Συμπληρώθηκαν «τριακόσια χρόνια ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ ὁ μεγάλος Διδάχος τοῦ Γένους, ἱερομάρτυς καὶ ἐθνομάρτυς Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς γεννήθηκε στὸ μικρὸ χωριὸ Μέγα Δένδρο τῆς ἐπαρχίας Θέρμου». Μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐπέτειο αὐτὴ πραγματοποιήθηκαν πολλὲς τιμητικὲς ἐκδηλώσεις σὲ ἱερὲς Μητροπόλεις τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας.
«Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας τιμώντας τὴ μνήμη τοῦ μεγάλου ἰσαποστόλου» ξεκίνησε σειρὰ λατρευτικῶν εὐκαιριῶν τὴν 23η Αὐγούστου (παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου) μὲ πανηγυρικὸ Ἑσπερινό, ὅπου χοροστάτησαν οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶς, Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίας. «Τὸν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος, ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στὶς διδαχὲς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ καὶ ἰδιαιτέρως στὸν ἀγώνα ποὺ ἔκανε γιὰ τὴν ἀργία τῆς Κυριακῆς, κάτι ποὺ τοῦ στοίχισε τὴν ἴδια του τὴ ζωὴ καὶ τὸν ὁδήγησε στὸν μαρτυρικὸ θάνατο» («Ρομφαία» 24-8-2014).
Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα (24 Αὐγούστου) στὸν μεθέορτο Ἑσπερινὸ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶς τόνισε ὅτι ὁ ἅγιος Κοσμᾶς «ἦταν γνήσιος ἐκπρόσωπος τῆς ἡσυχαστικῆς παραδόσεως καὶ ἄνοιγε σχολεῖα ὄχι μόνο γιὰ νὰ μάθουν τὰ Ἑλληνόπουλα τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τὴν ἱστορία, ἀλλὰ γιατί, ὅπως ἔλεγε, “τὸ σχολεῖο ἀνοίγει τὴν ἐκκλησία, τὸ σχολεῖο ἀνοίγει τὰ μοναστήρια”. Γιʼ αὐτὸ ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς προσπαθοῦσε νὰ ἀνοίξει τὰ σχολεῖα. Μάλιστα, στὶς διδαχές του, προσδιορίζει ἀκριβέστατα τὸ σκοπὸ τῆς παιδείας καὶ τὸ σκοπὸ τοῦ σχολείου, ποὺ εἶναι τὸ νὰ μαθαίνει τὸ παιδὶ τί εἶναι ὁ Θεός, ἡ Ἁγία Τριάδα, ὁ παράδεισος, τὸ εὐαγγέλιο, τὸ βάπτισμα, ἡ ψυχή».
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ λαοφιλὴς αὐτὸς Ἅγιος ἔδρασε σὲ μιὰ ἐποχὴ πολὺ σκοτεινὴ γιὰ τὸ Ἑλληνορθόδοξο Γένος μας, ἐποχὴ τουρκικῆς δουλείας καὶ πνευματικοῦ σκότους. Παρὰ ταῦτα ὁ πατρο-Κοσμᾶς μὲ τὸν ἔνθεο ζῆλο του φώτισε τοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες κηρύσσοντας τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἀνάγκη νὰ ἱδρυθοῦν ἑλληνικὰ σχολεῖα. Δυστυχῶς ὕστερα ἀπὸ πολλὲς δεκαετίες ἐλεύθερου βίου ἡ Ἑλλάδα μας ἔχει ὑποδουλωθεῖ σὲ νέους δυνάστες, ποὺ ἐπιδιώκουν – καὶ πετυχαίνουν σταδιακά – τὴν ἀποξένωση τοῦ λαοῦ μας ἀπὸ τὶς πατροπαράδοτες ἀξίες, γιὰ τὶς ὁποῖες ἀγωνίσθηκε μὲ σθένος καὶ ἱερὸ παλμὸ μέχρι αὐτοθυσίας ὁ μεγάλος αὐτὸς Ἐθνοϊεραπόστολος. Εἶναι λοιπὸν ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη νὰ προσευχόμαστε στὸν παντοκράτορα Κύριο καὶ Θεό μας, ὥστε νὰ ἀναδείξει πάλι ἀνθρώπους μὲ ἡρωικὸ πνεῦμα ποὺ θὰ κατευθύνουν τὴν πορεία τῆς πατρίδας μας μέσα στὰ πλαίσια τῶν ἑλληνορθόδοξων παραδόσεών της. Ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες πρέπει νὰ ἐμπνευσθοῦμε ἀπὸ τὸ ἀνυποχώρητο πνεῦμα τοῦ μεγάλου Ἁγίου μας στοὺς χαλεποὺς καιροὺς ὅπου ζοῦμε σήμερα.