Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝO
«Καὶ ἔβρεξεν αὐτοῖς μάννα φαγεῖν καὶ ἄρτον οὐρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς· 25 ἄρτον ἀγγέλων ἔφαγεν ἄνθρωπος, ἐπισιτισμὸν ἀπέστειλεν αὐτοῖς εἰς πλησμονήν»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Καί ἔβρεξεν ὡς ἄλλην βροχήν ἐπ’ αὐτῶν μάννα διά νά φάγουν, καί ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἔδωκεν εἰς αὐτούς. Καί ὁ εὐτελής ἄνθρωπος ἔφαγεν ἄρτον παρεσκευασμένον ἀπό ἀγγέλους, ἄφθονον καί πλεονάζουσαν διατροφήν ἀπέστειλεν εἰς αὐτούς» (Ἀπό τήν "ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας", τ. 10ος, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ (α)
«Ἂν διάβαση κανεὶς προσεκτικὰ τὸν ἑβδομηκοστὸ ἕβδομο Ψαλμό, ἀποκτᾶ μιὰ περιληπτικὴ γνῶσι τῆς ἱστορίας τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ἀπὸ τότε ποὺ βγῆκε ἐλεύθερος ἀπὸ τὴν σκλαβιὰ τῆς Αἰγύπτου ἕως τὴν ἐγκατάστασι τοῦ Δαβὶδ στὸν βασιλικό του θρόνο.
Ὁ Ψαλμὸς αὐτὸς θεωρεῖται ὡς «ὁ διεξοδικώτερος καί ἀρχαιότερος ἴσως τῶν ἱστορικῶν ψαλμῶν ὁ εὐποιῒαν τε καί παραίνεσιν συνδυάζων» (Κων. Καλλίνικος). Συνδυάζει τὴν ἱστορία μὲ τὴν διδασκαλία. Τὰ γεγονότα, ποὺ ἐκτυλίσσονται μέσα ἀπὸ τοὺς στίχους του, διδάσκουν καί συνετίζουν καθένα ποὺ θέλει νὰ διδαχθῆ.
Μὲ ζωηρὲς καὶ ποιητικὲς ἐκφράσεις, μὲ εἰκόνες καὶ μεταφορὲς ὁ θεόπνευστος Ψαλμωδὸς διηγεῖται τὶς θαυμαστὲς ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ Του. Τονίζει ἐπίσης μὲ τὴν ἴδια ζωηρότητα καὶ τὴν ἀχαριστία καὶ ἀγνωμοσύνη καὶ ἀπιστία τοῦ εὐεργετημένου αὐτοῦ λαοῦ ἔναντι τοῦ Θεοῦ του.
Μέσα ἀπό ὅσα ἀναφέρονται γιὰ τὶς εὐεργεσίες τοῦ Κυρίου ξεχωρίζουμε γιὰ τὴν διδαχή μας τοὺς στίχους, ποὺ μιλοῦν γιὰ τὴν ἀποστολὴ καὶ δωρεὰ τοῦ «μάννα». «Καὶ ἔβρεξεν αὐτοῖς μάννα φαγεῖν καὶ ἄρτον οὐρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς· ἄρτον ἀγγέλων ἔφαγεν ἄνθρωπος, ἐπισιτισμὸν ἀπέστειλεν αὐτοις εἰς πλησμονήν» (Ψαλμ. οζ’ 24-25). Τότε δηλαδὴ ποὺ γύριζαν οἱ Ἑβραῖοι στὴν ἔρημο, ἔβρεξε ὁ Θεὸς σ’ αὐτοὺς σὰν ἄλλη βροχὴ τὸ μάννα, γιὰ νὰ ἔχουν καί νὰ τρώγουν. Τοὺς ἔστειλε ψωμὶ ἀπό τὸν οὐρανό. Ἔτσι οἱ ἄνθρωποι ἔφαγαν ἄρτον ἀγγέλων. Ψωμὶ ποὺ τὸ ἑτοίμαζαν καὶ τὸ ἔρριχναν στὴ γῆ οἱ ἄγγελοι. Ψωμὶ ἄφθονο γιὰ νὰ χορταίνουν ὅλοι.
«Ἄρτον δὲ Ἀγγέλων ὀνομάζει τὸ μάννα», σημειώνει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὄχι διὰ τί αὐτὸ ἦτον τροφὴ τῶν Ἀγγέλων, ἀλλὰ διὰ τί εἰς τὴν βροχὴν καὶ κατάβασιν τοῦ μάννα Ἄγγελοι ὑπηρε¬τοῦν» (Ἑρμ. εἰς οζ’ Ψαλμ.).
Ὁ ἄρτος αὐτὸς τῶν ἀγγέλων, γράφει ὁ σοφός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἦτο «πᾶσαν ἡδονήν ἰσχύων καὶ πρὸς πᾶσαν ἁρμόνιος γεῦσιν» (Σ.Σολ. ιστ’ 20). Εἶχε δηλαδὴ κάθε δύναμι γλυκύτητος καὶ ἐταίριαζε καὶ ἱκανοποιοῦσε κάθε γεῦσι.
Εἶχε μάλιστα τὸ οὐράνιο αὐτὸ ψωμὶ καὶ ὡρισμένες χαρακτηριστικές ἰδιότητες. Ἔπεφτε τὰ χαράματα κι ἔπρεπε νά μαζευθῆ νωρὶς νωρὶς τὸ πρωί, γιατί, ὅταν ἀνέβαινε ὁ ἥλιος κι ἔρριχνε ἐπάνω του τὶς ἀκτῖνες του, ἔλειωνε καὶ χανόταν. Δὲν διετηρεῖτο δὲ γιὰ τὴν ἑπομένη ἡμέρα. Ὅσοι ἐπεχείρησαν, παρὰ τὶς συγκεκριμένες ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, νὰ τὸ διατηρήσουν, εἶδαν ὅτι εἶχε σκουληκιάσει. Αὐτὸ ὅμως ποὺ μάζευαν ἀπό τὸ πρωὶ τῆς Παρασκευῆς, γιὰ νὰ τὸ ἔχουν καὶ γιὰ τὸ Σάββατο, δὲν πάθαινε ἀπολύτως τίποτε. Ἀρκοῦσε καὶ γιὰ τὴν ἱερὴ ἡμέρα τῆς ἀργίας.
Τὸ θαῦμα τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ τοῦ ἀφθόνου καὶ εὐγεύστου ψωμιοῦ ἐπί σαράντα χρόνια στὴν ἔρημο ἦταν ἕνα ἐκπληκτικὸ σημάδι τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στὴν ζωὴ τῶν Ἰσραηλιτῶν. Ἕνα ἐντυπωσιακὸ δεῖγμα τῆς Προνοίας καὶ ἀγάπης Του πρὸς τὸν λαό Του. Μία διαρκής ὑπόμνησις τῆς παντοδυναμίας καὶ χρηστότητος καὶ ἀγαθωσύνης τοῦ πανσόφου Κυ¬ρίου.» (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1985, σ. 518)