Ἑβρ. δ΄ 14 – ε΄ 6
Εἶπεν ὁ Κύριος· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.
1. Νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὸν ἑαυτό μας
Ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου ποὺ προβάλλει σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία σὲ κεντρικὴ καὶ περίοπτη θέση γιὰ νὰ Τὸν προσκυνήσουμε καὶ νὰ λάβουμε χάρη καὶ δύναμη, ἀποτελεῖ παράλληλα καὶ μοναδικὸ μάθημα ἐποπτικῆς διδασκαλίας. Διότι ὅ,τι διδάσκει σήμερα καὶ κηρύττει τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, αὐτὸ ἀκριβῶς παρουσιάζει σὲ πλήρη ἐφαρμογὴ ὁ Τίμιος Σταυρός. Τί μᾶς διδάσκει ὁ Κύριος στὸ Εὐαγγέλιο;… «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι». Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ γίνει δικός μου καὶ νὰ μὲ ἀκολουθεῖ ὡς μαθητής μου, ὀφείλει νὰ διακόψει κάθε φιλία καὶ σχέση μὲ τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό του καὶ νὰ πάρει τὴ σταθερὴ ἀπόφαση νὰ ὑποστεῖ γιὰ μένα ὄχι μόνο κάθε θλίψη καὶ δοκιμασία, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ θάνατο σταυρικό, καὶ τότε ἂς μὲ ἀκολουθεῖ μιμούμενος τὸ παράδειγμά μου.
Τί ζητᾶ λοιπὸν ὁ θεῖος Διδάσκαλος;… Αὐταπάρνηση. Νὰ σταματήσει ἐπιτέλους νὰ ζεῖ ὁ καθένας γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ τὰ προσωπικά του συμφέροντα καὶ νὰ ἀρχίσει νέα ζωή, ποὺ θὰ εἶναι εὐεργετικὴ πρὸς τοὺς ἄλλους καὶ πλήρως ὑποταγμένη στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸν τὸν δρόμο τῆς αὐταπαρνήσεως ἀκολούθησε καὶ ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος καθ’ ὅλη τὴν ἐπίγεια ζωή Του καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς μᾶς διδάσκει καὶ ὁ Τίμιος Σταυρὸς ποὺ προσκυνοῦμε σήμερα. Διότι ἐπάνω στὸ Σταυρὸ ὁ Κύριος Ἰησοῦς δίδαξε τὴν τέλεια αὐταπάρνηση προσφέροντας τὴ ζωή Του ὡς θυσία γιὰ τὴ σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου.
2. Ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς
Ὁπωσδήποτε εἶναι σκληρὸς ὁ ἀγώνας καὶ μεγάλη ἡ ἀπόφαση νὰ ἀκολουθεῖ κάποιος τὸν Χριστὸ μέχρι θανάτου. Ὅμως ἀξίζει κάθε τέτοια θυσία, διότι αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο ἀγωνίζεται εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς του· κι ἡ ψυχὴ ἔχει ἀνυπολόγιστη ἀξία. Ὅπως εἶπε στὴ συνέχεια ὁ Κύριος, «τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Πραγματικά, τί θὰ ὠφελήσει τὸν ἄνθρωπο, ἐὰν ὑποθέσουμε ὅτι θὰ κερδίσει τὸν κόσμο ὅλο, μὲ ὅλες τὶς δόξες καὶ τὰ πλούτη καὶ τὶς ἀπολαύσεις του, στὸ τέλος ὅμως χάσει τὴν ψυχή του;…
Ἡ ψυχή μας ἔχει ἀνυπολόγιστη ἀξία, διότι εἶναι θεόσδοτη καὶ θεόσωστη. Τὴ δημιούργησε ὁ Θεός, ὅταν «ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ (τοῦ Ἀδάμ) πνοὴν ζωῆς» (Γεν. β΄ 7). Ἐπειδὴ ὅμως ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴν ἀποστασία Του ἔγινε αἰχμάλωτος στὸ σατανᾶ, ὁ Κύριος ἔδωσε τὸ πανάγιο Αἷμα Του γιὰ νὰ λυτρώσει τὴν καθεμιὰ ψυχή. Ἀλήθεια ποιὸς μπορεῖ νὰ ὑπολογίσει τὴν ἀξία τῆς ψυχῆς ἀπὸ τότε ποὺ ὁ Κύριος τὴν ἐξαγόρασε μὲ τὸ πάντιμο Αἷμα Του;
Ἡ σωτηρία λοιπὸν τῆς ψυχῆς μας δὲν εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ θέματα τῆς ζωῆς μας. Εἶναι τὸ πιὸ καίριο καί σημαντικό· ζήτημα αἰωνίου ζωῆς ἢ αἰωνίου θανάτου. Μᾶς συγκλονίζει τὸ ζήτημα αὐτό; Τὸ ἐπιμελούμαστε ὡς τὸ σπουδαιότερο τῆς ζωῆς μας;
3. Μετὰ τὸ Σταυρὸ ἔρχεται ἡ Ἀνάσταση!
