Πέμπτη 29 Ἰουλίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
"Χρηστὸς ἀνὴρ ὁ οἰκτείρων καὶ κιχρῶν· οἰκονομήσει τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει"
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
"Ἐκεῖνος εἶναι ἄνθρωπος καλοκάγαθος ὁ ὁποῖος σπλαγχνίζεται καί δανείζει τούς ἐν ἀνάγκαις· αὐτός δέν ὁμιλεῖ ποτέ ἀπερισκέπτως, ἀλλά μέ φρόνησιν πολλήν καί κρίσιν θά οἰκονομήσει τούς λόγους του προσέχων νά μή θίξῃ δι’ αὐτῶν κανένα, οὔτε νά πληγώσῃ ὁὀπωσδήποτε τήν εὐαισθησίαν καί φιλοτιμίαν τῶν ὐπ’ αὐτοῦ ἐλεουμένων καί δανειζομένων" (Ἀπό τήν "ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας", τ. 10ος, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ (α)
"Ἐγκώμιο καί ἔπαινος τοῦ δικαίου, τοῦ ἀνθρώπου δηλαδή πού ζῆ μέ εὐσέβεια καί ἀρετή, εἶναι ὁ ἑκατοστός ἑνδέκατος ψαλμός. Μέ θερμότητα ψυχῆς ὁ θεόπνευστος Ψαλμῳδός μακαρίζει καί καλουχίζει τόν θεοφοβούμενο καί ἰδιαιτέρως τόν ἐλεήμονα ἄνθρωπο καί τονίζει ὅτι καί αὐτός καί οἱ ἀπόγονοί του θά ἔχουν τήν ὑλογία τοῦ Θεοῦ.
Ἀπό ὅλα, ὅσα λέει γιά τόν εὐλαβῆ αὐτόν ἄνθρωπο, πού τόν προστατεύει ὁ Κύριος, ξεχωρίζουμε ἕνα χαρακτηριστικό γνώρισμά του, πού εἶναι πολύ διδακτικό γιά καθένα μας. Πρόκειται γιά τήν περίσκεψι καί διάκρισι στά λόγια του. «Χρηστός ἀνήρ ὁ οἰκτείρων καί κιχρῶν οἰκοδομήσει τούς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει» Ψαλμ. ρια’ 5). Καί ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἀείμνηστος Καθηγητής Παν.Τρεμπέλας, «ἐκεῖνος εἶναι ἄνθρωπος καλοκάγαθος, ὁ ποῖος σπλαγχνίζεται καί δανείζει τούς ἐν ἀνάγκαις αὐτός δέν ὁμιλεῖ ποτέ ἀπερικέπτως, ἀλλά μέ φρόνησιν πολλήν καί κρίσιν θά οἰκονομήση τούς λόγους του προσέχων νά μή θίξη δι’ αὐτῶν κανένα, οὔτε νά πληγώση ὁπωσδήποτε τήν εὐαιθησίαν καί φιλοτιμίαν τῶν ὑπ’ αὐτοῦ ἐλεουμένων καί δανειζομένων».
Ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐλεήμων, καθώς παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «θέλει μεταχειρισθῆ καλῶς τά λόγια του λαλῶν μέ διάκρισιν καί ὄχι ἁπλῶς καί ὡς ἔτυχε καί ἀπερισκέπτως» (Ἑρμ. εἰς ρια’ Ψαλμ.).
Τά θεόπνευστα αὐτά λόγια ἀναφέρονται πρωτίστως καί κυρίως στήν προσοχή καί διάκρισι, πού πρέπει νά μᾶς χαρακτήριζει κατά τήν ἄσκησι τοῦ ἱεροῦ ἔργου τῆς ἐλεημοσύνης καί φιλανθρωπίας. Καί εἶναι σπουδαιότατο στοιχεῖο καί γνώρισμα τοῦ ἀληθινά πνευματικοῦ ἀνθρώπου τό νά ἠμπορῆ νά «οἰκονομῆ» τά λόγια του στίς ὧρες, πού κάποιος ζητεῖ τήν βοήθειά του.
Γιατί δέν εἶναι σπάνιο φαινόμενο νά προσφέρη κάποιος ἕνα βοήθημα, ἀλλά νά τοῦ ξεφεύγη συγχρόνως καί κάποια ὄχι καί τόσο κολακευτική φράσι γι’ αὐτόν πού βρίσκεται σέ ἀνάγκη. Καί πληγώνεται ἔτσι ὁ ἄλλος καί νοιώθει ταπεινωμένος καί ἐξουθενωμένος. Καί βρίσκει τότε ἐφαρμογή ἡ γνωστή παροιμία: «Ὁ λόγος σου μέ χόρτασε καί τό ψωμί σου φᾶτο». Πόσα καί πόσα σχετικά περιστατικά γράφει κάθε μέρα ἡ ζωή!
Τά λόγια ὅμως αὐτά τοῦ θεοδιδάκτου Ψαλμῳδοῦ ἠμποροῦν νά ἑρμηνευθοῦν καί μέ ἄλλον τρόπο. Δέν σχετίζονται μόνο μέ τήν ὑλική ἐλεημοσύνη, ἀλλά καί μέ τήν πνευματική, μέ τήν βοήθεια δηλαδή γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς τοῦ συνανθρώπου μας. Καί ἠμποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ προσοχή καί ἡ διάκρισι στά λόγια μας ἔχει καί σ’ αὐτή τήν περίπτωσι τήν Θέσι της." (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1986, σ. 717) (ἡ συνέχεια αὔριο)
