Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός.
Κεφάλαιο 15ο
Γιὰ τὸν αἰώνα.
«Αὐτός, ποὺ ὑπάρχει πρὶν ἀπὸ τὸ χρόνο, δημιούργησε τοὺς αἰῶνες· πρὸς αὐτὸν λέει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες καὶ ἕως τὸ τέλος τους ἐσὺ ὑπάρχεις». Καὶ ὁ θεῖος ἀπόστολος λέει: «Μὲ Αὐτὸν δημιούργησέ τους αἰῶνες». Πρέπει, λοιπόν, νὰ γνωρίζουμε ὅτι τὸ ὄνομα τοῦ αἰώνα εἶναι πολύσημο· δηλαδή, ἔχει πολλὲς σημασίες. Αἰώνας ὀνομάζεται ἡ ζωὴ κάθε ἀνθρώπου· ἐπίσης, αἰώνας λέγεται καὶ ὁ χρόνος χιλίων ἐτῶν. Ἀκόμη αἰώνα καλοῦμε ὅλο τὸν παρόντα βίο, ἀλλὰ καὶ τὴν αἰώνια μέλλουσα ζωή, ποὺ εἶναι μετὰ τὴν ἀνάσταση. Τέλος, αἰώνας λέγεται ὄχι ὁ χρόνος, οὔτε κάποιο διάστημά του χρόνου ποὺ μετριέται μὲ τὴν κίνηση καὶ τὴν τροχιὰ τοῦ ἥλιου, ποὺ συνίσταται ἀπὸ ἡμερόνυχτα, ἀλλὰ ἡ κίνηση καὶ τὸ διάστημα τοῦ χρόνου ποῦ παρατείνεται μαζὶ μὲ τὰ αἰώνια. Ὅ,τι δηλαδὴ εἶναι ὁ χρόνος γι’ αὐτὰ ποὺ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸ χρόνο, αὐτὸ εἶναι ὁ αἰώνας γιὰ τὰ αἰώνια. Ἀναφέρονται βέβαια ἑπτὰ αἰῶνες αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἀπὸ τότε δηλαδὴ ποὺ δημιουργήθηκε ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ μέχρι τὸ κοινὸ τέλος καὶ τὴν κοινὴ ἀνάσταση τῶν ἀνθρώπων. Διότι ὑπάρχει καὶ ἀτομικὸ τέλος, ὁ θάνατός του κάθε ἀνθρώπου· ὑπάρχει ἐπίσης καὶ κοινὸ καὶ γενικὸ τέλος, ὅταν θὰ γίνει ἡ κοινὴ ἀνάσταση ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό, ὄγδοος αἰώνας εἶναι ὁ μελλοντικός. Πρὶν ἀκόμη ἀπὸ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου, ὅταν δὲν ὑπῆρχε οὔτε ὁ ἥλιος ποῦ χωρίζει τὴν ἡμέρα ἀπὸ τὴ νύχτα, δὲν ὑπῆρχε αἰώνας ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ μετρηθεῖ, ἀλλὰ ὑπῆρχε αὐτὸ ποὺ παρατείνεται μαζὶ μὲ τὰ αἰώνια, σὰν κάποια κίνηση καὶ διάστημα τοῦ χρόνου· καὶ σύμφωνα μ’ αὐτὸ ὑπάρχει ἕνας αἰώνας· γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς λέγεται αἰώνιος ἀλλὰ καὶ προαιώνιος. Διότι ὁ ἴδιος δημιούργησε καὶ τὸν αἰώνα. Ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι ὁ μόνος ἄναρχος, εἶναι ὁ ἴδιος δημιουργὸς ὅλων, καὶ τῶν αἰώνων καὶ ὅλων τῶν ὄντων. Ὅταν λέω «Θεό», εἶναι φανερὸ ὅτι ἐννοῶ τὸν Πατέρα καὶ τὸ μονογενῆ του Υἱό, τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, καὶ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα του, τὸν ἕνα Θεό μας. Λέγονται ἐπίσης «αἰῶνες αἰώνων», ἐπειδὴ οἱ ἑπτὰ αἰῶνες τοῦ παρόντος κόσμου περιλαμβάνουν πολλοὺς αἰῶνες, δηλαδὴ ζωὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ ἐπειδὴ ὁ ἕνας αἰώνας εἶναι περιεκτικὸς ὅλων τῶν αἰώνων. Καὶ ὀνομάζεται «αἰώνας αἰώνα» ὁ τωρινὸς καὶ ὁ μελλοντικὸς αἰώνας. Ἡ φράση πάλι «αἰώνια ζωή» καὶ «αἰώνια κόλαση» δείχνει τὸ ἀτελείωτό του μελλοντικοῦ αἰώνα. Διότι, μετὰ τὴν ἀνάσταση, ὁ χρόνος δὲν θὰ ἀριθμεῖται μὲ ἡμέρες καὶ νύχτες· θὰ εἶναι μᾶλλον μιὰ ἀνέσπερη ἡμέρα, ὅπου ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης θὰ καταλάμπει εὐχάριστά τους δίκαιους, ἐνῷ βαθειὰ καὶ ἀπέραντη νύχτα θὰ ἰσχύει γιὰ τοὺς ἁμαρτωλούς. Πῶς, λοιπόν, θὰ μετρηθεῖ τὸ χρονικὸ διάστημα τῶν χιλίων ἐτῶν γιὰ τὴν ἀποκατάσταση ποῦ εἶπε ὁ Ὠριγένης; Ἑπομένως, ἕνας δημιουργὸς ὑπάρχει γιὰ τοὺς αἰῶνες, ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος δημιούργησε καὶ τὰ σύμπαντα καὶ ὑπάρχει προαιώνια.»