Πολὺ σημαντικὸ γιὰ τὴν προσφορὰ μιᾶς σωστῆς καὶ ὑπεύθυνης ἀγωγῆς εἶναι νὰ γνωρίζουμε καλὰ τὶς συνθῆκες μέσα στὶς ὁποῖες μεγαλώνουν τὰ παιδιά μας, οἱ ἀποδέκτες τῆς ἀγωγῆς μας.
Εἶναι γεγονὸς ἀναμφισβήτητο ὅτι οἱ συνθῆκες αὐτὲς ἔχουν ριζικὰ μεταβληθεῖ σὲ σχέση μὲ ὅ,τι ἴσχυε στὸ πολὺ πρόσφατο παρελθὸν καὶ μεταβάλλονται διαρκῶς, μάλιστα μὲ ἀνεξέλεγκτους ρυθμούς. Ὁ κόσμος στὸν ὁποῖο μεγαλώνουν τὰ παιδιά μας εἶναι ἕνας ραγδαῖα μεταβαλλόμενος κόσμος.
Τὸ πρῶτο ποὺ ἐν προκειμένῳ θὰ ἐπισημάνουμε εἶναι ὅτι ἡ οἰκογένεια δὲν ἀντιμετωπίζεται πιὰ ὡς θεοσύστατος θεσμός. Γι’ αὐτὸ καὶ πολλοὶ σήμερα ἀποφεύγουν νὰ τελέσουν τὸ ἱερὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ στεροῦνται τὴν παντοδύναμη χάρη τοῦ Θεοῦ. Καταφεύγουν στὴ λύση τοῦ πολιτικοῦ γάμου ἤ, ἀκόμη χειρότερα, καὶ στὴ νομοθετικὰ πλέον κατοχυρωμένη ἐλεύθερη συμβίωση. Δημιουργοῦνται ἔτσι νέες μορφὲς οἰκογενειακῆς ζωῆς, ποὺ εἶναι φυσικὸ νὰ μὴν ἀντέχουν στὸ χρόνο. Τὸ πιὸ πιθανὸ εἶναι οἱ οἰκογένειες αὐτῆς τῆς μορφῆς γρήγορα νὰ διασπῶνται. Τὰ παιδιὰ παρουσιάζουν τότε, ὅπως εἶναι φυσικό, πολλὰ ψυχολογικὰ προβλήματα καὶ ἀκραῖες συμπεριφορές. Ἡ ἀγωγή τους γίνεται πολὺ δύσκολη.
Ἀλλὰ καὶ στὴν εὐλογημένη ἀπὸ τὸν Θεὸ οἰκογένεια δὲν ὑπάρχει πιὰ ἡ συνοχὴ ποὺ ὑπῆρχε παλαιότερα. Ἡ ἔξοδος τῆς μητέρας ἀπὸ τὸ σπίτι, οἱ πολλὲς ἐξωσχολικὲς δραστηριότητες τῶν παιδιῶν, οἱ νέες μορφὲς ψυχαγωγίας ποὺ τὰ κρατοῦν πολλὲς ὧρες καὶ τῆς νύχτας μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι, ἔκαναν τὸ σπίτι ξενοδοχεῖο μᾶλλον παρὰ ζεστὴ φωλιά, μέσα στὴν ὁποία τὰ μέλη τῆς οἰκογένειας βρίσκουν τὴ θαλπωρὴ τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης, τὴν εὐχάριστη κοινωνία, τὴν πραγματικὴ ἀνάπαυση καὶ χαρά. Οἱ δεσμοὶ εἶναι πιὰ ἐπικίνδυνα χαλαροί.
