάνατος καὶ ἡ Ἀνάστασις τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἐθανάτωσε μὲν τὸν θάνατον, καὶ τὸν πρόσκαιρον σωματικὸν καὶ τὸν αἰώνιον πνευματικόν, ἔγινε δὲ ἀρχὴ καὶ ἀφετηρία νέας ζωῆς ἀθανάτου καὶ ἐνδόξου καὶ μακαρίας. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, χρησιμοποιῶν προφητικὰ κείμενα καὶ εὐαγγελικάς διδασκαλίας καὶ λόγους τῶν μεγάλων τῆς Ἐκκλησίας Πατέρων εἰς τὸν περίφημον κανόνα τοῦ Πάσχα, συνθέτει λυρικοὺς ὕμνους καὶ ἐξυμνεῖ μὲ ποιητικάς ἐξάρ¬σεις τὴν νίκην κατὰ τοῦ θανάτου, τὴν ὁποίαν μὲ τὸν σταυ¬ρὸν καὶ τὴν Ἀνάστασίν Του ἐπραγματοποίησεν ὁ Κύριος. Ἄς ἀπολαύσωμεν τὴν μελίρρυτον γλῶσσαν τοῦ ἐμπνευσμένου ἐκκλησιαστικοῦ ποιητοῦ.
«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, ἅδου τὴν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχήν, καὶ σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τὸν αἴτιον, τὸν μόνον εὐλογητὸν τῶν πατέρων Θεὸν καί ὑπερένδοξον».
Θάνατος καὶ Ἅδης ἦσαν διὰ τοὺς πρὸ Χριστοῦ ζήσαντας ἀνθρώπους αἱ πλέον ἀποκρουστικαί λέξεις, αἱ πλέον δυσάρεστοι καταστάσεις. Ὄχι δὲ ἀδίκως. Γέννημα καὶ τέκνον τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος παρέπεμπε τάς ψυχάς τῶν ἀποθνησκόντων εἰς τὸν σκοτεινὸν Ἅδην. Ἐβασίλευεν ἐπί τῶν σωμάτων ὁ θάνατος, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἀφαιροῦσε τὴν ζωήν, τὴν πρόσκαιρον καὶ ἐφήμερον, καὶ τὰ ὁποῖα διελύοντο καὶ ἐπέστρεφον εἰς τὴν γῆν, ἀπὸ τὴν ὁποίαν καὶ ἐδημιουργηθήθησαν. Ὁ δὲ Ἅδης, ὡσὰν τύραννος σκληρὸς καὶ ἀδυσώπητος, ἐκράτει φυλακισμένας εἰς τὰ σκοτεινὰ του βασίλεια τάς ψυχάς τῶν ἀποθνησκόντων. Καὶ ἂν δὲν ὑπῆρχεν ἀπ’ αὐτῆς τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς θανάσιμου παρακοῆς τῶν πρωτοπλάστων ἡ ἀψευδής ὑπόσχεσις τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν ἐκ τῆς δουλείας τοῦ θανάτου καὶ τοῦ Ἅδου λύτρωσιν, ἡ ἐπί γῆς ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου θὰ ἦτο πράγματι ζωὴ ἀφόρητος καὶ καταθλιπτική, ζωὴ ὀδύνης καὶ δακρύων, πόνων καὶ στε¬ναγμῶν, ἀσυγκρίτως περισσότερον ἀπὸ ὅσον ἦτο μὲ τὴν ὑπόσχεσιν της ἐλεύσεως τοῦ Λυτρωτοῦ.
