Ἅγιος Ἰωάνης ὁ Δαμασκηνός.
«Ἔκδοσις ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως».
Ἡ μετάφραση εἶναι τοῦ Ἀρχ.Δωροθέου Πάπαρη, καί εἶναι παρμένη ἀπό τήν ἰστοσελίδα www.phys.uoa.gr.
Ἡ μετατροπή στό σύστημα πολυτονικῆς γραφῆς εἶναι δική μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 50 (Α)
Ὅτι ὅλη ἡ θεία φύση μέ μία ἀπό τίς ὑποστάσεις της ἑνώθηκε μέ ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση καί ὄχι μέ ἕνα μέρος της.
Τά κοινά καί γενικά ἀποδίδονται σάν ἰδιότητες στά μερικά πού ὑπόκεινται σ’ αὐτά. Ἡ οὐσία, λοιπόν, εἶναι τό κοινό, σάν τό εἶδος, ἐνῷ ἡ ὑπόσταση εἶναι τό μερικό. Καί εἶναι μερικό, ὄχι διότι ἔχει ἕνα μέρος τῆς φύσεως, ἀλλά εἶναι μερικό στόν ἀριθμό, ὡς ἄτομο• διότι οἱ ὑποστάσεις θεωροῦνται ὅτι διαφέρουν στόν ἀριθμό καί ὄχι στή φύση. Καί ἡ οὐσία ἀποδίδεται σάν ἰδιότητα στήν ὑπόσταση, ἀφοῦ ἡ οὐσία ὑπάρχει τέλεια σέ κάθε ὁμοειδῆ ὑπόσταση. Καί ἔτσι οἱ ὑποστάσεις δέν διαφέρουν μεταξύ τους στήν οὐσία, ἀλλά στά συμβεβηκότα, τά ὁποῖα εἶναι τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, πού χαρακτηρίζουν τήν ὑπόσταση καί ὄχι τήν οὐσία• γι’ αὐτό ὁ ὁρισμός της ὑποστάσεως εἶναι οὐσία μέ συμβεβηκότα. Ἑπομένως, ἡ ὑπόσταση ἔχει σάν γνώρισμα τό κοινό μέ τό ἰδιαίτερο γνώρισμα καί ὅτι εἶναι προσωπική ὕπαρξη. Ἡ οὐσία πάλι δέν ὑπάρχει ἀπό μόνη της ἀλλά νοεῖται στίς ὑποστάσεις. Ὅταν, λοιπόν, παθαίνει κάτι μία ἀπό τίς ὑποστάσεις, λέμε ὅτι ἡ οὐσία, σέ σχέση μέ τήν ὁποία ὑπάρχει ἡ ὑπόσταση, τό παθαίνει σέ μία ἀπό τίς ὑποστάσεις της. Δέν εἶναι ὅμως ὑποχρεωτικό, ὅταν πάσχει μία ὑπόσταση, νά πάσχουν καί ὅλες οἱ ἄλλες ὁμοειδεῖς ὑποστάσεις.
Ἔτσι, λοιπόν, ὁμολογοῦμε ὅτι ὅλη ἡ θεία φύση ὑπάρχει τέλεια σέ καθεμία ἀπό τίς ὑποστάσεις της, ὅλη στόν Πατέρα, ὅλη στόν Υἱό καί ὅλη στό Ἅγιο Πνεῦμα. Γι’ αὐτό καί εἶναι τέλειος Θεός ὁ Πατέρας, τέλειος Θεός ὁ Υἱός, τέλειος Θεός τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι καί στήν ἐνανθρώπηση τοῦ ἑνός της Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Θεοῦ Λόγου, πιστεύουμε ὅτι ὅλη καί τέλεια ἡ θεία φύση, μέ μία ἀπό τίς ὑποστάσεις της, ἑνώθηκε μέ ὅλη τήν ἀνθρώποινη φύση, καί ὄχι μέ ἕνα μέρος της. Λέει σχετικά μ’ αὐτό ὁ θεῖος Ἀπόστολος: «σ’ Αὐτόν κατοικεῖ ὅλη ἡ θεία φύση σωματικά», δηλαδή μέ τήν ἀνθρώπινη φύση του• καί ὁ μαθητής του (Ἀποστόλου), ὁ σπουδαῖος θεολόγος Διονύσιος λέει: «Ἡ θεία φύση σέ μία ἀπό τίς ὑποστάσεις τῆς ἔγινε μέτοχός της δικῆς μας φύσεως».
Ἀλλά οὔτε θά ὑποχρεωθοῦμε νά λέμε ὅτι ὅλες οἱ ὑποστάσεις τοῦ ἁγίου Θεοῦ, δηλαδή οἱ τρεῖς, ἔχουν ἐνωθεῖ ὑποστατικά μέ ὅλες τίς ἀνθρώπινες ὑποστάσεις. Διότι ὁ Πατέρας καί τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ κανένα λόγο δέν μετεῖχαν στή σάρκωση τοῦ ΘεούΛογου, παρά μόνον μέ τήν εὐαρέσκεια καί τή θέλησή τους. Λέμε ὅμως ὅτι ὅλη ἡ θεία φύση ἔχει ἐνωθεῖ μέ ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση. Διότι τίποτε ἀπ’ ὅσα ὁ Θεός Λόγος στήν ἀρχική δημιουργία ἔβαλε μέσα στή φύση μας δέν ἄφησε νά μήν τό προσλάβει, ἀλλά ὅλα τά προσέλαβε, δηλαδή σῶμα, νοερή καί λογική ψυχή καί τά γνωρίσματά τους• διότι αὐτό πού στερεῖται ἕνα ἀπ’ αὐτά εἶναι ζῷο καί ὄχι ἄνθρωπος. Διότι ὅλος αὐτός μέ προσέλαβε ὁλόκληρο καί ἑνώθηκε ὅλος μέ ὅλον ἐμένα, γιά νά χαρίσει σέ ὅλον ἐμένα τή σωτηρία• «διότι αὐτό πού εἶναι ἀπρόσληπτο μένει ἀθεράπευτο».
