Ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου μεταξὺ τῶν ἄλλων ἀπευθύνει πρὸς τὴν Παναγία καὶ τοῦτο τὸν χαιρετισμό: «Χαῖρε, τράπεζα βαστάζουσα εὐθηνίαν ἱλασμῶν»· χαῖρε, τῆς λέει, Ἐσὺ ποὺ εἶσαι τὸ τραπέζι ποὺ βαστάζει ἐπάνω του τὸν πλοῦτο τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ.
Παρομοιάζει δηλαδὴ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο μὲ στρωμένο τραπέζι ποὺ ἔχει ἐπάνω του ὅλα τὰ πνευματικὰ ἀγαθά, τοὺς θαυμαστοὺς καρποὺς ποὺ χαρίζει στὸ ἀνθρώπινο γένος ὁ Χριστός, καὶ οἱ ὁποῖοι εἶναι ὁ «ἱλασμός», ἡ συμφιλίωση, ἡ συνδιαλλαγὴ μὲ τὸν Θεὸ διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Εἶναι ὄντως μεγαλειώδεις οἱ εἰκόνες τῆς παναμώμου Μαριὰμ ποὺ περιγράφονται στοὺς «Χαιρετισμούς»: Τραπέζι ποὺ βαστάζει ἐπάνω του πλούσια ἀγαθά! Καὶ εἶναι πράγματι τέτοιο τραπέζι, διότι ἡ Θεοτόκος «βαστάζει τὸν βαστάζοντα πάντα», Ἐκεῖνον ποὺ περικρατεῖ στὰ χέρια Του τὰ σύμπαντα. Εἶναι «εὐθηνία», δηλαδὴ ἀφθονία, «ἱλασμῶν» ἡ Θεοτόκος, διότι δέχθηκε νὰ ὑπηρετήσει τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Τὸ ὑπηρέτησε, ἀφοῦ δέχθηκε νὰ γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ!
Πράγματι, μὲ τὴ δική της συγκατάθεση εἰσέρχεται στὰ μητρικά της σπλάχνα, προσλαμβάνει τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ σαρκοῦται ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ. «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου», ἀπαντᾶ στὸν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ὅταν ἐκεῖνος τῆς μετέφερε τὸ μήνυμα τοῦ Θεοῦ (Λουκ. α΄ 38). Ὁ Ἀρχάγγελος τῆς εἶχε δώσει κάποιες ἐξηγήσεις περὶ τοῦ προσώπου ποὺ θὰ γεννηθεῖ. «Αὐτός», τῆς εἶχε πεῖ, «θὰ εἶναι μεγάλος καὶ λόγῳ τῆς ἁγιότητος καὶ λόγῳ τοῦ ἀξιώματός του. Καὶ μολονότι μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του θὰ ἐξομοιωθεῖ μὲ τοὺς ἀνθρώπους, θὰ ἀναγνωρισθεῖ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ὁ ὑψηλότερος καὶ ἀνώτερος ἀπὸ ὅλα καὶ τὰ ἐξουσιάζει ὅλα. Καὶ θὰ τὸν ἀνυψώσει ὁ Κύριος ὁ Θεὸς καὶ ὡς ἄνθρωπο. Θὰ τοῦ δώσει τὸν θρόνο τοῦ προπάτορά του Δαβίδ. Καὶ θὰ βασιλεύσει στοὺς αἰῶνες ὡς ἀθάνατος καὶ παντοτινὸς ἀρχιερέας καὶ βασιλιὰς στοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν γενεῶν, οἱ ὁποῖοι θὰ ἀποτελοῦν τὴν πνευματικὴ καὶ ἀληθινὴ οἰκογένεια τοῦ Ἰακώβ. Ἡ δὲ βασιλεία του δὲν θὰ ἔχει τέλος, ὅπως ἡ βασιλεία τῶν ἐπίγειων βασιλέων, ἀλλὰ θὰ εἶναι ἀτελείωτη καὶ παντοτινή, ἐπειδὴ θὰ εἶναι θεϊκή»1 (Λουκ. α΄ 32-33).
Ἔτσι, δέχθηκε ἡ Παρθένος. Μέσα ἀπὸ τὰ πανάγια σπλάχνα της γίνεται ἄνθρωπος ὁ Θεός, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ὡς ὁ μόνος αἰώνιος ἀληθινὸς Ἀρχιερεὺς θὰ προσφέρει τὴν ἱλαστήρια θυσία πάνω στὸ Σταυρό, γιὰ νὰ ἀποπλύνει μὲ τὸ πάντιμο θεϊκό Του Αἷμα τὴν ἁμαρτία ὅλης τῆς οἰκουμένης, γιὰ νὰ φέρει τὴ χαρὰ στὸν κόσμο καὶ νὰ ἀνεβάσει τὸν ἄνθρωπο στὸν οὐρανό.
Ὅλα αὐτὰ ἔγιναν πραγματικότητα, ἀκριβῶς διότι ἡ πάναγνη Κόρη τῆς Ναζαρὲτ προσφέρθηκε νὰ ὑπηρετήσει ὁλοπρόθυμα τὸ σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας, τὸ μυστήριο τῆς «ἐν Χριστῷ» ἀπολυτρώσεως. Μὲ τὴ συμβολή της πραγματοποιήθηκαν οἱ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ὅπως αὐτὲς εἶχαν γνωστοποιηθεῖ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη διὰ μέσου τῶν Προφητῶν καὶ μάλιστα τοῦ Ἡσαΐου, ὁ ὁποῖος εἶχε προείπει καὶ τὴν «ἐκ παρθένου» γέννηση τοῦ Μεσσία μὲ τὰ ἑξῆς θαυμαστὰ λόγια: «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ» (Ἡσ. ζ΄ 14).
Ναί, εἶναι «τράπεζα βαστάζουσα εὐθηνίαν ἱλασμῶν» ἡ Παναγία μας. Ἀπὸ Αὐτήν, τὴ νέα Εὔα, ξεκινᾶ ἡ συμφιλίωση, ἡ συνδιαλλαγὴ τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας. Αὐτὴ ἔφερε στὸν κόσμο, Αὐτὴ κράτησε στὰ σπλάχνα της καὶ γέννησε τὸν Θεάνθρωπο καὶ Λυτρωτὴ τῶν ἀποστατημένων ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων, τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Γι᾿ αὐτὸ καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἀπευθυνόμενος στὴν Παναγία βεβαιώνει ὅτι μὲ τὶς ἱκεσίες της δίδεται στοὺς ἁμαρτωλοὺς ἡ συγχώρηση: «Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις· χαῖρε, πολλῶν πταιόντων συγχώρησις» (Στάσις Γ΄, «Νέαν ἔδειξε κτίσιν…»).
Ἐπειδὴ ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη τοῦ ἐλέους, τῶν «ἱλασμῶν» τοῦ Θεοῦ, ἂς καταφεύγουμε στὴ φιλόστοργη Μητέρα μας, τὴν Παναγία. Ἐκείνη, μὲ πλούσιο τραπέζι ποὺ ἑτοίμασε καὶ μὲ τὶς ὁλόθερμες δεήσεις καὶ ἱκεσίες πρὸς τὸν Μονογενή της Υἱό, ἐξασφαλίζει γιὰ ὅλους τοὺς πιστοὺς ποὺ τὴν ἐπικαλοῦνται τὴ συγχώρηση καὶ ἑλκύει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο.
1. Γιὰ τὴν ἑρμηνεία βλ. Π. Ν. Τρεμπέλα, Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ μὲ σύντομη ἑρμηνεία, ἔκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 20145, σελ. 230-231.
