ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2015
Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἔκρινεν ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυμα. ᾿Απὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς ῎Εφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς· προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα· αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ᾿ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τῶν λόγων τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. καὶ ταῦτα εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ
Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾶ σήμερα τοὺς τριακοσίους δέκα καὶ ὀκτὼ θεοφόρους Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ ὁποῖοι ἀντιστάθηκαν γενναῖα στὶς βλάσφημες αἱρετικὲς δοξασίες τοῦ Ἀρείου· καὶ διεκήρυξαν περίτρανα ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι «Θεὸς ἀληθινός, ὁμοούσιος τῷ Πατρί». Τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας ἔχει ἐπιλεγεῖ γι’ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴ θριαμβευτικὴ νίκη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως.
1. ΟΙ ΛΥΚΟΙ
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος προχωρεῖ στὰ παράλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μὲ προορισμὸ τὴν Ἱερουσαλήμ. Γιὰ νὰ μὴν ἀργοπορήσει παρακάμπτει τὴν Ἔφεσο καὶ κάνει μία μικρὴ στάση στὴ Μίλητο, διότι βιάζεται νὰ βρεθεῖ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἀπὸ τὴ Μίλητο στέλνει ἀνθρώπους στὴν Ἔφεσο καὶ καλεῖ τοὺς πρεσβυτέρους τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας νὰ ἔλθουν νὰ τὸν συναντήσουν ἐκεῖ. Κι ὅταν αὐτοὶ ἔφθασαν κοντά του, τοὺς ἔδωσε πολὺ σημαντικὲς ποιμαντικὲς ὁδηγίες: Γνωρίζετε καλά, τοὺς εἶπε, πῶς συμπεριφέρθηκα μαζί σας ἀπὸ τὴν πρώτη ἡμέρα ποὺ βρέθηκα στὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ σ’ ὅλο τὸ χρονικὸ διάστημα τῆς παραμονῆς μου. Προσέχετε λοιπὸν τὸν ἑαυτό σας, πῶς θὰ συμπεριφέρεσθε καὶ τί θὰ διδάσκετε. Προσέχετε καὶ ὅλο τὸ πνευματικό σας ποίμνιο, στὸ ὁποῖο τὸ Ἅγιον Πνεῦμα σᾶς τοποθέτησε ἐπισκόπους γιὰ νὰ ποιμαίνετε τὴν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία ὁ Κύριος τὴν ἔσωσε καὶ τὴν ἔκαμε κτῆμα του μὲ τὸ δικό του αἷμα. Προσέχετε, διότι μετὰ τὴν ἀναχώρησή μου θὰ εἰσβάλουν ἀνάμεσά σας ψευδοδιδάσκαλοι ποὺ σὰν ἄγριοι καὶ σκληροὶ λύκοι ἀλύπητα θὰ διαρπάζουν τὸ ποίμνιο ἀφανίζοντας τὶς ψυχὲς τῶν λογικῶν προβάτων. Ἀλλὰ κι ἀπὸ σᾶς τοὺς ἴδιους θὰ παρουσιασθοῦν ἄνθρωποι ποὺ θὰ διδάσκουν πλανεμένες διδασκαλίες, γιὰ νὰ ἀποσποῦν τοὺς μαθητὲς ἀπὸ τὸν ἴσιο δρόμο τῆς ἀλήθειας καὶ νὰ τοὺς παρασύρουν πίσω τους.
Μέσα σ’ αὐτὸν τὸν λόγο του ὁ ἀπόστολος Παῦλος διαζωγραφίζει τὴν πιὸ φοβερὴ μάστιγα τῆς Ἐκκλησίας, τοὺς αἱρετικοὺς ψευδοδιδασκάλους. Καὶ τοὺς χαρακτηρίζει «λύκους βαρεῖς», ἀδίστακτους. Γιατί ὅμως τοὺς δίνει ἕναν τέτοιο χαρακτηρισμό; Βέβαια ὁ χαρακτηρισμὸς αὐτὸς δὲν εἶναι δικός του ἀλλὰ τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος ὀνόμασε πρῶτος τοὺς αἱρετικοὺς ψευδοδιδασκάλους ὡς προβατόσχημους ἁρπακτικοὺς λύκους. Ὁ θεῖος Παῦλος ἀναφέρει ἐπιπλέον ὅτι οἱ λύκοι αὐτοὶ εἶναι σκληροὶ καὶ ἀδίστακτοι. Γιατί ὅμως τοὺς χαρακτηρίζει ἔτσι; Γιὰ νὰ τονίσει τὴ σκληρότητά τους. Γιὰ νὰ φανερώσει ὅτι θὰ εἶναι ἱκανότατοι στὴν ὑποκρισία καὶ στὴν πονηρία. Ἔτσι θέλει νὰ προειδοποιήσει καὶ προφυλάξει τοὺς πιστοὺς κάθε ἐποχῆς. Γι’ αὐτὸ καὶ λέγει ὅτι οἱ αἱρετικοὶ θὰ παρουσιάζονται ὡς ἐξαιρετικοὶ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ θὰ ἐνδιαφέρονται δῆθεν γιὰ τὴν ἀλήθεια. Θὰ κρύβουν ὅμως μέσα τους μὲ μεγάλη ὑποκρισία τὴν κακότητα καὶ τὸ ψεῦδος. Ἔτσι θὰ κάνουν μεγάλη ζημία στὸ ποίμνιο. Θὰ τὸ διαρπάζουν καὶ θὰ τὸ ὁδηγοῦν στὴν καταστροφή. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς θὰ εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνοι, πιὸ ἐπικίνδυνοι ἀπὸ τοὺς ἐξωτερικοὺς δεδηλωμένους ἐχθροὺς τῆς Ἐκκλησίας. Διότι οἱ αἱρετικοὶ πολέμησαν καὶ πολεμοῦν τὴν Ἐκκλησία μέσα ἀπὸ τὰ σπλάχνα της. Δὲν φανερώνονται ἀπὸ τὴν ἀρχή. Σταδιακὰ καὶ ἐν ὀνόματι δῆθεν τῆς ἀληθείας διαιροῦν τὴν Ἐκκλησία. Προκαλοῦν σύγχυση, διαίρεση, καταστροφὴ σὲ ἀνυποψίαστες ψυχές.
