Τετάρτη 6 Ὀκτωβρίου 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
«Μήτηρ Σιών, ἐρεῖ ἄνθρωπος, καὶ ἄνθρωπος ἐγενήθη ἐν αὐτῇ, καὶ αὐτὸς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν ὁ Ὕψιστος»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Μέ υἱϊκήν στοργήν θά εἴπῃ διά τήν Ἱερουσαλήμ πᾶς ἄνθρωπος Μήτηρ Σιών, διότι ὡς εἰς πνευματικήν μητέρα θά συρρεύσουν ὅλοι εἰς αὐτήν. Καί πᾶς ἄνθρωπος ἦλθεν ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἵνα λαρτρεύσῃ τόν Θεόν ἐν αὐτῇ. Καί αὐτός ὁ ὕψιστος ἐκ νέου ἐθεμελίωσε καί ἔκτισεν αὐτήν, διά νά εἶναι πνευματική καί οὐαρνία καί εἰς τόν αἰῶνα ἔνδοξος καί λαμπρά Ἱερουσαλήμ» (Ἀπό τήν "ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας", τ. 10ος, ἔκδοση "Ο ΣΩΤΗΡ")
ΣΧΟΛΙΟ (α)
"Ὁ ὀγδοηκοστός ἕκτος Ψαλμὸς γράφηκε σὲ μιὰ ἐποχὴ ξεχωριστῆς χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ. Ἀφορμὴ του κατὰ πᾶσαν πιθανότητα ἔχει τὴν συντριβὴ τῶν Ἀσσυρίων μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Κυρίου κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἐζεκίου.
Σὲ τόνο ἐνθουσιαστικό, μὲ ἔξαρσι καὶ λυρισμὸ στρέφεται ὁ ἐμπνευσμένος Ψαλμωδὸς πρὸς τὴν Σιών, τὴν πρωτεύουσα τοῦ κράτους, καὶ τὴν ἐγκωμιάζει γιὰ τὴν ἀήττητη δυναμί της. Ἐξυμνεῖ τὴν δόξα της, τοὺς ἕως τότε καὶ τοὺς μελλοντικοὺς θριάμβους της.
Τὴν ὀνομάζει μάλιστα μητέρα ὅλων. Μητέρα πρὸς τὴν ὁποία στρέφεται καθένας μὲ υἵικη στοργή. «Μήτηρ Σιών, ἐρεῖ ἄνθρωπος, καὶ ἄνθρωπος ἐγενήθη ἐν αὐτῇ, καὶ αὐτὸς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν ὁ Ὕψιστος», γράφει (Ψαλμ. πστ’ 5).
Ὅπως παρατηροῦν οἱ Ἑρμηνευταί, τὰ λόγια αὐτά, ὅπως ἄλλως τε καὶ ὅλος ὁ Ψαλμός, δὲν ἀναφέρονται μόνο στὰ Ἰεροσόλυμα. Κατὰ τὸν Μέγα Ἀθανάσιο «ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ» καὶ ἡ «Μήτηρ Σιών», περὶ τῶν ὁποίων γίνεται ἐδῶ λόγος, εἶναι «ἡ Ἐκκλησία». Καὶ διακηρύσσεται μέσα ἀπό τους στίχους αὐτοῦ τοῦ Ψαλμοῦ ἡ θριαμβευτική πορεία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν ἐνύσχυσι τῆς παρουσίας Του.
Ὁ Ψαλμὸς εἶναι Μεσσιακὸς καὶ γι’ αὐτὸ περιλαμβάνεται καὶ στὴν Ἀκολουθία τῶν Ὠρῶν, ποὺ διαβάζονται τὴν παραμονὴ τῶν Χριστουγέννων.
Ἀπό τὰ ὅσα λέει ἐδῶ ὁ Ψαλμωδὸς θὰ προσέξουμε περισσότερο στὴ συνέχεια, γιὰ τὴν ὠφέλεια ὅλων μας, τὴν λέξι «μήτηρ», μὲ τὴν ὁποία χαρακτηρίζει τὴν Σιών, δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησία.
Ὁ χαρακτηρισμὸς «Μητέρα Ἐκκλησία» θὰ ἠμποροῦσε βέβαια κανεὶς νὰ σκεφθῆ ὅτι ἀναφέρεται στὴν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων μὲ τὸ πάνσεπτο Πατριαρχεῖο της, ἀφοῦ ἀπό ἐκεῖ ἄρχισε ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καὶ δικαίως ἐγκωμιάζεται ὡς «Σιών ἁγία, Μήτηρ τῶν ἘκκληΣιών, Θεοῦ κατοικητήριον».
Ὅμως καὶ γενικώτερα ἡ Ἐκκλησία, ἡ «ἀπό περάτων ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης» ἐξαπλωμένη, κάλλιστα ἠμπορεῖ νὰ χαρακτηρισθῆ ὡς Μητέρα. Γιατί, ὅπως γράφει καὶ ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «ἡ Σιών, ἤγουν ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ἡ Μήτηρ… ἕνα μὲν καθὸ ἀναγεννᾶ πνευματικῶς τοὺς πιστεύοντας διὰ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος… καὶ ἄλλο δὲ καθὸ τρέφει τοὺς γεννηθέντας Χριστιανοὺς μὲ τὰ περὶ Χριστοῦ δόγματα καὶ μὲ τὴν κοινωνίαν τῶν θείων μυστηρίων τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Μήτηρ ἡ Ἐκκλησία ὀνομάζεται, καθὸ εἶναι ποθεινὴ καὶ ἀγαπητὴ εἰς τὰ τέκνα της, διὰ τί κανένα πρᾶγμα δὲν εὑρίσκεται ποθεινότερον ἀπό τὴν μητέρα» (Ἑρμ. εἰς πστ’ Ψαλμ.).
Μητέρα μας λοιπὸν ἡ Ἐκκλησία. Μητέρα μας πνευματική. Μητέρα καθενὸς ποὺ βαπτίζεται καὶ ἑνώνεται μὲ τὸν Χριστὸ καὶ γίνεται ἕνα μὲ τὸν Ἀρχηγὸ τῆς Ἐκκλησίας." (Ἀπό Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ" τόμος 1985, σ. 693)
