ΚΕΙΜΕΝΟ
“Καὶ αὕτη ἡ γραφὴ ἐντεταγμένη· μανή, θεκέλ, φάρες”
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
“Ἡ γραφή λοιπόν, πού ἐχαράχθη εἰς τόν τοῖχον, λέγει:”μανή, θεκέλ, φάρες”. (Ἀπό τήν “ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας”, τόμος 20ος, ἔκδοση “Ο ΣΩΤΗΡ”)
ΣΧΟΛΙO
Σὲ κάθε ἐποχὴ ὑπῆρξε, ὑπάρχει καὶ θὰ ὑπάρχῃ ἀσέβεια καὶ διαφθορὰ στὸν κόσμο μας. Σὲ κάθε ἐποχὴ τὸ κακὸ ἐπιχειρεῖ νὰ καταπνίξῃ κάθε τι καλὸ στὶς κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων. Ὑπάρχουν ὅμως κάποιες ἐποχὲς στὶς ὁποῖες τὸ κακὸ ξεπερνάει κάθε μέτρο καὶ γίνεται θρασύ, ἀντίθεο, προκλητικὸ καὶ ὑβριστικό, αὐτὸ ποὺ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες τὸ ἔλεγαν «ὕβρι». Σ’ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις τὸ κακὸ δὲν μένει ἀτιμώρητο. Καὶ ὄχι μόνο δὲν μένει ἀτιμώρητο, ἀλλὰ ἡ τιμωρία του εἶναι παραδειγματική.
Μιὰ τέτοια περίπτωσι περιγράφεται παραστατικώτατα στὸ βιβλίο τοῦ προφήτου Δανιὴλ καὶ ἀφορᾷ τὸν βασιλιᾶ τῆς Βαβυλώνας Βαλτάσαρ. Τὸ περιστατικὸ εἶναι διδακτικώτατο γιὰ ὅλους μας,
Ὁ βασιλιᾶς Βαλτάσαρ ἔχει τυφλὴ ἐμπιστοσύνη στὰ τείχη τῆς πόλεως, ποὺ περιβάλλονται σὰν ἀπὸ ἕνα δεύτερο προστατευτικὸ τεῖχος ἀπὸ τὸν Εὐφράτη ποταμὸ καὶ θεωροῦνται ἀπόρθητα. Ἐπιπλέον ἔχει τρόφιμα μέσα στὴν πόλι γιὰ 20 χρόνια, γι’ αὐτὸ καὶ ὄχι μόνο ἀδιαφορεῖ γιὰ τὴν πολιορκία, ἀλλὰ καὶ παραθέτει ὀργιαστικὸ συμπόσιο σὲ χίλιους μεγιστᾶνες τοῦ βασιλείου του, στὸ ὁποῖο μάλιστα συμπόσιο βεβηλώνει τὰ ἱερὰ σκεύη τοῦ Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων χρησιμοποιῶντας τα ὡς κοινὰ ποτήρια κρασιοῦ. Ξαφνικὰ ἕνα κομμένο χέρι ἐμφανίζεται καὶ γράφει στὸν τοῖχο τρεῖς μυστηριώδεις λέξεις: Μανή, Θεκέλ, Φάρες. Ὅλοι παγώνουν. Ὁ βασιλιᾶς τρέμει, τὰ γόνατά του χτυποῦν τὸ ἕνα τὸ ἄλλο. Τὴν μυστηριώδη γραφή, ποὺ ἀδυνατοῦν νὰ ἑρμηνεύσουν οἱ διάφοροι μάγοι καὶ ἀστρολόγοι, τὴν ἑρμηνεύει ὁ προφήτης Δανιήλ: Μανή· μετρήθηκες. Θεκέλ· ζυγίστηκες καὶ βρέθηκες λειψός. Φάρες· διαμοιράζεται τὸ βασίλειό σου στοὺς Μήδους καὶ τοὺς Πέρσες.
Τὸ ἴδιο ἐκεῖνο βράδυ ὁ Κῦρος καὶ ὁ σύμμαχός του Δαρεῖος ὁ Μῆδος καταλαμβάνουν τὴν πόλι καὶ ὁ Βαλτάσαρ φονεύεται.