Ἀλλά, δόξα τῷ Θεῷ! Ἦλθεν ἡ σωτήριος, ἡ φωτόλουστος νύκτα τῆς Ἀναστάσεως. Ὤ, τί χαρά, τί εὐτυχία! Ἀπό τὸν τάφον Του, ἀπό τὸ καινὸν μνημεῖον τοῦ Ἰησοῦ νικητὴς τοῦ θανάτου, θριαμβευτὴς τοῦ Ἅδου ἐξῆλθεν ὁ Θεάνθρωπος Κύριος. «Ἐγενόμην νεκρὸς καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμι» (Ἀποκ. α’ 18). Ἀπέθανα ὡς ἄνθρωπος ἐπί τοῦ σταυροῦ, ἐχωρίσθη ἐπ’ ὀλίγον ἡ ψυχή μου ἀπὸ τὸ σῶμα μου, ἀλλ’ ἰδού, τριήμερος ἀνέστην. Δὲν εἶμαι μόνον ἄνθρωπος, ἀλλά καὶ Θεὸς ἀθάνατος. Καὶ λοιπὸν «ἰδοὺ ζῶν εἰμι». Ζῶ καὶ βασιλεύω αἰωνίως καὶ μεταδίδω τὴν ἀθάνατον καὶ μακαρὶαν ζωὴν εἰς ὅλους τούς πιστοὺς ὀπαδούς μου. «Χαίρετε» πρῶται σεῖς μυροφόροι γυναῖκες, ποὺ μὲ ἀναζητεῖτε μὲ δάκρυα καὶ μῦρα εἰς τὸν κενὸν πλέον τάφον μου (Ματθ. κη’ 9). «Εἰρήνη ὑμῖν», ὢ μαθηταὶ καὶ Ἀπόστολοί μου, ποὺ ἐξακολουθεῖτε νὰ εἶσθε φοβισμένοι καὶ νὰ ἀμφιβάλλετε (Ἰωάν. κ’ 19). Δὲν εἶμαι «πνεῦμα», φάντασμα, ὅπως σεῖς φαντάζεσθε, ἀλλ’ εἶμαι ἐγὼ ὁ ἴδιος ὁ σταυρωθείς καὶ ἀποθανῶν Διδάσκαλός σας, ὁ ὁποῖος τριήμερος ἀνέστην. Καὶ σεῖς, ὢ πιστοὶ ὀπαδοί μου ὅλων τῶν αἰώνων, «χάρητε καὶ σκιρτήσατε» (Λουκ. ς’ 23). Ὅπως «ἐγώ ζῶ καὶ ὑμεῖς ζήσεσθε» (Ἰωάν. ιδ’ 19), διότι «ἰδοὺ ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. κη’ 20).
Ἔπειτα λοιπὸν ἀπό τὴν θριαμβευτικὴν τοῦ Κυρίου Ἀνάστασιν καὶ ἔπειτα ἀπό τάς τόσας διαβεβαιώσεις καὶ ὑποσχέσεις καὶ περὶ τῆς ἰδικῆς μας δι’ Αὐτοῦ ἀναστάσεως καλούμεθα οἱ πιστοὶ ἀπό τὸν ἔνθεον ὑμνωδόν τῆς Ἐκκλησίας νὰ ἀνακράξωμεν:
«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, ἅδου τὴν καθαίρεσιν ».
Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Σωτῆρος εἶναι τὸ θεμελιῶδες γεγονός, ἐπὶ τοῦ ὁποίου στηρίζεται καὶ οἰκοδομεῖται τὸ ἀκατάλυτον καὶ αἰώνιον οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Τὸν θάνατον, τὸν αἰώνιον πνευματικὸν θάνατον, ἀλλά καὶ τὸν πρόσκαιρον σωματικόν,τὸν διεδέχθη καὶ τὸν ἀντικατέστησεν ἡ ζωή. Τὰ σώματά μας, τὰ ὁποῖα τώρα διαλύονται εἰς τὸν ψυχρόν καὶ σκοτεινὸν τάφον, θὰ ζωοποιηθοῦν, θὰ ἀναστηθοῦν ἔνδοξα καὶ ἄφθαρτα καὶ θὰ ἑνωθοῦν καὶ πάλιν μὲ τὴν ἀθάνατον ψυχήν μας. Καὶ τὸν Ἅδην, εἰς τὸν ὁποῖον ἐκρατοῦντο αἰχμάλωτοι αἱ ψυχαὶ τῶν πρὸ τοῦ Χριστοῦ ἀποθνησκόντων, τὸν ἀντικατέστησεν ὁ Οὐρανός. Νέα ζωή, «νέα βιοτή», ὅπως τὴν ὀνομάζει ὁ ἱερὸς ὑμνωδός, νέος βίος διανοίγεται ἐμπρός μας μὲ τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου. Ἡ ἐν Χριστῷ μακαρία καὶ ἀτελεύτητος αἰωιότης. