ΚΕΙΜΕΝΟ
“Ἐὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, 24 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου.”
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
“Ἀφοῦ λοιπόν κάθε προσβολή κατά τῶν ἀδελφῶν μας εἶναι ἀξιόποινος, ἐάν προσφέρῃς τό δῶρον σου εἰς τό θυσιαστήριον καί ἐκεῖ ἐνθυμηθῇς, ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει κάτι ἐναντίον σου δι’ ἀδικίαν, τήν ὁποίαν τοῦ ἔκαμες, ἄφησε ἐκεῖ τό δῶρον σου ἐμπρός εἰς τό θυσιαστήριον καί πήγαινε πρῶτον συμφιλιώσου μέ τόν ἀδελφόν σου, καί τότε, ἀφοῦ συνδιαλλαγῇς, ἐλθέ καί πρόσφερε τό δῶρον σου, διότι μόνον τότε τοῦτο θά γίνῃ δεκτόν ἀπό τόν Θεόν” (Ἀπό τήν “ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μετά συντόμου ἑρμηνείας” τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα, ἔκδοση “Ο ΣΩΤΗΡ”).
ΣΧΟΛΙΟ Β΄ (συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)
Ἀφοῦ λοιπὸν στὴ θεία Λειτουργία πραγματοποιεῖται τὸ μυστήριο τῆς εἰρήνης καὶ συμφιλιώσεως μὲ τὸν Θεὸ καὶ μεταξύ μας, αὐτό πρέπει νὰ σημάνῃ γιὰ μᾶς α) Νὰ εἰρηνεύσουμε, νὰ συμφιλιωθοῦμε μεταξύ μας. Ὁ Κύριος τὸ ὑπογράμμισε αὐτὸ κατὰ τρόπο ἀπόλυτο. Ἂν πᾶς, μᾶς εἶπε, νὰ προσφέρῃς τὸ δῶρο σου στὸ θυσιαστήριο καὶ θυμηθῇς ὅτι μὲ κάποιον ἀδελφό σου βρίσκεστε σὲ ἔχθρα, ἄφησε τὸ δῶρο σου, πήγαινε πρῶτα νὰ συμφιλιωθῇς μὲ τὸν ἀδελφό σου καὶ κατόπιν ἔλα νὰ προσφέρῃς τὸ δῶρο σου στὸν Θεό. Ὅταν τὰ ἐδίδαξε αὐτὰ ὁ Κύριός μας, μιλοῦσε ἀκόμη γιὰ τὸ θυσιαστήριο τοῦ ναοῦ τῶν Ἑβραίων, ὅπου ἐθυσιάζοντο ζῶα. Πόσο λοιπὸν περισσότερο ἰσχύουν γιὰ μᾶς τοὺς Χριστιανοὺς τώρα, ἀφοῦ ἐμεῖς προσερχόμαστε στὸ ἀληθινὸ θυσιαστήριο, ὅπου προσφέρεται ἡ θυσία, ἡ μία καὶ μοναδική, τοῦ Κυρίου μας, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ μας! Ἡ θυσία αὐτή, λέγει ὁ Χρυσόστομος, γι’ αὐτὸν τὸν σκοπὸ ἔγινε, γιὰ νὰ μᾶς εἰρηνεύσῃ μεταξύ μας, «διὰ τὴν εἰρήνην τὴν εἰς τὸν ἀδελφόν». Ἂν λοιπὸν ἔγινε γιὰ νὰ μᾶς εἰρηνεύσῃ, ἐμεῖς ὅμως δὲν δεχώμαστε νὰ εἰρηνεύσουμε καὶ νὰ συμφιλιωθοῦμε, τότε μάταια μετέχουμε στὴ θυσία αὐτή! Μάταια προσευχόμαστε, μάταια κοινωνοῦμε! Κι ἂν ἀποκτήσουμε ὅλες τὶς ἀρετές, εἴμαστε ὅμως μνησίκακοι, ὅλα μάταια εἶναι γιὰ μᾶς, τίποτε ἀπολύτως δὲν θὰ κερδίσουμε γιὰ τὴ σωτηρία μας.
