Ἀπόστολος: τοῦ ἑσπερινοῦ, Σαβ. α΄ ἑβδ. νηστ., «Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως» (῾Εβρ. α΄ 1-12)
1 Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις, ἐπ’ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ, 2 ὃν ἔθηκε κληρονόμον πάντων, δι’ οὗ καὶ τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν· 3 ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, φέρων τε τὰ πάντα τῷ ρήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, δι’ ἑαυτοῦ καθαρισμὸν ποιησάμενος τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς, 4 τοσούτῳ κρείττων γενόμενος τῶν ἀγγέλων, ὅσῳ διαφορώτερον παρ’ αὐτοὺς κεκληρονόμηκεν ὄνομα. 5 τίνι γὰρ εἶπέ ποτε τῶν ἀγγέλων· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε; καὶ πάλιν· ἐγὼ ἔσομαι αὐτῷ εἰς πατέρα, καὶ αὐτὸς ἔσται μοι εἰς υἱόν; 6 ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει· καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ. 7 καὶ πρὸς μὲν τοὺς ἀγγέλους λέγει· ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα, καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα· 8 πρὸς δὲ τὸν υἱόν· ὁ θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος· ράβδος εὐθύτητος ἡ ράβδος τῆς βασιλείας σου. 9 ἠγάπησας δικαιοσύνην καὶ ἐμίσησας ἀνομίαν· διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε, ὁ Θεός, ὁ Θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου· 10 καί· σὺ κατ’ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί· 11 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις· καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται, 12 καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται· σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
1 Πολλές φορές καί μέ πολλούς τρόπους στά παλαιότερα χρόνια τῆς πρό Χριστοῦ ἐποχῆς μίλησε ὁ Θεός στούς προγόνους μας μέ τό στόμα τῶν προφητῶν. Σ’ αὐτούς ὅμως ἐδῶ τούς ἔσχατους καιρούς, πού τελείωσε ἡ ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μᾶς μίλησε διαμέσου τοῦ Υἱοῦ του, 2 τόν ὁποῖο κατέστησε κληρονόμο καί κύριο ὅλων τῶν κτισμάτων. Μέσῳ αὐτοῦ ὁ Θεός δημιούργησε καί ὅλα ὅσα ἔγιναν μέσα στό χρόνο. 3 Αὐτός ὑπῆρχε πρίν ἀπό τή δημιουργία καί ἦταν λαμπρή ἀκτινοβολία τῆς ἔνδοξης φύσεως τοῦ Πατρός. Ἦταν φῶς ἐκ φωτός καί συνάναρχος μέ τόν Πατέρα, ἀφοῦ ὁ Πατήρ πάντοτε ἀκτινοβολοῦσε καί ποτέ δέν ὑπῆρξε σβησμένος ἥλιος. Ἦταν ἀκόμη καί ἀκριβές ἀποτύπωμα καί ζωντανή εἰκόνα τῆς οὐσίας τοῦ Πατρός, ἴσος δηλαδή καί ἀπαράλλακτος μέ τόν Πατέρα. Καί περιέφερε καί κυβερνοῦσε τά πάντα μέ τό παντοδύναμο πρόσταγμά του. Αὐτός, ἀφοῦ ἔγινε ἄνθρωπος καί μέ τή θυσία τοῦ αἵματός του καθάρισε ὁ ἴδιος τίς ἁμαρτίες μας, κάθισε στά δεξιά τῆς μεγαλειότητος τοῦ Πατρός· τιμήθηκε δηλαδή καί δοξάσθηκε ἀπό τόν Θεό καί ὡς ἄνθρωπος. Καί ἀνυψώθηκε ὑψηλότερα ἀπ’ ὅλη τήν κτίση, διότι κάθισε καί ὡς ἄνθρωπος στόν ἴδιο τό θρόνο τοῦ Πατρός. 