Ὅἱ Ἰσραηλίτες μόλις εἶχαν βγεῖ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, καὶ ἔλαβαν πάλι πείρα τῆς στοργικῆς κηδεμονίας τοῦ Θεοῦ: «Ὁ Θεὸς ἡγεῖτο αὐτῶν, ἡμέρας μὲν ἐν στύλῳ νεφέλης, δεῖξαι αὐτοῖς τὴν ὁδόν, τὴν δὲ νύκτα ἐν στύλῳ πυρός» (Ἐξ. ιγ´ 21).
Στὸ ταξίδι τους μέσα στὴν ἔρημο τοὺς συνόδευε ἕνας τεράστιος στύλος! Σὲ τί χρησίμευε; Τὴν ἡμέρα γινόταν δροσερὸ σύννεφο ποὺ σκέπαζε ὁλόκληρο τὸν λαὸ καὶ τὸν προστάτευε ἀπὸ τὸν καυστικὸ ἥλιο τῆς ἐρήμου· ἐνῶ τὴ νύχτα γινόταν «στῦλος πυρός», φλογισμένος στύλος, φωτεινός. Χρησίμευε στὸ φωτισμό τους. Διέλυε τὸ ἄγριο καὶ βαθὺ σκοτάδι τῆς νύχτας στὴν ἔρημο. Ἀλλὰ καὶ τὴ μέρα καὶ τὴ νύχτα ὁ στύλος αὐτὸς χρησίμευε ὡς ὁδηγός. Προπορευόταν καὶ σκέπαζε ἢ φώτιζε, καὶ καθοδηγοῦσε τὸν περιούσιο λαὸ πρὸς τὴ «γῆ τῆς ἐπαγγελίας», διότι δὲν γνώριζαν τὴν πορεία ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀκολουθήσουν. Ὅταν ἡ νεφέλη σκέπαζε τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης, ἔπρεπε νὰ σταματήσουν τὴν πορεία. Καὶ ὅταν σηκωνόταν ἀπὸ τὴ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου καὶ τὴν Κιβωτό, ἔδινε στοὺς Ἰσραηλίτες τὸ σύνθημα νὰ ξεκινήσουν πάλι (βλ. Ἀριθ. θ´ 15-23).
Στὸ βιβλίο τῆς Σοφίας Σολομῶντος ὁ θεόπνευστος συγγραφέας ἀναπολεῖ τὸ γεγονὸς μὲ ἰδιαίτερη εὐγνωμοσύνη. Κύριε, γράφει, τοὺς μὲν Αἰγυπτίους εἶχες βυθίσει σὲ βαθὺ σκοτάδι (πρόκειται γιὰ τὴν ἔνατη πληγή), ἐνῶ στοὺς Ἰσραηλίτες «πυριφλεγῆ στῦλον, ὁδηγὸν μὲν ἀγνώστου ὁδοιπορίας, ἥλιον δὲ ἀβλαβῆ φιλοτίμου ξενιτείας παρέσχες» (Σοφ. Σολ. ιη´ 3· βλ. καὶ κεφ. ιζ´)· τοὺς χάρισες πύρινο στύλο, ποὺ ἦταν ὁδηγὸς στὸ ταξίδι τους μέσα ἀπὸ ἄγνωστα μέρη, καὶ ἥλιο ποὺ δὲν τοὺς ἔβλαπτε οὔτε τοὺς ἐνοχλοῦσε, ἥλιο εὐεργετικὸ κατὰ τὴν τιμία ἀποδημία τους, τὴν τιμημένη μετανάστευσή τους ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ τῆς Αἰγύπτου στὴ «γῆ τῆς ἐπαγγελίας».
Μάλιστα «οὐκ ἐξέλιπεν ὁ στῦλος τῆς νεφέλης ἡμέρας καὶ ὁ στῦλος τοῦ πυρὸς νυκτὸς ἐναντίον τοῦ λαοῦ παντός» (Ἐξ. ιγ´ 22). Δὲν τοὺς ἐγκατέλειψε ποτὲ ὁ στύλος, οὔτε τὴ μέρα οὔτε τὴ νύχτα. Ἀχώριστος συνοδοιπόρος ποὺ συντρόφευε τὸν λαὸ στὸ σύνολό του. Ὅλους τοὺς σκέπαζε τὴν ἡμέρα, καὶ ὅλους τοὺς φώτιζε τὴ νύχτα· δρόσιζε καὶ φώτιζε «ἐναντίον τοῦ λαοῦ παντός». Ἂν μποροῦμε νὰ τὸ φαντασθοῦμε! Ἕνας λαὸς ἑνὸς καὶ μισοῦ ἑκατομμυρίου περίπου νὰ βαδίζει μέσα στὴν ἀφιλόξενη ἔρημο, κι ἕνα τεράστιο σύννεφο νὰ τὸν προστατεύει ἀπὸ τὸν καυστικὸ ἥλιο· καὶ τὴ νύχτα νὰ γίνεται φῶς ποὺ δὲν φώτιζε μόνο ὅσους προηγοῦνταν στὴν πορεία, ἀλλὰ ὁλόκληρο τὸν λαό! Ἕνα τεράστιο καραβάνι μέσα στὴν κατασκότεινη ἔρημο ποὺ καθοδηγοῦνταν ἀπὸ πανύψηλο φωτεινὸ στύλο! Θαῦμα ἀδιάλειπτο καὶ ἐντυπωσιακό! Τὸ φῶς «τὸ ἡμερῶσαν τὴν ἔρημον», ὅπως σημειώνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (PG 36, 365A)· τὸ φῶς ποὺ ἡμέρωσε τὴν ἄγρια ἔρημο γιὰ τὸν ἐκλεκτὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ.