2. ΟΙ ΠΟΙΜΕΝΕΣ
Στὴ συνέχεια ὁ ἀπόστολος Παῦλος δίνει στοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου ὁδηγίες γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζουν τοὺς αἱρετικούς. Τοὺς λέει: Νὰ εἶστε ἄγρυπνοι ἔχοντας ὡς παράδειγμα ἐμένα. Νὰ θυμάστε ὅτι ἐπὶ τρία χρόνια συνεχῶς νύχτα καὶ ἡμέρα δὲν σταμάτησα μὲ δάκρυα νὰ νουθετῶ τὸν καθένα σας ξεχωριστά. Καὶ τώρα σᾶς ἐμπιστεύομαι στὸν Θεό. Ποτὲ δὲν ἐπιδίωξα ἀσήμι καὶ χρυσάφι ἢ ἱματισμό. Ἐσεῖς οἱ ἴδιοι γνωρίζετε ὅτι γιὰ τὶς ἀνάγκες τὶς δικές μου καὶ τῶν συνοδῶν μου ὑπηρέτησαν αὐτὰ τὰ ροζιασμένα μου χέρια. Μὲ κάθε τρόπο σᾶς ἔδωσα παράδειγμα, ὅτι πρέπει νὰ ἐργάζεσθε ἔτσι σκληρὰ γιὰ νὰ προλαβαίνετε κάθε σκανδαλισμὸ τῶν ἀσθενῶν ἀδελφῶν. Ἀλλὰ καὶ νὰ θυμάσθε αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Κύριος, ὅτι «εἶναι καλύτερο νὰ δίνει κανεὶς παρὰ νὰ παίρνει». Κι ἀφοῦ τὰ εἶπε αὐτά, γονάτισε καὶ προσευχήθηκε μαζὶ μὲ ὅλους αὐτούς.
Οἱ ὁδηγίες ποὺ δίνει λοιπὸν ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἔχουν δύο κατευθύνσεις: ἡ μία ἀφορᾶ τὴν ἄγρυπνη προσοχὴ ποὺ πρέπει νὰ δείχνουν πρὸς τοὺς αἱρετικούς, καὶ ἡ ἄλλη ἀφορᾶ τὸ δικό τους παράδειγμα.
Θὰ περίμενε ἴσως κανεὶς νὰ τονίσει περισσότερο τὴν πρώτη περίπτωση. Ὅμως ἐπιμένει περισσότερο στὸ καλὸ παράδειγμα. Τοὺς ζητᾶ νὰ εἶναι ὑποδείγματα πίστεως καὶ ζωῆς. Νὰ εἶναι ἀφιλάργυροι καὶ ἀνιδιοτελεῖς. Νὰ θυσιάζονται γιὰ τὸ ποίμνιό τους. Νὰ ἐργάζονται ἀκούραστα.
Μέσα ἀπ’ ὅλα αὐτὰ κατανοοῦμε ὅτι οἱ αἱρετικοὶ δὲν ἀντιμετωπίζονται μόνο μὲ τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ὀρθόδοξη καὶ ἁγία βιοτή. Κι αὐτὸ ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν ἐποχή μας. Διότι μᾶς διδάσκει ὅτι δὲν φθάνει μόνο νὰ ἀποκηρύσσουμε τοὺς αἱρετικοὺς καὶ νὰ καυχιόμαστε ὅτι ἔχουμε τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως. Αὐτὸ ποὺ χρειάζεται περισσότερο νὰ κάνουμε οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοὶ εἶναι νὰ ἔχουμε ζωὴ ἁγιότητος, ζωὴ πνευματικὴ καὶ ὑποδειγματική.
Ἔτσι θὰ βοηθηθοῦν ὥστε νὰ μετανοήσουν καὶ νὰ ἐπιστρέψουν κάποιοι ποὺ παρασύρθηκαν. Ἔτσι θὰ ἑλκυσθοῦν πρὸς τὴν πίστη οἱ ὑπόλοιποι. Ἔτσι θὰ ἀλλάξει οὐσιαστικὰ ὁ κόσμος.