Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝO
«Ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἐπίστρεψον δή, καὶ ἐπίβλεψον ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἴδε καὶ ἐπίσκεψαι τὴν ἄμπελον ταύτην 16 καὶ κατάρτισαι αὐτήν, ἣν ἐφύτευσεν ἡ δεξιά σου, καὶ ἐπὶ υἱὸν ἀνθρώπου, ὃν ἐκραταίωσας σεαυτῷ»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Θεέ τῶν ἐν οὐρανοῖς ἀγγελικῶν δυνάμεων, στρέψον καί πάλιν πρός αὐτήν καί ρῖψε σπλαγχνικόν ἐξ οὐρανοῦ τό βλέμμα σου καί ἴδε τήν γενομένην ἐρήμωσιν καί καταστροφήν καί ἐπισκέφθητι ἐκ τοῦ πλησίον τήν ἄμπελον ταύτην, καί εἰς τήν προτέραν ἀρτιότητα καί ἀκμήν ἐπανόρθωσον αὐτήν, τήν ὀποίαν ἐφύτευσεν ἠ δεξιά σου» (Ἀπό τήν "ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας", τ. 10ος, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ (α)
«Ὁ ἑβδομηκοστὸς ἔνατος Ψαλμὸς εἶναι θερμὴ προσευχή, ποὺ ἀπευθύνθηκε πρὸς τὸν Θεὸ σὲ ὧρες πολὺ κρίσιμες γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ. Γράφηκε ἐνῶ κινδύνευαν νὰ ἀφανισθοῦν ἀπό φοβερὲς ἐπιθέσεις τῶν ἐχθρῶν, ποὺ πιθανὸν ἦταν οἱ Ἀσσύριοι.
Καὶ ὑπενθυμίζοντας ὁ Ψαλμωδὸς ὅτι ὁ Κύριος ἦταν Ἐκεῖνος ποὺ τοὺς ὡδήγησε καὶ τοὺς προστάτευσε ἕως τώρα σὰν καλὸς ποιμήν, χρησιμοποιεῖ καί μιὰ ἄλλη πολὺ ὡραία εἰκόνα. Τὴν εἰκόνα τῆς ἀμπέλου, δηλαδὴ τῆς κληματαριᾶς.
Σύ, Κύριε, ψάλλει μὲ λυρισμό, ἔβγαλες τὴν κληματαριά Σου, ἐμᾶς τὸν λαό Σου, ἀπό τὴν Αἴγυπτο καὶ μᾶς φύτευσες σ’ αὐτὰ τὰ χώματα. Σύ μᾶς βοήθησες ν’ ἀναπτυχθοῦμε πολύ. Προστάτευσέ μας λοιπὸν καί τώρα, ποὺ κινδυνεύουμε νὰ χαθοῦμε. «ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἐπίστρεψον δή, καὶ ἐπίβλεψον ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἴδε καὶ ἐπίσκεψαι τὴν ἄμπελον ταύτην καὶ κατάρτισαι αὐτήν, ἣν ἐφύτευσεν ἡ δεξιά σου» (Ψαλμ. οθ’ 15-16). Ρῖξε τὸ βλέμμα Σου ἀπὸ τὸν οὐρανό, Κύριε τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων, καὶ κύτταξε τὴν κληματαριά, ποὺ φύτευσε τὸ παντοδύναμο πατρικὸ χέρι Σου, καὶ κάνε την καὶ πάλι ἀκμαία καὶ δυνατή. Ἀποκατάστησέ την στὴν δόξα της. «Κατάρτισαι αὐτὴν εἰς τὴν προτέραν της εὐτυχίαν» (Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης).
Πόσο συγκινητικὴ πραγματικὰ ἡ θερμὴ αὐτὴ ἱκεσία τοῦ ἐμπνευσμένου ποιητοῦ! Ἀλλὰ καὶ πόσο ἐπιτυχημένη ἡ εἰκόνα τῆς ἀμπέλου ποὺ χρησιμοποιεῖ! Παρουσιάζεται ὑπέροχα μ’ αὐτὴν ὁ δεσμὸς καὶ ἡ ἀγάπη καὶ φροντίδα τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν ἐκλεκτὸ λαό Του.
Δὲν εἶναι δὲ ἡ μόνη φορά, ποὺ χρησιμοποιεῖται ἡ εἰκόνα αὐτὴ στὴν Ἁγία μας Γραφή. Οἱ μεγάλοι Προφῆται Ἡσαΐας (κεφ. ε’ 17) καὶ Ἱερεμίας (κεφ. β’ 21) παρομοιάζουν ἐπίσης τὸν Ἰσραὴλ μὲ ἄμπελον, ποὺ τὴν φρόντιζε ὁ Θεὸς καὶ ἤθελε νὰ δῆ καὶ ν’ ἀπολαύση τοὺς καρπούς της.
Ἀναφέρουν ὅμως μὲ πικρία οἱ θεοκίνητοι Προφῆται ὅτι, ἐνῶ περίμενε ὁ Κύριος νὰ δώση σταφύλια ἡ κληματαριά Του, δηλαδή καλὴ καὶ ἁγία ζωή, «ἐποίησεν ἀκάνθας». Ἔβγαλε ἀγκάθια.
Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἀρνητικῆς διαγωγῆς καὶ συμπεριφορᾶς τοῦ Ἰσραὴλ ἦταν νὰ πάρη ὁ Θεὸς τὴν Χάρι Του ἀπὸ ἐκείνους καὶ νὰ φυτεύση νέα κληματαριά, τὸν νέον Ἰσραὴλ τῆς Χάριτος, ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ παλαιὰ ἄμπελος, ἡ Συναγωγὴ δηλαδὴ τοῦ Ἰσραὴλ ἦταν τύπος καὶ σκιὰ καὶ σύμβολο τῆς νέας, τῆς πραγματικῆς καὶ «ἀληθινῆς ἀμπέλου» (Ἰωάν. ιε’ 1).» (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1985, σ. 581)