Τὰ λόγια τοῦ Κυρίου στὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο κλείνουν μ’ ἕνα μήνυμα ἐλπίδας πρὸς τοὺς μαθητές Του. Ἀφοῦ τοὺς εἶπε πολλὰ γιὰ τὸν σταυρὸ καὶ τὸν θάνατο ποὺ ἐπρόκειτο νὰ ὑποστεῖ ὁ Ἴδιος, κατέληξε μὲ τὴ διαβεβαίωση ὅτι πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ Τὸν ἄκουγαν τὴν ὥρα ἐκείνη θὰ ζοῦσαν καὶ θὰ ἔβλεπαν «τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει». Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐδῶ ὁ Κύριος ἑννοεῖ τὴν Ἐκκλησία Του. Καὶ αὐτὴν ἐπρόκειτο νὰ δοῦν, μετὰ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νὰ θεμελιώνεται μὲ δύναμη ὑπερφυσικὴ καὶ ἀκαταγώνιστη ὡς ἄλλη βασιλεία τοῦ Θεοῦ πάνω στὴ γῆ.
Πράγματι ἔζησαν οἱ μαθητές Του καὶ εἶδαν τὴ δόξα τῆς Μεταμορφώσεως, τὴ νίκη τῆς Ἀναστάσεως, τὴν ἀκατανίκητη δύναμη τῆς Ἐκκλησίας. Κι ἐμεῖς σήμερα ποὺ ἀτενίζουμε τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου καὶ τὸν προσκυνοῦμε μὲ πίστη καὶ εὐλάβεια, ἂς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι πίσω ἀπὸ τὴ θλίψη καὶ τὰ βάσανα ποὺ συνοδεύουν τὴν ἄρση τοῦ Σταυροῦ κρύβεται ἡ χαρὰ καὶ ἡ δόξα τῆς Ἀναστάσεως.
Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ «κανόνας» καὶ οἱ «καταβασίες» τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τοῦ Σταυροῦ ψάλλονται στὸ ἴδιο ἀναστάσιμο μέλος ὅπως καὶ ὁ «κανόνας» τοῦ Πάσχα: «Ἀναστάσεως ἡμέρα». Μὲ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀναστάσιμη ἐλπίδα ψάλλουμε πανηγυρικά: «Προσκυνήσεως ἡμέρα τοῦ τιμίου Σταυροῦ, δεῦτε πρὸς τοῦτον πάντες· τῆς γὰρ Ἐγέρσεως Χριστοῦ τὰς αὐγὰς φωτοβολῶν…» (Τροπάριο α΄ ὠδῆς). Ἡμέρα προσκυνήσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, σήμερα, ἐλᾶτε ὅλοι κοντά Του· διότι αὐτὸς εἶναι ποὺ ἀκτινοβολεῖ τὸ φῶς τῆς αὐγῆς ποὺ προμηνύει τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.