Τὸ συγκινητικότερο ὅμως εἶναι ὅτι ἡ Ἁγία Γραφὴ παρουσιάζει αὐτὸν τὸν στύλο ὡς αὐτοπρόσωπη παρουσία τοῦ Θεοῦ: «Ὁ Θεὸς ἡγεῖτο αὐτῶν» (Ἐξ. ιγ´ 21). Ὁ Θεὸς τοὺς καθοδηγοῦσε. Στὴ Σοφία Σολομῶντος πάλι λέγεται κάτι πιὸ συγκεκριμένο: «[Ἡ Σοφία] ἐγένετο αὐτοῖς εἰς σκέπην ἡμέρας καὶ εἰς φλόγα ἄστρων τὴν νύκτα» (Σοφ. Σολ. ι´ 17). Ἡ ἐνυπόστατος Σοφία, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, «ἐγένετο αὐτοῖς», Αὐτὸς ἔγινε γι᾿ αὐτοὺς σκέπασμα, στέγη τὴν ἡμέρα καὶ φλόγα ἄστρων τὴ νύχτα…
Καθὼς τὰ διαβάζουμε αὐτά, ἴσως μιὰ ἐπιθυμία, μιὰ εὐχὴ νὰ ξεπηδᾶ ἀπὸ τὴν ψυχή μας: Νὰ ζούσαμε τότε γιὰ νὰ δοῦμε καὶ νὰ ἀπολαύσουμε κι ἐμεῖς τὴ στοργικὴ προστασία τοῦ Θεοῦ! Νὰ εἴχαμε στὴν καθημερινότητά μας συνοδοιπόρο μας τὸν Κύριο!
Καὶ ὅμως ὁ Κύριος δὲν μᾶς ἔχει στερήσει αὐτὴν τὴν εὐλογία! «Ἐὰν νήφωμεν, ἔχομεν καὶ ἡμεῖς στῦλον πυρός, τὴν τοῦ Πνεύματος χάριν· ὁ αὐτὸς καὶ φωτίζει, καὶ σκιάζει», σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (PG 62, 166). Ἔχουμε κι ἐμεῖς στύλο. Μὲ τὸ ἅγιο Βάπτισμα καὶ τὸ ἅγιο Χρίσμα λάβαμε τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἐνδυθήκαμε τὸν Χριστό – «ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. γ´ 27)
– Ἐκεῖνον ὁ Ὁποῖος εἶναι «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν» (Ἰω. α´ 9), καὶ εἶχε γίνει τότε γιὰ τοὺς Ἰσραηλίτες καὶ «στῦλος πυρός».
Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ὡς νοητὸς πύρινος στύλος καταυγάζει τὸν λαό Του ὡς σύνολο καὶ τὸν καθένα μας ξεχωριστὰ μ᾿ ἕνα φῶς ἄλλης φύσεως, ποὺ παρηγορεῖ, εἰρηνεύει, ἁγιάζει, ἀνακαινίζει. Προπορεύεται καὶ μᾶς ὁδηγεῖ σέ ὁδὸ παράδοξη, μυστική, στὴν τιμημένη μετανάστευσή μας ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ τῆς ἁμαρτίας μέσα ἀπὸ τὴν ἔρημο τοῦ παρόντος αἰῶνος πρὸς τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ. Ὁ πύρινος στύλος εἶναι μέσα μας (πρβλ. Ψαλ. ρμβ´ 10, Γαλ. δ´ 6, Ἐφ. γ´ 17 )! Μαζί μας κατακλίνεται καὶ μαζί μας ἐγείρεται, εἰσέρχεται καὶ ἐξέρχεται. Πάντοτε μᾶς φροντίζει καὶ μᾶς εὐεργετεῖ. Ἀσφαλὴς ὁδηγὸς καὶ στοργικὸς συνοδοιπόρος στὸ ταξίδι τῆς ζωῆς μας.
Ὅμως θ᾿ ἀπολαμβάνουμε τὸ εὐεργετικό Του φῶς μὲ μία προϋπόθεση: «ἐὰν νήφωμεν», μᾶς συμβούλευσε ὁ χρυσορρήμων Πατήρ. Ἐὰν γρηγοροῦμε. Ἐὰν ἀπέχουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἡ ὁποία μᾶς κρύβει αὐτὸ τὸ φῶς. Ἐὰν δὲν ἀκολουθοῦμε τὰ θελήματα τῶν καρδιῶν μας ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν σεβόμαστε αὐτὸν τὸν πύρινο στύλο ὡς ἀξιόπιστο ὁδηγό μας πρὸς τὴ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Τότε θὰ ζήσουμε τὴ ζωή μας μέσα στὸ θαυμαστὸ φῶς τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ φθάσουμε μὲ ἀσφάλεια στὴ Βασιλεία τοῦ ἀνεσπέρου φωτός.