Καὶ τὸ σύγχρονο σχολεῖο δὲν βοηθάει ὅπως παλαιότερα. Ἡ σημερινὴ πολυπολιτισμικὴ κοινωνία ἔχει δημιουργήσει καὶ τὸ πολυπολιτισμικὸ σχολεῖο μὲ μαθητὲς διαφόρων ἐθνοτήτων καὶ ποικίλων θρησκευμάτων. Ἡ ἐθνικὴ καὶ ἡ θρησκευτικὴ διαπαιδαγώγηση δὲν ἔχουν πιὰ σαφὴ κατεύθυνση. Ἕνας συγκρητισμὸς ἐπικρατεῖ ποὺ ἀποπροσανατολίζει τὰ παιδιά, σὲ μιὰ ἡλικία ποὺ δὲν ἔχουν τὴ δυνατότητα νὰ κρίνουν καὶ νὰ διακρίνουν τὸ ἀληθινὸ ἀπὸ τὸ ψεύτικο. Μέσα στὴν πανσπερμία τῶν ἰδεῶν, τῶν συνηθειῶν καὶ θρησκευτικῶν δοξασιῶν μᾶλλον σαστίζουν καὶ τὰ χάνουν. Στὸ σύγχρονο σχολεῖο τὰ παιδιά μας δὲν ἔχουν καμιὰ οὐσιαστικὴ ὑποστήριξη στὴν ὀρθὴ χριστιανικὴ διαπαιδαγώγησή τους. Πολὺ περισσότερο καθὼς τὰ Θρησκευτικὰ διδάσκονται συχνὰ ἀπὸ ἐκπαιδευτικοὺς ποὺ εἶναι ἁπλοὶ ἐπαγγελματίες, ποὺ δὲν συγκινοῦνται ἀπὸ τὰ μαθήματα αὐτὰ καὶ ἴσως δὲν πιστεύουν στὸ περιεχόμενό τους. Ἐπιπλέον τελευταῖα ἐπικρατεῖ ἡ τάση στοὺς ἁρμόδιους κύκλους τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας νὰ μεταβληθεῖ τὸ περιεχόμενο τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ὥστε νὰ μὴν προβάλλει τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθόδοξης διδασκαλίας ὡς τὴ μόνη ἀλήθεια, ἀλλὰ νὰ ἐξισώνει ὅλους τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν θρησκειῶν καὶ νὰ ἰσοπεδώνει τὰ πάντα, ὥστε τελικὰ νὰ ὁδηγεῖ στὴν ὀλέθρια ἰδέα τῆς πανθρησκείας.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ θὰ προσθέσουμε τὴ γενικότερη χαλάρωση τῶν ἠθῶν, τὰ ἀρνητικὰ παραδείγματα ἀνήθικης ζωῆς τῶν ἐκπροσώπων τοῦ πολιτικοῦ καὶ καλλιτεχνικοῦ κόσμου, ποὺ γίνονται σ’ ὅλους γνωστὰ ἀπὸ τὰ μέσα μαζικῆς ἐνημερώσεως καὶ προβάλλονται ὡς πρότυπα, τὴ νομοθετικὴ κατοχύρωση κάθε βδελυκτῆς ἀνηθικότητας, τὴ γενικὴ ἀποστασία ἀπὸ τὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀπόρριψη τῆς προσφορᾶς τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία συχνὰ ἀντιμετωπίζεται ὡς ἕνας ἁπλὸς ἀνθρώπινος ὀργανισμός. Ὅλα αὐτὰ ὁρίζουν ἕνα πλαίσιο ζωῆς στὸ ὁποῖο κάθε ἠθικὸς φραγμὸς ἔχει καταρριφθεῖ καὶ ὅλοι μποροῦν νὰ διαλέγουν τελείως αὐθαίρετα καὶ ἀνεξέλεγκτα τὸν τρόπο ποὺ θὰ ζήσουν.
