ΚΕΙΜΕΝΟ
«Ἀμήν λέγω ὑμῖν, ἐάν μή στραφῆτε καί γένησθε ὡς τά παιδία, οὐ μή εἰσέλθητε εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
«Ἐν πάσῃ ἀληθείᾳ σᾶς βεβαιῶ ὅτι, ἐάν δέν ἀλλάξετε φρόνημα καί δέν γίνετε ταπεινοί καί ἀφελεῖς καί ἀπονήρευτοι σάν τά παιδιά, δέν θά εἰσέλθετε είς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» ( Ἀπό τήν «ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ» τοῦ Π.Ν.Τρεμπέλα, ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
ΣΧΟΛΙΟ
«Ἡ ἐπίγειος ζωή τοῦ Κυρίου ἤγγιζε πρός τό τέρμα τῆς. Εὔλογον λοιπόν τό ἐνδιαφέρον του διά τήν περισσοτέραν πνευματικήν κατάρτισιν τῶν δώδεκα μαθητῶν. Καί εἶχαν τόσην ἀνάγκην αὐτῆς! Ἄν καί ἤκουσαν ἀπό τό στόμα τοῦ Κυρίου τόν μακαρισμόν τῆς ταπεινοφροσύνης, ἄν καί ἔβλεπαν μέ πόσην ἁπλότητα καί ταπείνωσιν ἐφέρετο καί πρός αὐτούς καί πρός ὅλους ὁ Διδάσκαλος, ὅμως αὐτοί δέν εἶχαν ἀκόμη ἀντιληφθῆ ποῦ ἔγκειται τό ἀληθινόν μεγαλεῖον καί τί ἀπαιτεῖται διά νά ἀναδειχθῆ κανείς μείζων καί πρῶτος εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Καί ἰδού, λοιπόν, νικώμενοι ἀπό τήν φιλοδοξίαν συζητοῦν μεταξύ των, ἀλλά καί τόν Κύριον ἐρωτοῦν τίς ἄρα μείζων ἐστίν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν;. Ποιός εἶναι μέγαλυτερος καί περισσότερον διακεκριμένος, ποιός ἀνώτερος καί ἐνδοξότερος εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν; Καί ὁ Κύριος, ὡς Πατήρ στοργικός καί ὡς Διδάσκαλος σοφός, τούς διδάσκει τήν μεγάλην αὐτήν ἀλήθειαν μέ τρόπον ἐξόχως παραστατικόν. Προσκαλεσάμενος παιδίον ἔστησεν αὐτό ἐν μέσῳ αὐτῶν. Ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος προσθέτει καί κάτι τό ὁποῖον φανερώνει τήν στοργικήν τοῦ Κυρίου ἀγάπην πρός τά παιδιά. Λέγει ὅτι τό ἐνηγκαλίσθη, τό ἐπῆρεν εἰς τήν ἀγκάλην του. Συγχρόνως δέ μέ τήν ἐξόχως τρυφεράν αὐτήν σκηνήν προσέθεσε τούς λόγους: «ἐάν μή στραφῆτε καί γἐνησθε ὡς τά παιδία, οὐ μή εἰσέλθητε εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ἔλα, λοιπόν, ἀδελφέ μου, νά ἐξετάσωμεν ποῖον εἶναι τό βαθύτερο νόημα τῶν πολύτιμων αὐτῶν λόγων τοῦ Κυρίου μας.
