ΚΕΙΜΕΝΟ
«Καί συναχθέντες μετά τῶν πρεσβυτέρων, συμβούλιόν τε λαβόντες, ἀργύρια ἱκανά ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις λέγοντες· εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταί αὐτοῦ νυκτός ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτόν ἡμῶν κοιμωμένων. καί ἐάν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπί τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν αὐτόν καί ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν»
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Ἀφοῦ συνεκεντρώθησαν μαζῆ μέ τούς προεστούς καί ἔκαμαν σύσκεψιν, ἔδωκαν μεγάλο ποσόν ἀργυρῶν νομισμάτων εἰς τούς στρατιώτας καί τούς εἶπαν· Εἴπατε, ὅτι οἱ μαθηταί Του ἦλθαν ἐν καιρῷ νυκτός καί ἔκλεψαν αὐτόν, ἐνῶ ἡμεῖς ἐκοιμώμεθα. Καί ἐάν καταγγελθῆ αὐτό ἐνώπιον τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς θά τόν πείσωμεν καί θά σᾶς ἀπαλλάξωμεν ἀπό κάθε ἀνησυχίαν.»
ΣΧΟΛΙΟ (γ)
«Εἴπατε, ὅτι οἱ μαθηταί αὐτοῦ νυκτός ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτόν ἡμῶν κοιμωμένων». Αὐτό τό ψεῦδος συνέστησαν οἱ ἀρχιερεῖς καί οἱ πρεσβύτεροι νά θέσουν εἰς κυκλοφορίαν οἱ στρατιῶται. Ἀλλά τό παράλογον τοῦ πράγματος ἐτόνισαν ἤδη οἱ μεγάλοι τῆς Ἐκκλησίας Πατέρες καί μάλιστα ὁ ἱερός Χρυσόστομος, οἱ ὁποῖοι κυριολεκτικῶς ἐκονιορτοποίησαν τόν ψευδῆ καί παράλογον ἰσχυρισμόν μέ τά ὑπέροχα καί λογικώτατα ἐπιχειρήματά των. Ποῖα εἶναι τά ἐπιχειρήματα αὐτά; Εἶναι δυνατόν νά τά διακρίνωμεν εἰς δύο κατηγορίας: Πρῶτον: Τά ἀναφερόμενα εἰς τό τυπικόν μέρος τῆς ὑποθέσεως. Δεύτερον: Εἰς τά οὐσιαστικά καί ἀντικειμενικά στοιχεῖα τοῦ ἰσχυρισμοῦ. Ἄς ἀρχίσωμεν ἀπό τά πρῶτα. Τί τούς εἶπαν νά ἰσχυρισθοῦν; ὅτι τό σῶμα τό ἔκλεψαν οἱ μαθηταί κατά τήν διάρκειαν τῆς νυκτός, ἐνῶ αὐτοί ἐκοιμῶντο. Ἀλλά, ὅπως ὡραῖα καί λογικώτατα παρατηρεῖ ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος: Ἐάν οἱ μαθηταί προςῆλθον καί ἀφήρεσαν τό σῶμα, ἐνῶ οἱ φρουροί ἐκοιμῶντο, τότε ποῖος τούς εἶδε καί πῶς ἡ μαρτυρία των εἶναι ἀσφαλής; Διότι μέ τόν τρόπον αὐτόν εἶναι ὡς νά ἔλεγον: «Μαρτυροῦμεν, ὅτι οἱ μαθηταί τοῦ Ἰησοῦ ὑπεξήρεσαν τό σῶμα του, καί ἡ μαρτυρία μας εἶναι ἀπολύτως ἀδιαμφισβήτητος, διότι, ὅταν τό σῶμα ὑπεξηρέθη, ἐκοιμώμεθα ὕπνον τοσοῦτον βαθύν, ὥστε οὔτε ἡκούσαμεν, οὔτε εἴδομεν τίποτε». Ἐάν πάλιν οἱ φρουροί ἦσαν ξυπνητοί, τότε πῶς ἀφῆκαν τούς μαθητάς ἐλευθέρους νά κλέψουν τό σῶμα, ἀφοῦ τόσον βαρεῖαι ἦσαν αἱ εὐθῦναι των;
Ἀλλά μεγαλυτέραν σημασίαν ἔχουν τά εἰς τήν οὐσίν τοῦ ζητήματος ἀναφερόμενα ἐπιχειρήματα. Εἰς τρία σημεῖα ἵστανται οἱ ἑρμηνευταί, προκειμένου νά ἀποδείξουν ἀβάσιμον τό ἐπιχείρημα: Ἰδού αὐτά:
