Ἕνα ἀναστάσιμο τροπάριο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, ποὺ ψάλλουμε ἐπὶ σαράντα μέρες αὐτὸ τὸν καιρό, μέσα σὲ λίγες λέξεις περικλείει τὸ σπουδαιότατο νόημα τῆς μεγάλης ἑορτῆς τοῦ Πάσχα.
«Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τὴν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν, καὶ σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τὸν αἴτιον, τὸν μόνον εὐλογητὸν τῶν Πατέρων Θεὸν καὶ ὑπερένδοξον».
Καὶ ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης:
«Εἰς τὸ τροπάριον τοῦτο δείχνει ὁ Μελωδὸς πόσα ἀγαθὰ ἀπολαύσαμεν ἀπὸ τὸν ἀναστάντα Χριστόν· διότι, ἂν καὶ ἕνα πράγμα φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἑορταζόμενον, ἡ Ἀνάστασις, μυρία ὅμως εἶναι τὰ καλὰ ὅπου σὺν τῇ Ἀναστάσει ἐχαρίσθησαν εἰς ἡμᾶς. Διὰ τοῦτο δὲ λέγει ὁ χαριτώνυμος Ποιητὴς ὅτι ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι σήμερον ἑορτάζομεν τὴν νέκρωσιν τοῦ θανάτου, διότι ἐν τῷ ἀναστάντι Χριστῷ ἐνεκρώθη ὁ θάνατος καὶ πλέον δὲν ἐνεργεῖ εἰς τοὺς ἀνθρώπους τὴν νεκροποιὸν αὐτοῦ καὶ θανατηφόρον ἐνέργειαν.
Ἐφηρμόσθη ὁ προφητικὸς λόγος ‘‘ἐκ θανάτου λυτρώσομαι αὐτοὺς’’ καὶ ‘‘ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;’’ (τὸ κεντρί) (Ὠσ. ιγ΄ [13] 14).
Ἡμεῖς ἀκόμη ἑορτάζομεν σήμερον καὶ τὸν κρημνισμὸν καὶ τὴν ἀπώλειαν τοῦ ᾍδου· τοῦ γὰρ Χριστοῦ ὑπὲρ ἡμῶν καταβάντος εἰς ᾍδην, καὶ τὰς ἐκεῖσε φυλακωμένας ψυχὰς τῶν δικαίων ἐλευθερώσαντος, δὲν ἔχει πλέον ὁ ᾍδης καμμίαν δύναμιν καθ’ ἡμῶν· ἐπειδὴ ἡμεῖς οἱ τῷ Χριστῷ πιστεύοντες καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ φυλάττοντες δὲν ἀπερχόμεθα μετὰ θάνατον εἰς τὸν σκοτεινὸν ᾍδην, καθὼς οἱ πάλαι δίκαιοι, ἀλλὰ ἀπέρχονται αἱ ψυχαί μας εἰς τὰς οὐρανίους καὶ φωτεινὰς μονάς, καὶ ἀπολαμβάνουσι μὲν μερικὴν ἀπόλαυσιν, περιμένουσι δὲ νὰ λάβουν καὶ τὸ τέλειον τῆς μακαριότητος μετὰ τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν (βλ. ὅ.π.).
Ἡμεῖς πρὸς τούτοις ἑορτάζομεν σήμερον ἄλλης ζωῆς ἀρχήν: ἤτοι τῆς αἰωνίου, τῆς μενούσης καὶ μὴ ἐχούσης τέλος ποτέ (τῆς πνευματικῆς δηλαδὴ καὶ ἁγίας ζωῆς ποὺ ἀρχίζει ἐδῶ καὶ ἐκτείνεται στὴν ἀτελεύτητη αἰωνιότητα). Τοῦτο εἶναι ἕνα ὑπέρτατον χάρισμα, καὶ μία εὐεργεσία μεγαλυτέρα ἀπὸ τὰς ἄλλας δύο· διότι ἂν καθ’ ὑπόθεσιν ἀναστὰς ὁ Χριστὸς ἤθελε μᾶς χαρίσῃ νὰ ζήσωμεν μίαν μακαρίαν ζωὴν εἰς τοὺς οὐρανούς, συντροφευμένην ἀπὸ ὅλα τὰ ἀγαθά, ὄχι ὅμως αἰωνίαν καὶ ἀτελεύτητον, καὶ τοῦτο βέβαια ἤθελε νομίζεται εἰς ἡμᾶς ἕνα μέγα χάρισμα καὶ μία εὐτυχία πλουσιωτάτη· τὸ δὲ νὰ μᾶς χαρίσῃ τοιαύτην μακαρίαν καὶ πλήρη πάντων τῶν ἀγαθῶν ζωήν, ἔπειτα νὰ προσθέσῃ καὶ τὸ νὰ μὴ ἔχῃ τέλος ἡ τοιαύτη ζωή, ἀλλὰ νὰ εἶναι αἰωνία καὶ ἀτελεύτητος, τοῦτο ἀληθῶς εἶναι ἕνα χάρισμα τῶν χαρισμάτων, ἕνα ἀγαθὸν τῶν ἀγαθῶν καὶ μία εὐεργεσία τῶν εὐεργεσιῶν…
Ἐπιφέρει δὲ ὁ Μελωδὸς ὅτι διὰ τὰς ἀνωτέρω τρεῖς μεγάλας εὐεργεσίας, ὅπου ἐλάβομεν ἡμεῖς οἱ Χριστιανοί, πρέπει νὰ σκιρτῶμεν καί… νὰ ὑμνῶμεν καὶ νὰ εὐχαριστῶμεν τὸν πρωταίτιον τούτων Χριστόν, ὁ ὁποῖος διὰ τῆς Ἀναστάσεώς του ἐχάρισε τὰ ἀγαθὰ ταῦτα εἰς ἡμᾶς, καὶ μόνος αὐτὸς εἶναι εὐλογητὸς καὶ ὑπερένδοξος Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν».
