Κακοπάθεια· μιὰ λέξη ποὺ δυσανασχετοῦμε στὸ ἄκουσμά της, μιὰ κατάσταση ποὺ ἀποφεύγουμε νὰ τὴ ζήσουμε. Κι ὅμως, καθημερινὰ στὴ ζωή μας ἐρχόμαστε ἀντιμέτωποι μὲ τέτοιες δύσκολες καταστάσεις κακοπάθειας: θλίψεις, ἀντιξοότητες, δοκιμασίες, στερήσεις, ἀδικίες, ἀσθένειες, γεγονότα ἔκτακτα, δυσκολίες ποὺ χρονίζουν. Βασανισμένοι εἴμαστε ὅλοι, ἄλλος περισσότερο, ἄλλος λιγότερο. Κρύβει ἡ ζωή μας πολλοὺς πόνους, δάκρυα, ἀλάλητους στεναγμούς. Καὶ ἡ ἐποχή μας, ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς ἐνισχύουν τὶς ἀγωνίες μας, βαραίνουν τοὺς ὤμους μας, κάνουν τὸν ἀγώνα μας ἀνυπόφορο, τὸν σταυρό μας ἀσήκωτο.
Ἀποροῦμε: «Γιατί; Τί κάναμε;»
«Πῶς γίναμε ἔτσι; Ποῦ κανταντήσαμε;»
«Ζοῦμε τραγικὲς καταστάσεις, ποῦ ἀλλοῦ θὰ φθάσουμε;»
«Δὲν ἀντέχουμε ἄλλο»… Φράσεις, ἢ καλύτερα κραυγὲς πόνου, ἀπογνώσεως ποὺ ἀκοῦμε συχνὰ καὶ ἐπιβεβαιώνουν τὰ λόγια τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας: «ἐν τῷ κόσμω θλῖψιν ἕξετε» (Ἰω. ις΄ 33).
Πῶς ὅμως θὰ ἀντιμετωπίζουμε τὶς καθημερινὲς κακοπάθειές μας;
Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος στὴν «καθολική» του ἐπιστολὴ μᾶς συμβουλεύει σχετικά: «Κακοπαθεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσευχέσθω» (Ἰακ. ε΄ 13). Ὑποφέρει κανεὶς ἀνάμεσά σας ἀπὸ στενοχώρια καὶ θλίψη; Ἂς προσεύχεται καὶ ἂς ζητᾶ παρηγοριὰ ἀπὸ τὸν Θεό.
Λόγια ἀληθινά, ποὺ δίνουν παρηγοριά, δύναμη στὴν ψυχή, ἀλλὰ καὶ τὸν τρόπο ν’ ἀντιμετωπίσει κανεὶς τὶς δύσκολες αὐτὲς καταστάσεις καὶ νὰ στέκεται ὀρθός.
Διότι ἐκείνη τὴν ὥρα τῆς δοκιμασίας μας, ὅταν ἡ ἀγωνία καὶ ἡ στενοχώρια κυριεύσουν τὸ ἐσωτερικό μας, δυστυχῶς μερικοὶ ξεχνοῦμε τὸν Θεό. Δίνουμε βάρος στὸ πρόβλημά μας, μᾶς πνίγει τὸ κύμα, καθὼς ξεσπάει ἐπάνω μας, καὶ προσπαθοῦμε ἐμεῖς νὰ σκεφθοῦμε, νὰ δώσουμε ἄμεσα τὴ λύση, καὶ ἀφήνουμε μακριὰ τὸν Θεὸ καὶ οὔτε Τὸν παρακαλοῦμε νὰ ἐπέμβει καὶ νὰ δώσει τὴ λύση.