Πῶς θά ἐτολμοῦσαν οἱ μαθηταί νά προβοῦν εἰς τοιοῦτον ἐγχείρημα, ὅταν τόσην μέν δειλίαν ἔδειξαν κατά τά προηγηθέντα τῆς σταυρώσεως γεγονότα, ἀσφαλῶς δέ θά ἐγνώριζον, ὅτι σφραγίς καί λίθος ἐκάλυπτε τήν εἴσοδον τοῦ μνημείου καί φρουρά τόν φυλάττει; «Πῶς τηλικούτου κινδύνου κατετόλμησαν εὐπτόητοι ἄνδρες, ὧν ὁ μέν κορυφαῖος γυναικάριον δειλιάσας, ἠρνήσατο τόν διδάσκαλον, οἱ δέ ἄλλοι δεσμούμενον αὐτόν ἰδόντες ἔφυγον;», ἐρωτᾶ παλαιός ἑρμηνευτής. Δηλαδή: Πώς περιεφρόνησαν ἕνα τόσον μεγάλον, ἕνα τρομακτικόν κίνδυνον οἱ μαθηταί, πού ἀπεδείχθησαν τόσον εὐπτόητοι καί χωρίς ἀνδρείαν; Ἐξ ἐκείνων, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ μέν κορυφαῖος (ὁ Πέτρος), ἀφοῦ ἐδειλίασεν ἐμπρός εἰς ἕνα γυναικάριον, ἠρνήθη τόν Διδάσκαλόν του, οἱ δέ ἄλλοι, ἀφοῦ τόν εἶδαν νά ὁδηγῆται δέσμιος εἰς τούς ἀρχιερεῖς, τόν ἐγκατέλειψαν καί ἔφυγαν; Καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος προσθέτει μέ μίαν τετραγωνικήν λογικήν: «Ὅτι δέ καί δειλοί ἦσαν, ἐδήλωσε τά ἔμπροσθεν γεγενημένα. Εἰ τοίνυν οὐδέ στῆναι ἐτόλμησαν ζῶντα ὁρῶντες, πῶς ἀποθανόντος οὐκ ἄν ἐφοβήθησαν τοσοῦτον στρατιωτῶν πλῆθος; Μή γάρ θύραν ἦν ἀνατρέψαι; Μή γάρ ἕνα λαθεῖν; Λίθος ἐπέκειτο μέγας, πολλῶν δεόμενος χειρῶν». Ἤτοι: Ὅτι ἦσαν δειλοί οἱ μαθηταί ἀπέδειξαν καί ἐφανέρωσαν τά προηγηθέντα γεγονότα. Διότι πράγματι, ἐάν οἱ μαθηταί δέν ἐτόλμησαν οὐδέ νά σταθοῦν καί νά τόν παρακολουθήσουν, ὅταν ἀκόμη ἔζη, πῶς δέν θά ἐφοβήθησαν ἕνα τόσον μεγάλο πλῆθος στρατιωτῶν, ὅταν πλέον εἶχεν ἀποθάνει; Διότι μήπως ἐκαλοῦντο νά ἀναποδογυρίσουν μίαν οἱανδήποτε θύραν; Μήπως τήν προσοχήν ἑνός μόνον νά διαφύγουν; Λίθος πολύ μεγάλος εἶχε τοποθετηθῆ ἐπάνω εἰς τήν θύραν τοῦ μνημείου, πού διά νά ἀποκυλισθῆ ὑπῆρχεν ἀνάγκη πολλῶν χειρῶν. Ἰδού τό πρῶτον πραγματικόν ἐπιχείρημα.
Πρός τί θά ἐπεχείρουν οἱ μαθηταί τήν κλοπήν; Ποῖον σκοπόν αὐτή θά ἐξυπηρέτει; Ἐμβαθύνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος εἰς τήν ἀπόψιν αὐτήν, ἡ ὁποία ἔχει σπουδαιοτάτην σημασίαν. Ἐρωτᾶ λοιπόν «Τίνος ἕνεκεν καί ἔκλεπτον;». Πρός τί θά ἔκλεπτον τό σῶμα; «Ἵνα πλάσωσι τό τῆς ἀναστάσεως δόγμα», ἀπαντᾶ. Νά πλάσουν μέ τήν φαντασίαν τους τήν πεποίθησιν τῆς ἀναστάσεως. Ἀλλά πώς ἦλθεν εἰς τόν νοῦν τους νά πλάσουν καί νά δημιουργήσουν κάτι τέτοιο, οἱ τόσον ἀγαπῶντες τόν Κύριον μαθηταί καί νά πείσουν τόν ἑαυτόν των, ὅτι οἱ νεκροί ζωντανεύουν, ὅταν τά σωματά των ἀποκρυβοῦν;» (Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Γεωργίου Δημοπούλου «Ὁ Νικητής τοῦ θανάτου», Τό ἀσύστατον τῶν ψευδῶν, σ. 63, Ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)