«Ἐάν μή στραφῆτε…»
Ὅπως ὅταν ἔλεγεν εἰς τόν Νικοδημον «ἐάν μή τις γεννηθῆ ἄνωθεν» δέν ἐννοοῦσε νέαν σωματικήν γέννησιν, ἔτσι καί τώρα, ὅταν λέγη πρός τούς μαθητάς «ἐάν μή στραφῆτε καί γἐνησθε ὡς τά παιδία», δέν ἐννοεῖ κάτι τι τό φυσικῶς ἀπραγματοποίητον. Διότι, πώς ἦτο δυνατόν οἱ ἀριθμοῦντες δεκάδας ἐτῶν ζωῆς μαθηταί τοῦ Κυρίου νά ἐπανέλθουν εἰς τήν παιδικήν ἡλικίαν; Δέν πρόκειται λοιπόν περί ὀπισθοδρομήσεως ἡλικίας, πού εἶναι κάτι ἀντίθετον πρός τούς νόμους πού ὥρισεν ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Τό νόημα τῶν λόγων τοῦ Κυρίου εἶναι πνευματικόν. Ἀφορᾶ τήν πνευματικήν των κατάστασιν. Ἀφορᾶ τά φρονήματα καί τάς πεποιθήσεις των τάς διαθέσεις καί τάς ἐπιθυμίας τῆς ψυχῆς των. Ἐάν δέν ἀλλάξετε, ἐάν δέν ἀποβάλετε τό ὑψηλόν φρόνημα καί τάς ἀκαίρους καί ἀνωφελεῖς φιλοδοξίας, ἐάν δέν γίνετε ταπεινοί καί ἀφελεῖς καί ἁπλοί καί ἀπονήρευτοι, ὅπως εἶναι τά μικρά παιδία, δέν θά εἰσέλθητε εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ἠθικήν, λοιπόν, μεταστροφήν ὁ Κύριος ζητεῖ.
«Ἐάν μή στραφῆτε…»
Ποῖος δέν συγκινεῖται ἀπό τήν ἀφοσίωσιν τοῦ μικροῦ παιδιοῦ εἰς τήν μητέρα του; Καί ἐάν, λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος, τοῦ δείξης τήν βασίλισσαν περιβεβλημένην τό διάδημά της, δέν τήν προτιμᾶ ἀπό τήν μητέρα του, ἔστω καί ἄν αὐτή εἶναι ἐνδεδυμένη πτωχικά. Καί ἄν ἀκόμη ἐκείνη τό τιμωρήση καί τό κάμη νά κλαύση, εὐθύς ἀμέσως τό παιδί πρός τήν μητέρα καταφεύγει καί αὐτήν ἀναζητεῖ. Μέ τήν ἀγάπην καί τήν ἐμπιστοσύνην πρός τήν μητέρα του ζῆ• Ὅσον εὑρίσκεται πλησίον της, δέν τό ἐνδιαφέρει τί συμβαίνει γύρω του. Ἡ ἀγάπη της τοῦ εἶναι ἐπαρκής καί καλύπτει ὅλας τάς ἀνάγκας του. Βάλετε τώρα εἰς τήν θέσιν τοῦ παιδιοῦ κάθε ἄνθρωπον, καί εἰς τήν θέσιν τῆς στοργικῆς μητέρας τόν Θεόν, καί θά ἐννοήσετε τί θά εἰπῆ «στραφῆτε καί γἐνησθε ὡς τά παιδία». Νά ἀποκτήσετε τήν ἀπεριόριστον, τήν πλήρη, τήν τελείαν ἐμπιστοσύνην εἰς τήν ἀγάπην καί τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ διά σᾶς• νά αἰσθάνεσθε τόν Θεόν τόσον κοντά σας, ὅσον αἰσθάνεται τό μικρό παιδί τήν μητέρα του νά καταφεύγετε εἰς αὐτόν μέ τόσην προθυμίαν καί ἐμπιστοσύνην, μέ ὅσην καί τό παιδί πρός τούς γονεῖς του. Ὁ Θεός γνωρίζει τάς ἀνάγκας μας. Ὁ Θεός μᾶς ἀγαπᾶ. Ὁ Θεός φροντίζει δι’ ἡμᾶς. Καί ἄν ἀκόμη ὑποτεθῆ ὅτι ὑπάρξη μητέρα σκληρή καί ἄπονη, ἡ ὁποία ἤθελεν ἐγκαταλείψει τό παιδί της, «ἐγώ οὐκ ἐπιλήσομαί σου» (Ἡσ. μθ’ 15), βεβαιώνει τό ἀψευδές στόμα τοῦ Θεοῦ μας.