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν πραγματοποιεῖται ἐκεῖνο ποὺ λέγει ὁ ἀπό-στολος Παῦλος: «Ὥσπερ ἐν τῷ Ἀδὰμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται» (Α’ Κορινθ. ιε’ 22). Ὅπως δηλαδὴ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὡς ἀπόγονοι τοῦ Ἀδὰμ ἀποθνήσκουν ἕνεκα τῆς ἀρχαίας προπατορικῆς παρακοῆς, ἔτσι καὶ ὅσοι ἑνώνονται διὰ τῆς πίστεως καὶ τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν Χριστὸν θὰ ἀναστηθοῦν «εἰς ἀνάστασιν ζωῆς» μακαρίας καὶ ἐνδόξου καὶ αἰωνίας. Αὐτὸν δὲ τὸν αἴτιον τῆς τοιαύτης ἐνδόξου καὶ μακαρίας αἰωνιότητος,τὸν ἀναστάντα Κύριον Ἰησοῦν, καλούμεθα νὰ ὑμνῶμεν καὶ δοξολογῶμεν.
Πόσην παρηγορὶαν μεταδίδει εἰς τάς ψυχάς μας τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου! Μᾶς παρέχει τὴν βεβαιότητα ὅτι καὶ οἱ ἐν Κυρίω κεκοιμημένοι προσφιλεῖς μας καὶ ἡμεῖς οἱ ἴδιοι, ὅταν ἔλθη ὁ ὡρισμένος καιρός, θὰ ἀστηθῶμεν «εἰς ἀνάστασιν ζωῆς», διὰ νὰ εἰσέλθωμεν καὶ ζῶμεν ἀθάνατοι πλέον καὶ μακάριοι εἰς τὴν οὐράνιον τοῦ Θεοῦ βασιλείαν.
Οἱ θεόπνευστοι Προφῆται, φωτισθέντες ἀπό τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, αἰῶνας ἀρκετοὺς πρὸ τῆς Ἀναστάσεως προανήγγειλαν τὴν νέκρωσιν τοῦ θανάτου καὶ τὴν κατάργησιν τοῦ Ἅδου. «Ἐκ χειρὸς ἅδου ρύσομαι καὶ ἐκ θανάτου λυτρώσομαι αὐτούς. Ποῦ ἡ νίκη σου, θάνατε; ποῦ τὸ κέντρον σου, ἅδη;», ἀναφωνεῖ ὁ Ὤσηέ (ιγ’ 14). Αὐτοὺς δὲ τοὺς προφητικοὺς λύγους ἐπαναλαμβάνων ὁ ἀπόστολος Παῦλος τοὺς χρησιμοποιεῖ ὡς νικητήριον παιᾶνα ἐναντίον τῶν δύο ἐχθρῶν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους καὶ γεμᾶτος εὐγνωμοσύνην πρὸς τὸν διὰ τῆς Ἀναστάσεώς Του καταργήσαντα καὶ ἐκμηδενίσαντα αὐτοὺς ἀνακράζει: «Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον; ποῦ σου, ἅδη, τὸ νῖκος;» (Α’ Κορινθ. ιε’ 55). Ποῦ εἶναι, θάνατε, τὸ φαρμακερὸν κεντρί σου, μὲ τὸ ὁποῖον ἐθανάτωσες τούς ἀνθρώπους; Ποῦ εἶναι, Ἅδη, ἡ νίκη σου; Ὁ Χριστὸς μὲ τὸν θάνατόν Του σᾶς κατήργησε, σᾶς ἐξεμηδένισε. Καὶ ὁ θεῖος Παῦλος λοιπὸν ἐξ ὀνόματος ὅλων τῶν πιστῶν ἀναπέμπει τὴν ὁλόθερμον εὐχαριστίαν: «Τῷ Θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν τὸ νῖκος διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Α’ Κορινθ. ιε’ 57). ( Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Χριστοφόρου Παπουτσοπούλου «Χριστός ἀναστάς», ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»).
