ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ – ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Ἰω. ιθ΄ 6-11, 13-20, 25-28, 30-35
Ἀδελφοί, ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι. γέγραπται γάρ· ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν, καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω. ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου; οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ Θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου τούτου; ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν, εὐδόκησεν ὁ Θεὸς διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τούς πιστεύοντας. ἐπειδὴ καὶ Ἰουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν, ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν.
1. Ἡ «μωρία» τοῦ Σταυροῦ
Ἑορτάζει σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τὴν «Παγκόσμιον Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ» καὶ μᾶς καλεῖ νὰ προσκυνήσουμε τὸ «τρισμακάριστον ξύλον», νὰ πάρουμε κλάδους βασιλικοῦ ποὺ τὸ στολίζουν καὶ νὰ λάβουμε χάρη καὶ εὐλογία. Δὲν ἀρκεῖ ὅμως μόνο αὐτό. Τὸ σημαντικότερο εἶναι νὰ πιστέψουμε στὴ δύναμη τοῦ Ἐσταυρωμένου καὶ μὲ προθυμία νὰ βαστάζουμε καθημερινὰ καὶ τὸν δικό μας σταυρό.
Βέβαια, κάτι τέτοιο εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετο μὲ τὴ λογικὴ τοῦ κόσμου. «Ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί», λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ σχετικὸ ἀνάγνωσμα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς· τὸ κήρυγμα γιὰ τὸν Σταυρὸ σ’ ἐκείνους ποὺ βαδίζουν τὸν δρόμο τῆς ἀπώλειας φαίνεται ἀνοησία. Πράγματι· ὁ κόσμος ποὺ εἶναι παραδομένος στὰ ἀχαλίνωτα πάθη καὶ τὶς ἁμαρτωλὲς ἐπιθυμίες δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει τί σημαίνει ἄσκηση καὶ ἐγκράτεια. Ὅποιος ἔχει μάθει νὰ κυνηγᾶ τὸν πλοῦτο καὶ τὴ δόξα δὲν μπορεῖ νὰ νιώσει τὴ χάρη ποὺ κρύβεται μέσα στὴν πτωχεία καὶ τὴν ταπείνωση. Ὅποιος δὲν ἔχει μάθει νὰ ἀντιμετωπίζει ἀποτυχίες καὶ θλίψεις καὶ πλησιάζει τὸν Θεὸ μὲ στόχο νὰ κερδίζει διαρκῶς προσωπικὰ ὀφέλη, ἀδυνατεῖ νὰ πιστέψει ὅτι ὁ Θεὸς πέθανε ὡς κατάδικος πάνω στὸ Σταυρό…
Κι ὅμως, αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὁ Θεάνθρωπος πέθανε πάνω στὸ Σταυρὸ μὲ τὴ δική Του θέληση, γιὰ νὰ χαρίσει στοὺς ἀνθρώπους τὴν αἰώνια ζωή. Ἔγινε ὁ Ἴδιος κατάρα γιὰ νὰ μεταδώσει σὲ μᾶς τὴν εὐλογία. Δέχθηκε νὰ καταδικαστεῖ σὲ σταυρικὸ θάνατο γιὰ νὰ βροῦμε ἐμεῖς δικαίωση καὶ σωτηρία. Ποιὸς μπορεῖ νὰ καταλάβει αὐτὰ τὰ παράδοξα μυστήρια;… Μόνο ὅποιος ἀκολουθεῖ τὰ ἴχνη τοῦ Χριστοῦ· ὅποιος σηκώνει τὸν σταυρό του μὲ ὑπομονὴ καὶ αὐταπάρνηση.
2. Τὸ σκάνδαλο τῆς ἥττας
Ἐκτὸς ἀπὸ «μωρία», γιὰ τοὺς κατὰ κόσμον σοφοὺς ὁ Ἐσταυρωμένος ἀποτελεῖ καὶ σκάνδαλο. Αὐτὸ ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, καθὼς λέγει ὅτι «κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν».
Πράγματι, γιὰ τοὺς Ἰουδαίους, ποὺ περίμεναν τὸν Μεσσία Χριστὸ ὡς ἐπίγειο βασιλιὰ ποὺ θὰ τοὺς ἀπελευθέρωνε ἀπὸ τὴ ρωμαϊκὴ ἐξουσία καὶ θὰ τοὺς χάριζε ἐγκόσμια κυριαρχία καὶ ἐκλεκτὰ προνόμια, ἡ Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ σκάνδαλο, δηλαδὴ ἐμπόδιο πάνω στὸ ὁποῖο σκοντάφτουν καὶ δὲν πιστεύουν. Δὲν μποροῦν νὰ δεχθοῦν τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καταδικάστηκε στὸν πλέον ἐπονείδιστο θάνατο. Ἀποροῦν γιατί δὲν ἔκανε κάποιο θαῦμα γιὰ νὰ σωθεῖ ἢ γιατί δὲν ἔκανε κάποιο ἐπαναστατικὸ κίνημα, ἀφοῦ εἶχε τόσο μεγάλη ἐπιρροή.