Ἀκόμη, τὰ παιδιὰ σήμερα μεγαλώνουν στὸν κόσμο τῆς ἠλεκτρονικῆς τεχνολογίας, ποὺ τὰ τελευταῖα χρόνια γνωρίζει ἐκρηκτικὴ ἀνάπτυξη, ἡ ὁποία συνεπάγεται πολλὲς καὶ χρήσιμες διευκολύνσεις, ἀλλὰ καὶ ἀνεξέλεγκτους καὶ τρομακτικοὺς κινδύνους, μάλιστα ἠθικῆς φύσεως. Μέσα ἀπὸ τὴν τηλεόραση καὶ κυρίως ἀπὸ τὸ διαδίκτυο καὶ τὰ ἔξυπνα κινητὰ τηλέφωνα, ποὺ ἔχουν πρόσβαση σ’ αὐτό, τὸ κακὸ ἔχει γίνει πολὺ γνωστὸ καὶ πολὺ εὔκολο σ’ ὅλους. Τὰ παιδιά μας ποτὲ δὲν εἶναι ἀσφαλή. Καὶ ὅταν εἶναι στὸ σπίτι, ἔχουν ὅλο τὸν κόσμο στὸ μικρὸ καὶ θαυματουργὸ κινητό, ποὺ χωράει στὴν τσέπη τους καὶ ποὺ δὲν μποροῦν νὰ ζήσουν χωρὶς αὐτό· εἶναι ἤδη ἐξαρτημένα. Ἐκεῖ εἶναι ὅλος ὁ κόσμος τους, ἐκεῖ οἱ φίλοι καὶ οἱ ἐπικοινωνίες τους, ἐκεῖ τὰ παιχνίδια τους, ποὺ γιὰ πολλὰ παιδιὰ εἶναι πιὰ μόνο ἠλεκτρονικά. Ἐκεῖ εἶναι συχνὰ καὶ οἱ ἰσχυρότεροι πειρασμοὶ καὶ ἡ καταστροφή τους.
Σὲ τέτοιο κόσμο μεγαλώνουν τὰ παιδιά μας. Σ’ ἕναν κόσμο στὸν ὁποῖο ἡ οἰκογένεια γνωρίζει ὁλοένα βαθύτερη ὑποβάθμιση καὶ ἀποσύνθεση, τὸ σχολεῖο χάνει διαρκῶς περισσότερο τὸν προσανατολισμό του, ἡ κοινωνία δὲν ἀναγνωρίζει πιὰ τὴν ἀξία τοῦ λόγου τοῦ Εὐαγγελίου, ὁ λίβας τῆς ἠλεκτρονικῆς τεχνολογίας κατακαίει τὰ πάντα μὲ τὴν εὔκολη καὶ βαριὰ ἁμαρτία.
Εἶναι ἕνας κόσμος ποὺ μεταβάλλεται διαρκῶς. Μεταβάλλεται διαρκῶς μὲ ταχύτατους ρυθμούς. Μεταβάλλεται διαρκῶς πρὸς τὸ χειρότερο. Τὸ κάθε νέο παιδὶ ποὺ ἔρχεται ἀντιμετωπίζει νέες καταστάσεις, χειρότερες καταστάσεις.
Μέσα σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο μεγαλώνουν καὶ παιδαγωγοῦν τὰ παιδιά τους οἱ χριστιανοὶ γονεῖς, ποὺ μὲ βαθιὰ ἐπίγνωση τῆς εὐθύνης καὶ τῆς ἀποστολῆς τους θέλουν νὰ εἶναι τὰ παιδιά τους «ἄμεμπτα καὶ ἀκέραια, τέκνα Θεοῦ ἀμώμητα ἐν μέσῳ γενεᾶς σκολιᾶς καὶ διεστραμμένης», νὰ λάμπουν «ὡς φωστῆρες» μέσα στὸ σκοτεινὸ κόσμο τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς διαστροφῆς (Φιλιπ. β΄ 15).
Τὸ ἔργο τους δύσκολο. Τὸ φανερώνουν ὅλα ὅσα ἀναφέραμε μέχρις ἐδῶ.
Ἀλλὰ καὶ μεγάλο. Καὶ ἀσφαλῶς, ἐφόσον τὸ ἐργάζονται μὲ ὑπευθυνότητα καὶ συνέπεια, θὰ ἔχουν τὴ συμπαράσταση τῆς παντοδύναμης Χάριτος τοῦ Θεοῦ, ποὺ θεραπεύει τὰ ἀσθενή, ἀναπληρώνει τὰ ἐλλείποντα καὶ θαυματουργεῖ καὶ στοὺς δίσεκτους καιρούς μας, ὥστε νὰ διατηρεῖ τὰ παιδιά μας στὴν πίστη, στὴν ἁγνότητα καὶ στὴν πραγματικὴ χαρὰ ποὺ δίνει ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ὄχι ὁ ψεύτικος κόσμος τῆς ἁμαρτίας.