Ἄς δοῦμε λοιπὸν πρῶτα: Γιὰ ποιὸ λόγο ὁ Βαλτάσαρ τιμωρεῖται μὲ τέτοιο παραδειγματικὸ τρόπο; α) Τιμωρεῖται ἔτσι κυρίως καὶ πρωτίστως γιὰ τὴν μεγάλη του ἀσέβεια. Ποῦ φαίνεται αὐτή; Φαίνεται στὸ ὅτι χρησιμοποίησε γιὰ ποτήρια κρασιοῦ τὰ ἱερὰ σκεύη τοῦ Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων. Τὰ ἱερὰ αὐτὰ σκεύη τὰ εἶχε ἁρπάξει ὁ πρόγονός του Ναβουχοδονόσορ, ὅταν κυρίευσε τὴν Ἱερουσαλήμ, κατέστρεψε τὸν Ναὸ καὶ ὡδήγησε τοὺς Ἑβραίους αἰχμαλώτους στὴ Βαβυλῶνα. Αὐτὰ τὰ σκεύη ὁ Ναβουχοδονόσορ τὰ σεβάστηκε καὶ τὰ εἶχε ἀφιερώσει στὸν ναὸ τοῦ θεοῦ τους Βήλ, ὅπως τὸν ὠνόμαζαν. Τώρα ὁ Βαλτάσαρ τὰ βεβηλώνει. Αὐτὸ φανερώνει προκλητικὴ ἀσέβεια. Καὶ μάλιστα ἀσέβεια πρωτοφανῆ, διότι κανεὶς ἄλλος δὲν εἶχε τολμήσει νὰ βεβηλώσῃ τὰ ἱερὰ σκεύη. Ἀκόμη κι ἂν ὁ Βαλτάσαρ δὲν ὑπολόγιζε τὸν ἀληθινὸ Θεό, ὤφειλε νὰ σεβαστῇ τὸν δικό τους θεό, στὸν ναὸ τοῦ ὁποίου εἶχαν τὰ σκεύη ἀφιερωθῆ. Γι’ αὐτὸ στὴν περίπτωσι τοῦ Βαλτάσαρ ἔχουν ἀπόλυτη ἐφαρμογὴ τὰ λόγια τῆς Ἁγίας Γραφῆς ποὺ λέγουν ὅτι «ὅταν ἔλθῃ ἀσεβὴς εἰς βάθος κακῶν, καταφρονεῖ, ἐπέρχεται δὲ αὐτῷ ἀτιμία καὶ ὄνειδος» (Παρ. ιη΄3). Καὶ στὸν Βαλτάσαρ δὲν ἦρθε ἁπλῶς ἀτιμία καὶ ὄνειδος (ἐντροπή) ἀλλὰ καὶ ὁλοκληρωτικὴ καταστροφή.
β) Ὁ Βαλτάσαρ τιμωρήθηκε καὶ γιὰ τὴν σκληροκαρδία καὶ ὑπερηφάνειά του. Ἡ ἀσέβειά του ἄλλωστε ἐκδήλωσι τῆς σκληρῆς καὶ ἀμετανόητης καρδιᾶς του ἦταν. Καὶ ἦταν σκληρότητα ἀδικαιολόγητη, διότι ὁ Βαλτάσαρ γνώριζε ὅτι ὁ Ναβουχοδονόσορ εἶχε τιμωρηθῆ αὐστηρὰ γιὰ τὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὴν σκληρότητά του πρὸς τοὺς ὑπηκόους του. Καὶ ὅμως δὲν παραδειγματίστηκε ἀπ’ αὐτό. Τοῦ τὰ ὑποδεικνύει ὅλα αὐτὰ ὁ προφήτης Δανιὴλ καὶ τοῦ ἐξηγεῖ ὅτι γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἐμφανίστηκαν αὐτὲς οἱ μυστηριώδεις λέξεις καὶ γι’ αὐτὸν τὸν λόγο θὰ τιμωρηθῇ. Ἡ ὑπερηφάνεια καὶ σκληροκαρδία τοῦ Βαλτάσαρ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι ἔκανε τέτοιο ὀργιαστικὸ συμπόσιο σὲ περίοδο πολέμου καὶ ἐνῶ ἡ πόλι ἦταν πολιορκημένη καὶ κινδύνευε. Ἀντὶ νὰ εἶναι ξάγρυπνος καὶ νὰ ἔχῃ τὸ στράτευμα σὲ ἑτοιμότητα, αὐτὸς καλοῦσε τοὺς ἀξιωματικούς του σὲ διασκεδάσεις, θεωρῶντας ὅτι τὰ τείχη τῆς πόλεως ἦσαν ἀπόρθητα. Ἦταν ἑπομένως ὄχι μόνο ὑπερήφανος καὶ σκληρόκαρδος, ἀλλὰ καὶ ἀσύνετος. Γι’ αὐτὸ καὶ τιμωρήθηκε μὲ τὸν τρόπο ποὺ εἴδαμε. Ὁ Θεὸς τὸν μέτρησε, τὸν ζύγισε καὶ τὸν βρῆκε λειψό, καὶ παρέδωσε τὸν ἴδιο καὶ τὸ βασίλειό του στὰ χέρια τῶν Μήδων καὶ τῶν Περσῶν.