Ἐνῶ ὅμως ὁ Κύριος φαινόταν ἡττημένος πάνω στὸ Σταυρό, στὴν πραγματικότητα ἀποδείχθηκε Αἰώνιος Νικητής. Μὲ τὴν Ἀνάστασή Του νίκησε τὸν θάνατο, καὶ ἀπὸ τότε ὁ Σταυρός Του ἔγινε «ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρόπαιον». Μυριάδες ψυχὲς ἑλκύονται ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Ἐσταυρωμένου, καὶ τὸ «σκάνδαλο» τοῦ Σταυροῦ ἐξακολουθεῖ νὰ προκαλεῖ τὴ λογικὴ ὄχι μόνο τῶν Ἰουδαίων ἀλλὰ ὅλου τοῦ κόσμου.
Πῶς μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ τὸ γεγονὸς ὅτι μιὰ μικρὴ ὁμάδα μαθητῶν τοῦ Κυρίου κατόρθωσε νὰ διαδώσει τὸ Εὐαγγέλιο σ’ ὅλη τὴν οἰκουμένη, κόντρα στὸ πολιτικὸ καὶ θρησκευτικὸ κατεστημένο τῆς ἐποχῆς; Πῶς μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ τὸ θαῦμα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία παραμένει ἀλώβητη καὶ συνεχίζει νὰ ἐξαπλώνεται, παρὰ τὶς λυσσαλέες ἐπιθέσεις τῶν ἐχθρῶν της; Τελικά, ποιὸς εἶναι ὁ νικητής; Ὁ τύραννος ποὺ ὁδηγεῖ στὸ μαρτύριο ἕνα χριστιανὸ ἢ ὁ πιστὸς χριστιανὸς ποὺ μένει ἀλύγιστος καὶ δοξάζεται μὲ τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου;
3. «Δύναμις Θεοῦ»
Ὁ Σταυρὸς ποὺ φαίνεται ὡς ἥττα καὶ γίνεται σκάνδαλο γιὰ πολλούς, στὴν πραγματικότητα ἀποτελεῖ τὴ μυστικὴ δύναμη τῶν πιστῶν.
Αὐτὴ τὴ δύναμη τοῦ Σταυροῦ διακηρύττει ὁ θεῖος Ἀπόστολος μὲ παρρησία στὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα. Κηρύττουμε, γράφει, «Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν», δηλαδὴ τὸν Χριστὸ ποὺ σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε, ὁ Ὁποῖος εἶναι Θεοῦ δύναμη ποὺ ἀναγεννᾶ καὶ ἁγιάζει, καὶ Θεοῦ σοφία ποὺ φωτίζει κάθε πιστό.
Ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου, γιὰ ὅσους πιστεύουν, ἀποτελεῖ πηγὴ φωτισμοῦ, δυνάμεως, χαρᾶς καὶ ἐλπίδας. Εἶναι πηγὴ ζωῆς καὶ σωτηρίας, διότι γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς σταυρώθηκε ὁ Χριστός, «ἵνα ζήσωμεν δι’ αὐτοῦ» (Α΄ Ἰω. δ΄ 9).
Ὁ Σταυρὸς χαρίζει στὸν κάθε πιστὸ τὴ χαρὰ τῆς θείας παρηγορίας, τὴν αἴσθηση τῆς προστασίας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς διαρκοῦς παρουσίας Του στὸν πόνο καὶ τὴ θλίψη, τὴν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ σταυρωμένος πιστὸς εἶναι συγχρόνως καὶ ἀναστημένος: ἀντέχει στὴ δοκιμασία του, παρηγορεῖ τοὺς ἄλλους στὴ θλίψη τους, αἰσθάνεται εὐτυχὴς μέσα στὸν ἄδικο διωγμό του, ξεκουράζεται στὸν κόπο του, χαίρεται τὸν σταυρό του, διότι αἰσθάνεται ὅτι τελικὰ ὁ σταυρὸς δὲν εἶναι βάρος οὔτε χαμένη ὑπόθεση, ἀλλὰ «δύναμις Θεοῦ», πραγματικὴ εὐλογία!