4 Καί ἀναδείχθηκε καί ὡς ἄνθρωπος τόσο πολύ ἀνώτερος στήν ἀξία καί τή δύναμη ἀπό τούς ἀγγέλους, ὅσο ἀνώτερο, διαφορετικότερο καί ἐξοχότερο ἀπ’ αὐτούς εἶναι τό ὄνομα πού ἔχει κληρονομήσει, τό ὄνομα τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ. 5 Διότι σέ ποιόν ἀπό τούς ἀγγέλους εἶπε ποτέ ὁ Θεός· ἐσύ εἶσαι ὁ Υἱός μου, ἐγώ σήμερα σέ γέννησα; Μέ τήν ἀνάσταση δηλαδή καί τήν ἀνάληψη δόξασα καί θέωσα τήν ἀνθρώπινη φύση πού ὑπερφυσικῶς, ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς παρθένου σοῦ ἔδωσα σήμερα. Καί πάλι σέ ἄλλο σημεῖο τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶπε ὁ Θεός: Ἐγώ θά εἶμαι Πατέρας στόν Ἰησοῦ πού ἔγινε ἄνθρωπος, καί αὐτός θά εἶναι σέ μένα Υἱός. 6 Κι ὅταν θά εἰσαγάγει ὁ Πατήρ μέ δόξα καί δύναμη τόν Υἱό πού γεννήθηκε ἀπ’ αὐτόν πρίν δημιουργηθεῖ ὅλη ἡ κτίση, γιά νά κρίνει τήν οἰκουμένη, λέει: Νά τόν προσκυνήσουν ὅλοι οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ. Ὁ Υἱός λοιπόν πού ἔγινε ἄνθρωπος εἶναι Κύριος καί τῶν ἀγγέλων. 7 Καί γιά τούς ἀγγέλους λέει: Ὁ Θεός κάνει τούς ἀγγέλους του ταχυκίνητους καί αἰθέριους σάν τούς ἀνέμους, καί τούς λειτουργούς πού τόν ὑπηρετοῦν λαμπρούς καί δραστικούς σάν τήν πύρινη φλόγα. 8 Γιά τόν Υἱό ὅμως λέει: Ὁ βασιλικός σου θρόνος, Θεέ, μένει στερεός καί ἀσάλευτος στούς ἀτέλειωτους αἰῶνες. Ἡ βασιλική σου ράβδος εἶναι ράβδος καί ἐξουσία εὐθύτητος καί δικαιοσύνης. 9 Ἀγάπησες τή δικαιοσύνη καί μίσησες τήν ἀδικία. Γι’ αὐτό, Θεέ, ὁ Πατήρ σου, ὁ ὁποῖος ὡς πρός τήν ἀνθρώπινη φύση σου εἶναι Θεός σου, σέ ἔχρισε μέ τό χρίσμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού φέρει χαρά καί ἀγαλλίαση σ’ αὐτόν πού τό παίρνει. Καί σοῦ ἔδωσε τό χρίσμα αὐτό ἀσυγκρίτως τελειότερο ἀπ’ ὅ,τι σ’ ἐκείνους πού μετέχουν μαζί μέ σένα στή χρίση αὐτή. Διότι δέν ἔδωσε καί σέ σένα τό Ἅγιον Πνεῦμα σέ περιορισμένο βαθμό, ὅπως στούς ἄλλους πιστούς, ἀλλά σοῦ τό ἔδωσε ὁλόκληρο. 10 Καί πάλι ἡ Ἁγία Γραφή λέει γιά τόν Υἱό: Ἐσύ, Κύριε, στήν ἀρχή τῆς δημιουργίας στήριξες τή γῆ καί τήν ἑδραίωσες μέσα στό οὐράνιο στερέωμα, καί ἔργα τῶν χειρῶν σου εἶναι οἱ οὐρανοί. 11 Αὐτοί θά χάσουν τό σημερινό τους σχῆμα καί θά ἐξαφανισθοῦν. Ἐσύ ὅμως παραμένεις ἀναλλοίωτος καί ἀμετάβλητος. Κι ὅλος ὁ κόσμος θά παλιώσει σάν ἕνα ἔνδυμα, 12 κι ἐσύ θά τόν περιστρέψεις καί θά τόν περιτυλίξεις σάν ἐξωτερικό ροῦχο πού φοροῦν οἱ ἄνθρωποι· θά ἀλλάξει καί θά γίνει καινούργιος. Ἐσύ ὅμως εἶσαι πάντοτε ὁ ἴδιος, καί τά ἔτη σου θά εἶναι ἀτελείωτα.