Ἄλλες φορὲς σπεύδουμε νὰ ἀκουμπήσουμε τὴ θλίψη μας στοὺς συνανθρώπους μας – φίλους, συγγενεῖς, γείτονες – πιστεύοντας πὼς ἐκεῖνοι μποροῦν νὰ μᾶς καταλάβουν καὶ νὰ βοηθήσουν στὰ θέματα ποὺ μᾶς βασανίζουν. Συχνὰ ὅμως ἀπογοητευόμαστε! Μερικὲς φορὲς ἀντὶ νὰ μᾶς καταλάβουν, μᾶς ἐκθέτουν τὶς δικές τους δυσκολίες, τὰ δικά τους βάσανα, προσθέτοντας βάρος περισσότερο στὴν ψυχή μας.
Πόσο ὅμως ἐνισχυτικὸς εἶναι ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου, ποὺ μᾶς δίνει τὴ λύση, μᾶς δείχνει τὸν δρόμο ποὺ θʼ ἀκολουθήσουμε: «προσευχέσθω». Ναί. Στὸν Κύριο θὰ καταφύγουμε. Ἐκεῖ πρῶτα. Ἡ προσευχὴ θὰ γίνει τὸ καταφύγιό μας, ἡ παρηγοριά μας, ἡ ἀσφάλειά μας. Οἱ καιροὶ τῶν θλίψεων εἶναι μιὰ εὐκαιρία νὰ μεταβληθοῦν σὲ καιροὺς προσευχῆς. Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγους ποὺ ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς νὰ κακοπαθοῦμε, εἶναι καὶ γιὰ νὰ Τὸν ἀναζητοῦμε. Στὴ δύσκολη ὥρα ποὺ τὸ φρόνημά μας ταπεινώνεται, ἡ καρδιά μας συντρίβεται, πιὸ εὔκολα καταφεύγουμε στὸ Θεό, ὁ Ὁποῖος μπορεῖ νὰ ἀποδιώξει τὴ θλίψη. Ἔχουμε αὐτὸ τὸ προνόμιο οἱ πιστοί, τὴ δυνατότητα νὰ προστρέχουμε στὸν «Πατέρα τῶν οἰκτιρμῶν», τὸν «Θεὸν πάσης παρακλήσεως». Ἐκεῖνος γνωρίζει τὰ πάντα μέχρι λεπτομερειῶν, ξέρει τὶς αἰτίες τῶν καταστάσεων, κατανοεῖ καὶ μᾶς συμπαθεῖ γιὰ τὴν κακοπάθειά μας, καί, ὅταν καὶ ὅπως γνωρίζει, δίνει τὴ λύση ποὺ χρειάζεται.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης συμβούλευε νὰ ἀντιμετωπίζουμε ὅλα τὰ προβλήματα μὲ τὴν προσευχὴ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Νὰ προσεύχεσαι χωρὶς ἀγωνία, ἤρεμα, μὲ ἐμπιστοσύνη στὴν ἀγάπη καὶ στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Μὴν κουρασθεῖς νὰ προσεύχεσαι» (Ἀνθολόγιο Συμβουλῶν Γέροντος Πορφυρίου, σελ. 388).
Στὶς μέρες ποὺ ζοῦμε οἱ κακοπάθειες αὐξήθηκαν, καὶ ποιὸς γνωρίζει πόσο ἄλλο θὰ αὐξηθοῦν. Γι’ αὐτὸ ὁ λόγος τοῦ ἀποστόλου Ἰακώβου γίνεται ἀφορμὴ γιὰ σωστή, πνευματικὴ ἀντιμετώπιση τῶν καταστάσεων αὐτῶν. Ἂς ἀγαπήσουμε τὴν προσευχή· νὰ στρέψουμε ἐκεῖ τὸ νοῦ, τὴν καρδιὰ μὲ τὰ πολλὰ καὶ βασανιστικὰ θέματά μας ὁ καθένας. Ἐκεῖ θὰ βρεῖ ἀνάπαυση ἡ ψυχή μας καὶ εἰρήνη τὸ ἐσωτερικό μας.