Στὸν βίο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος διαβάζουμε ὅτι κάποια φορά, τὴν ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας, θυμήθηκε ὅτι ἕνας διάκονός του, τὸν ὁποῖο εἶχε τιμωρήσει γιὰ μιὰ ἀταξία του, ἦταν θυμωμένος μαζί του. Ἔδωσε τότε ὁ ἅγιος ἐντολὴ νὰ ψάλουν τὰ ἴδια ψάλματα καὶ πάλι ἀργὰ καὶ ὁ ἴδιος ἔβγαλε τὰ ἄμφιά του, πῆγε στὸ σπίτι τοῦ διακόνου καὶ ἔπεσε στὰ πόδια του ζητῶντας του νὰ τὸν συγχωρήσῃ! Συγκλονίστηκε ὁ διάκονος! Ἔπεσε καὶ ἐκεῖνος στὰ πόδια τοῦ ἁγίου ζητῶντας συγχώρεσι. Καὶ ἔτσι μπόρεσε ὁ ἅγιος νὰ συνεχίσῃ τὴ θεία Λειτουργία. Ὅταν λοιπὸν ἀκοῦμε τὴν φοβερὴ παρακέλευσι τοῦ διακόνου (ἢ τοῦ ἱερέως): «Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετὰ φόβου· πρόσχωμεν τὴν ἁγίαν Ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν», νὰ ἀνακρίνουμε τὸν ἑαυτό μας ἂν ἔχουμε εἰρήνη μὲ τοὺς ἀδελφούς μας, ἢ μᾶλλον αὐτὸ νὰ τὸ κάνουμε ἀπὸ πρίν, ὥστε, ἂν ὑπάρχῃ κάτι, νὰ σπεύσουμε νὰ τὸ τακτοποιήσουμε ἐγκαίρως.
β) Αὐτὸ τὸ τελευταῖο ποὺ σημειώσαμε μᾶς τονίζει καὶ τὴν ἀξία τῆς προετοιμασίας μας γιὰ τὴ θεία Λειτουργία καὶ τὴ θεία Κοινωνία. Μὴν περιοριζώμαστε μόνο στὴ νηστεία καὶ τὶς σχετικὲς προσευχές. Κυρίως νὰ ἐλέγξουμε τὸν ἑαυτό μας στὶς σχέσεις μας μὲ τοὺς ἀδελφούς μας. Νὰ φροντίζουμε βεβαίως νὰ μὴ δημιουργοῦνται ψυχρότητες μεταξύ μας. Ἀλλὰ καὶ ἂν τύχῃ σὲ μιὰ δύσκολη ὥρα κάτι νὰ συμβῇ, νὰ προσπαθήσουμε τὸ συντομώτερο νὰ τὸ τακτοποιήσουμε. Μὴ διστάζουμε νὰ ταπεινωνώμαστε ἐνώπιον τῶν ἀδελφῶν μας, ἀκόμη καὶ ἂν ἔχουμε ἐμεῖς δίκαιο. «Ἡττηθῶμεν, ἵνα νικήσωμεν» (P.G. 35, 1139), λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος. Ἂς χάσουμε ἐμεῖς τὸ δίκαιό μας, γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ κάτι πολὺ μεγαλύτερο καὶ ἀνώτερο, νὰ νικήσουμε, νὰ ἀναδειχθοῦμε νικητὲς στὸ πεδίο τοῦ πνεύματος, ἐκεῖ ποὺ διεξάγεται ὁ πόλεμος, ἡ μεγάλη μάχη, ἡ μάχη γιὰ τὴν κατάκτησι τῆς αἰωνιότητος. Ὁ Κύριος πρὶν ἀπὸ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο ἔπλυνε τὰ πόδια τῶν μαθητῶν του γιὰ νὰ διδάξῃ καὶ ἐκείνους καὶ ἐμᾶς ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ σωστὸς τρόπος ἑτοιμασίας γιὰ τὴ συμμετοχή μας στὸ Μυστήριο τῶν Μυστηρίων. Συνήθης αἰτία τῶν ἀντιπαθειῶν εἶναι οἱ ἐγωισμοί. Καὶ θεραπεία ἀντίστοιχα εἶναι τὸ πλύσιμο τῶν ποδιῶν, δηλαδὴ ἡ ταπείνωσι. Καὶ σ’ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις νὰ μὴ λησμονοῦμε ὅτι θαυμαστὰ ἀποτελέσματα φέρνει ἡ θερμὴ προσευχή μας γι’ αὐτοὺς μὲ τοὺς ὁποίους ἔχουμε ἔρθει σὲ ἀντίθεσι καὶ παροξυσμό.
Ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ἡ καρδιὰ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία φανερώνεται κυρίως καὶ κατ’ ἐξοχὴν στὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ποὺ τελεῖται κατὰ τὴ θεία Λειτουργία. Καὶ τί εἶναι αὐτό; Εἶναι πρῶτον ἡ συμφιλίωσι καὶ ἡ ἕνωσι τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Καὶ δεύτερον ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἕνωσι μεταξύ μας. Θαῦμα θαυμάτων! Οἱ ἐχθροὶ γινόμαστε φίλοι, οἱ ξένοι ἀδελφοί. Καὶ μέσα στὶς καρδιές μας ἐπικρατεῖ μιὰ εἰρήνη καὶ χαρὰ τόσο βαθειὰ καὶ δυνατὴ ποὺ τίποτε στὸν κόσμο δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς τὴν ἀφαιρέσῃ. Καὶ αὐτὴ ἡ κατάστασι εἶναι ἤδη ὁ Παράδεισος ἐπάνω στὴ γῆ!