«Ἐάν μή στραφῆτε…»
Σημαίνει ὅμως καί κάτι ἄλλο: Τό νά ἀποκτήση ὁ ἄνθρωπος τήν ἁπλότητα καί ἀφέλειαν πού παρουσιάζει τό παιδίον εἰς τήν συμπεριφοράν του. Τό παιδίον, παρατηρεῖ ὁ Ἱερός Χρυσοστομος, πολλάς ἔχον τάς ἀρετάς, ἀφέλειαν, ταπεινοφροσύνην ἀπραγματοσύνην, ἐπ’ οὐδενί τούτων ἐπαίρεται.
Ὦ, ‘ναι. Δέν εἶναι τά μεγάλα διανοητικά χαρίσματα, οὔτε ἡ ἐπιστημονική ἐμβρίθεια, οὔτε ἀλλά τοῦ κόσμου τούτου προσόντα πού θά ἐπιτρέψουν τήν εἴσοδον εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν καί θά ἐξασφαλίσουν διακεκριμένην θέσιν εἰς αὐτήν. Εἶναι ἡ ἁπλότης καί ἡ ἀφελεία καί ἡ ἐμπιστοσύνη καί αἱ ἄλλαι ἀρεταί, τάς ὁποίας ἔχει τό μικρό παιδί ἐκ φύσεως καί τάς ὁποίας καλεῖται νά ἀποκτήση διά τῆς προσπαθείας καί τῆς θείας χάριτος ὁ Χριστιανός. Εἶναι ὁ χαρακτήρ ὁ ταπεινός, ὁ ἁπλοῦς, ὁ διαμορφούμενος κατά μίμησιν τοῦ χαρακτῆρος τοῦ Χριστοῦ, ὅστις ὑπῆρξεν ὁ πρᾶος καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ καί ὁ ὁποῖος ἐνομοθέτησε τό «ἐάν μή στραφῆτε καί γἐνησθε ὡς τά παιδία, οὐ μή εἰσέλθητε εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν».
Δῶσε μας, πανάγαθε Κύριε, πλουσίαν τήν χάριν σου, διά νά πραγμαιοποιηθῆ καί εἰς ἡμᾶς ἡ θαυμαστή μεταστροφή, νά γίνωμεν καί ἡμεῖς ὡς παιδία. Ἀξίωσέ μας μέ πᾶσαν ἐμπιστοσύνην νά καταφεύγωμεν εἰς τήν παντοδύναμον προστασίαν σου, νά σοῦ ἀνοίγωμεν τήν καρδίαν μας, νά σοῦ λέγωμεν τά μυστικά μας, νά σοῦ ἐμπιστευώμεθα τούς φόβους καί τάς ἀγωνίας μας. Δῶσε μας τήν χάριν σου, διά νά γίνωμεν ταπεινοί καί ἁπλοῖ, ὅμως τά ἄκακα παιδιά, διά νά αἰσθάνεσαι καί πρός ἡμᾶς τήν στοργήν ἐκείνην, τήν ὁποίαν πλουσίαν ἐπεδείκνυες πρός τήν ἄκακον καί ἀθώαν παιδικήν ἡλικίαν. Καί ἀξίωσέ μας μέχρι τέλους τῆς ζωῆς μας νά διατηρήσωμεν τήν κατάστασιν αὐτήν, διά νά εὕρωμεν θέσιν μετά τῶν ἐκλεκτῶν σου εἰς τήν οὐράνιον βασιλείαν σου. Ἀμήν.
(Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχ.Χριστοφ.Παπουτσοπούλου «ΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ», ἔκδοση «Ο ΣΩΤΗΡ»)
