ΚΕΙΜΕΝΟ
“Μηδὲν κατὰ ἐριθείαν ἢ κενοδοξίαν, ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγούμενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν. μὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτέρων ἕκαστος”
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
“Χωρίς τίποτε νά πράττετε ἤ νά φρονῆτε ἐκ φατριασμοῦ καί ἀντιζηλίας ἤ ἐκ κενοδοξίας. Ἀλλά διά τῆς ταπεινοφροσύνης νά θεωρῇ ὁ καθένας σας τούς ἄλλους ὅλους ὑπερτέρους καί ἀνωτέρους ἀπό τόν ἑαυτόν του καί ὡς τοιούτους νά τούς σέβεται καί νά τούς τιμᾶ. Μή ἐπιδιώκετε ἕκαστος τά συμφέροντά του ἤ ἐκεῖνα, πού ἀρέσουν εἰς τόν ἑαυτόν του, ἀλλ’ ἄς ἐπιζητῇ ἕκαστος καί τά συμφέροντα τῶν ἄλλων” (Ἀπό τήν “ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας” τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα, ἔκδοση “Ο ΣΩΤΗΡ”).
ΣΧΟΛΙΟ Γ΄(συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)
Τελικὰ ὅμως ἡ ὑποχωρητικότητα μήπως ζημιώνει τὸν ἄνθρωπο; Γιατί νὰ τὴν ἐξασκεῖ κανείς, ἂν δὲν προσφέρει κάποιο κέρδος σ᾿ αὐτὸν ποὺ τὴν ἐξασκεῖ; Ἡ ὑποχωρητικότητα εἶναι κέρδος, ὄχι ζημία! Εἶπε μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς συγκλονιστικὰ λόγια ὁ ἅγιος Γρηγόριος στὸν ἀποχαιρετιστήριο ἐκεῖνο λόγο του: «Χαίροις, Ἀνατολὴ καὶ Δύσις, ὑπὲρ ὧν, καὶ ὑφ᾽ ὧν πολεμούμεθα· μάρτυς ὁ εἰρηνεύσων ὑμᾶς, ἂν ὀλίγοι μιμήσωνται τὴν ἐμὴν ὑποχώρησιν. Οὐ γὰρ καὶ τὸν Θεὸν ἀπολοῦσιν οἱ τῶν θρόνων παραχωρήσαντες, ἀλλ᾽ ἕξουσι τὴν ἄνω καθέδραν, ἣ πολὺ τούτων ἐστὶν ὑψηλοτέρα τε καὶ ἀσφαλεστέρα» (P.G. 36, 492)· Χαῖρε, Ἀνατολὴ καὶ Δύση, χάριν τῶν ὁποίων καὶ ὑπὸ τῶν ὁποίων πολεμοῦμαι. Μάρτυρας γι᾿ αὐτὸ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος θὰ σᾶς εἰρηνεύσει, ἂν λίγοι ἀκόμη μιμηθοῦν τὴ δική μου ὑποχώρηση. Διότι δὲν πρόκειται νὰ χάσουν καὶ τὸν Θεὸ ὅσοι παραχωροῦν τοὺς θρόνους, ἀλλὰ θὰ κερδίσουν τὸν οὐράνιο θρόνο ποὺ εἶναι πολὺ ἐνδοξότερος καὶ ἀσφαλέστερος ἀπὸ αὐτοὺς ἐδῶ.
Φαίνεται νὰ χάνει κανείς, στὴν πραγματικότητα ὅμως κερδίζει. Χάνει κάτι πρόσκαιρο καὶ ἐπίγειο, κερδίζει ὅμως ἀσυγκρίτως ἀνώτερα, αἰώνια καὶ ἔνδοξα ἀγαθά. Ἡ ὑποχωρητικότητα δὲν εἶναι ἀποτυχία καὶ χάσιμο. Εἶναι ἐπιτυχία, κέρδος καὶ προνόμιο. Ὅποιος ὑποχωρεῖ ἀποδεικνύεται κατ᾿ ἐξοχὴν ἔξυπνος ἄνθρωπος. Κάνει ἐπένδυση σὲ αἰώνιους θησαυρούς, γίνεται, ὅπως λέγει πάλι ὁ ἅγιος Γρηγόριος, «μεγαλέμπορος» (P.G. 35, 1045). Πολλοί, λέγει, τὸ ὀνομάζουν αὐτὸ ἀνοησία («εὐήθεια»), ὅσοι ὅμως ἔχουν νοῦ τὸ θεωροῦν ὡς τὸ μέγιστο κέρδος!
Ἂς ἀφήσουμε ὅτι τὸν ὑποχωρητικὸ ἄνθρωπο καὶ ἐδῶ ἀκόμη τὸν εὐλογεῖ ὁ Θεός. Καὶ συμβαίνει συχνὰ νὰ κερδίζει κάποιος πολὺ περισσότερα ὑποχωρώντας, ἀπ᾿ ὅ τι ἂν διεκδικοῦσε μέχρι τέλους τὸ δίκαιό του. Σπουδαῖο τέτοιο παράδειγμα εἶναι αὐτὸ τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ, ὁ ὁποῖος ὑποχωρώντας στὸν ἀνεψιό του τὸν Λὼτ δέχτηκε νὰ κρατήσει για τὰ κοπάδια του τὰ χειρότερα μέρη, πάνω στὰ βουνά, ἐνῶ ὁ Λὼτ πῆρε τὴν πεδιάδα στὰ Σόδομα. Ἐκεῖ ὅμως πόσους πειρασμοὺς δὲν ἀντιμετώπισε; Κάποτε αἰχμαλωτίστηκε. Καὶ τὸν ἔσωσε ὁ Ἀβραὰμ ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Χοδολλογομὸρ ἐκστρατεύοντας ἐναντίον του μὲ τοὺς 318 δούλους του. Ἀργότερα μάλιστα ὁ Λὼτ ἔχασε ὅλη τὴν περιουσία του, ὅταν ὁ Θεὸς κατέστρεψε τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα.
