Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Ἀσκητικές ἐμπειρίες Α’»
«Ἡ μελέτη τῶν ἔργων τῶν ἁγίων πατέρων» Β΄
«Οἱ ἅγιοι πατέρες μᾶς μαθαίνουν πὼς νὰ προσεγγίζουμε τὸ Εὐαγγέλιο, πὼς νὰ τὸ μελετᾶμε καὶ πὼς νὰ τὸ κατανοοῦμε σωστά, καθὼς ἐπίσης καὶ τὸ τί συμβάλλει στὴν κατανόησή του ἡ, ἀπεναντίας, τὴν ἐμποδίζει. Π’ αὐτὸ στὴν ἀρχὴ τῆς πνευματικῆς σου πορείας νὰ μελετᾶς περισσότερο τὰ ἔργα τῶν πατέρων καί, ὅταν ἐκεῖνοι σὲ διδάξουν τὸν τρόπο τῆς ὀρθῆς εὐαγγελικῆς μελέτης, τότε πιὰ κατεξοχὴν τὸ Εὐαγγέλιο νὰ διαβάζεις.
Μὴ νομίζεις ὅτι σοῦ φτάνει ἡ μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ὅτι δὲν σοῦ χρειάζεται ἡ μελέτη τῶν πατερικῶν συγραμμάτων. Μιὰ τέτοια σκέψη εἶναι ὑπερήφανη καὶ ἐπΙκίνδυνη. Καλύτερα εἶναι νὰ σὲ ὁδηγήσουν στὸ Εὐαγγέλιο οἱ ἅγιοι πατέρες σὰν παιδὶ τοΥς ἀγαπημένο, ποὺ πῆρε τὴν πρώτη ἀγωγὴ καὶ μόρφωση ἀπό τὰ συγγράμματά τους.
Ὅσοι μὲ ἀφροσύνη καὶ ἀλαζονεία ἀπορρίπτουν τοὺς ἁγίους πατέρες, προσεγγίζοντας ἄμεσα, μὲ τυφλὴ θρασύτητα, Ἀφώτιστο νοῦ καὶ ἀκάθαρτη καρδιὰ τὸ Εὐαγγέλιο, ἀπορρίπτονται ἀπ’ αὐτὸ καὶ πέφτουν σὲ ὀλέθρια πλάνη. Τὸ Εὐαγγέλιο ἀφήνει μόνο τοὺς ταπεινοὺς νὰ τὸ προσεγγίσουν.
Ἡ μελέτη τῶν πατερικῶν κειμένων εἶναι ἡ μητέρα καὶ ἡ βασίλισσα ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ἀπὸ τὰ κείμενα αὐτὰ διδασκόμαστε τὸ ἀληθινὸ νόημα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τὴν ὀρθὴ πίστη, τὴν εὐαγγελικὴ ζωή, κοντολογὶς τὴ χριστιανικὴ τελειότητα καί τή σωτηρία. Ἡ μελέτη τῶν πατερικῶν κειμένων, μὲ τὴν καθοδήγηση τῶν πνευματοφόρων διδασκάλων, εἶναι ὁ κύριος χειραγωγὸς ὅσων ἐπιθυμοῦν νὰ τελειωθοῦν πνευματικὰ καὶ νὰ σωθοῦν.
Τὰ πατερικὰ βιβλία μοιάζουν μὲ καθρέφτες. Κοιτάζοντας μέσα τους συχνὰ καὶ προσεκτικά, ἡ ψυχὴ μπορεῖ νὰ δεῖ ὅλες τὶς ἐλλείψεις καὶ τὰ ἐλαττώματά της. Μοιάζουν, ἐπίσης, μὲ μιὰ πλούσια συλλογὴ ποικίλων φαρμάκων. Σ’ αὐτὴν ἡ ψυχὴ μπορεῖ νὰ βρεῖ τὸ κατάλληλο φάρμακο γιὰ κάθε τῆς ἀσθένεια.
Ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος Κύπρου ἔλεγε: «Τὰ χριστιανικὰ βιβλία εἶναι ἀναγκαῖο ἀπόκτημα γι’ αὐτοὺς ποὺ τὰ ἔχουν. Γιατί καὶ ἡ θέα μόνο τῶν βιβλίων αὐτῶν μᾶς κάνει πιὸ δυσκίνητους πρὸς τὴν ἁμαρτία καὶ μᾶς σπρώχνει νὰ σηκωθοῦμε πρὸς τὴν ἀρετή».
Ἡ μελέτη τῶν ἔργων τῶν ἁγίων πατέρων πρέπει νὰ γίνεται καθημερινά, μὲ ἐπιμέλεια καὶ προσοχή. Ὁ ἀόρατος ἐχθρός μας, ὅπως λέει ὁ σοφὸς Σολομών, «μισεῖ κάθε φωνὴ μὲ τὴν ὁποία (οἱ ἄνθρωποι εἰδοποιοῦνται καί ἀσφαλίζονται ἀπ’ αὐτόν», γι’ αὐτὸ μισεῖ ἰδιαίτερα τὴ φωνὴ τῶν πατέρων. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ἀποκαλύπτει τὶς ἐπιβουλές του καὶ τὴν πανουργία του, τὶς παγίδες του καὶ τὸν τρόπο τῆς δράσεώς του. Γι’ αὐτὸ πασχίζει νὰ μᾶς ἀποτρέψει ἀπό τὴ σωτήρια μελέτη τῶν πατερικῶν βιβλίων μὲ κάθε τρόπο, εἴτε ὑποβάλλοντάς μας ὑπερήφανους καὶ βλάσφημους λογισμοὺς εἴτε ρίχνοντάς μας σὲ μάταιες μέριμνες εἴτε ἐμπνέοντός μας ἀκηδία καὶ ἀνία εἴτε σκοτίζοντας τὸν νοῦ μας μὲ τὴ λήθη. Ἀπό τὸν πόλεμο τοῦτο τοῦ ἐχθροῦ μποροῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε πόσο σωτήρια εἶναι γιὰ μᾶς ἡ πατερικὴ μελέτη καὶ πόσο βλαπτικὴ γιὰ τὸν ἐχθρό. Εἶναι ὅπλο ποὺ τὸν ἐξουδετερώνει καὶ τὸν θανατώνει. Γι’ αὐτὸ τὸ μισεῖ τόσο. Γι’ αὐτὸ ἐπίμονα προσπαθεῖ νὰ τὸ ἁρπάξει ἀπό τὰ χέρια μας». (Τά κείμενα πού δημοσιεύονται σέ συνέχειες στήν ἱστοσελίδα μας εἶναι παρμένα ἀπό τό ὁμώνυμο βιβλίο τῶν ἐκδόσεων Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου)
