Μετὰ τὴ Μεγάλη Εἴσοδο καὶ τὰ «Πληρωτικὰ» ὁ λειτουργὸς ἱερέας εὐλογεῖ τὸ ἐκκλησίασμα λέγοντας: «Εἰρήνη πᾶσι». Εἴθε νὰ εἶναι ἡ εἰρήνη σὲ ὅλους σας. Καὶ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἀπαντᾶ: «Καὶ τῷ πνεύματί σου». Καὶ στὴ δική σου ψυχὴ νὰ βασιλεύει ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι δεχόμαστε τὴν εὐλογία τῆς εἰρήνης καὶ βαδίζουμε πρὸς τὴν ἀγάπη. Βαδίζουμε γιὰ νὰ συναντήσουμε τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ Εἰρήνη καὶ ἡ Ἀγάπη.
Εὐθὺς ἀμέσως ἀκολουθεῖ τὸ κέλευσμα τοῦ κληρικοῦ: «Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν». Ἂς ἐκδηλώσουμε τὴν ἀγάπη μας ὁ ἕνας πρὸς τὸν ἄλλον, γιὰ νὰ ὁμολογήσουμε μονοιασμένοι τὴν πίστη μας. Καὶ ὁ λαὸς ἀπαντᾶ: «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον». Ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὴν ὁμοούσια καὶ ἀδιαίρετη Ἁγία Τριάδα.
Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; Σημαίνουν ὅτι ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Τριαδικὸ Θεό, μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι εἴμαστε ἀγαπημένοι μεταξύ μας. Δὲν μποροῦμε νὰ ὁμολογήσουμε «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον», ἂν εἴμαστε χωρισμένοι μεταξύ μας. Δὲν μποροῦμε νὰ προσέλθουμε στὸ Ποτήριο τῆς ζωῆς, νὰ κοινωνήσουμε Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ καὶ νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Θεό, ἐὰν δὲν εἴμαστε ἑνωμένοι μεταξύ μας. Ὁ Χριστὸς δὲν ἔρχεται μέσα μας, ἐὰν δὲν βρίσκεται ἀγάπη ἀνάμεσά μας. Προηγεῖται ἡ κοινωνία τῆς ἀγάπης τῶν πιστῶν καὶ ἕπεται ἡ θεία Κοινωνία. Πρέπει πρῶτα νὰ εἴμαστε συγχωρημένοι μὲ τοὺς ἀδελφοὺς μὲ τοὺς ὁποίους πικραθήκαμε καὶ μετὰ νὰ προσερχόμαστε στὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Πρὶν φθάσουμε στὸ Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ὀφείλουμε ὁτιδήποτε μᾶς χωρίζει ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς νὰ τὸ κάνουμε στὴν ἄκρη.
Τί εἶναι συνήθως αὐτὸ ποὺ χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ δημιουργεῖ μεταξύ μας μίση καὶ ἐχθρότητες; Εἶναι ὁ ἐγωισμός. Θιγόμαστε γιατὶ μᾶς πρόσβαλαν ἢ μᾶς παραγκώνισαν, γιατὶ ἔθιξαν τὴν τιμὴ καὶ τὴν ὑπόληψή μας. Ἢ θιγόμαστε γιατὶ μᾶς ἀδίκησαν στὴ μοιρασιὰ τῆς πατρικῆς κληρονομιᾶς καὶ ἔθιξαν τὰ συμφέροντά μας.
Ἂν γίνονται τέτοιες ἀδικίες σὲ βάρος μας, δὲν τὶς ἀντέχουμε. Δημιουργεῖται στὸ ἐσωτερικό μας πικρία, ἀντιπάθεια καὶ ψυχρότητα πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ μᾶς ἀδίκησαν.
Τί πρέπει λοιπὸν νὰ κάνουμε; Ὅλες αὐτὲς τὶς ψυχρότητες καὶ τὶς ἀντιπάθειες νὰ τὶς ἐξοστρακίσουμε, γιὰ νὰ βασιλεύει στὶς ψυχές μας ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τὴ θυσία ποὺ θὰ προσφέρουμε στὸ Θεό, ὀφείλουμε νὰ τὴν προσφέρουμε μὲ εἰρήνη καὶ ἀγάπη. Αὐτὸ μᾶς καλεῖ ὁ κληρικὸς νὰ κάνουμε μὲ τὸ «ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους».
Στὸ σημεῖο αὐτὸ τῆς θείας Λειτουργίας, σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχαία Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας («Ἀποστολικὲς Διαταγὲς» VIII 11 καὶ Σύνοδος Λαοδικείας, Κανὼν ΙΘ΄), ἀκολουθοῦσε ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης. «Πάντες ἐν καρδίᾳ καθαρᾷ καὶ συνειδήσει ἀγαθῇ ἠσπάζοντο ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ»! Ἔδιναν ὁ καθένας καὶ ἐλάμβαναν τὸν «φρικωδέστατον ἀσπασμόν», ὅπως τὸν χαρακτηρίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Στὸ Ἱερὸ Βῆμα οἱ κληρικοὶ ἀσπάζονταν τὸν ἐπίσκοπο, ἀλλὰ καὶ μεταξύ τους ἀσπάζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, καὶ συνεχίζουν νὰ τὸ κάνουν μέχρι σήμερα. Στὸν κυρίως Ναὸ οἱ λαϊκοὶ ἄνδρες ἀσπάζονταν τοὺς ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες τὶς γυναῖκες. Τὰ παιδιὰ τὰ πρόσεχαν οἱ διάκονοι, γιὰ νὰ μὴν ἀτακτοῦν, ἀλλὰ νὰ στέκονται μὲ εὐλάβεια μπροστὰ στὸ ἅγιο Βῆμα. Στιγμὴ ἱερή, εἰκόνα συγκινητική!
Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης στὶς ἡμέρες μας περιορίστηκε μόνο μεταξὺ τῶν κληρικῶν. Ὁ συμβολισμός του ὅμως παραμένει ὁ ἴδιος: Ὅπως μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης πλησιάζουν τὰ σώματά μας, ἔτσι νὰ πλησιάζουν καὶ οἱ ψυχές μας. Δὲν ἔχουμε κάτι ποὺ νὰ μᾶς χωρίζει. Ὁ διάβολος χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ Χριστὸς μᾶς ἑνώνει.
Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης δὲν εἶναι εἰκόνα, ἀλλὰ λειτουργικὴ ἐμπειρία τῆς ἑνώσεως τῶν πιστῶν. «Τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης συνδεόμενοι οἱ Ἀπόστολοι», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. Μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης ἐξορίζεται ἡ μνησικακία καὶ θρονιάζεται ἡ ἀγάπη στὶς καρδιές μας. Ἐπισκέπτεται τὶς ψυχές μας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ γινόμαστε ἕνα σῶμα, σῶμα Χριστοῦ, σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἐλευθερωνόμαστε ἀπὸ τὴν ἐγωπάθεια καὶ στρεφόμαστε στὸν ἅγιο Θεὸ γιὰ νὰ Τὸν δοξάσουμε «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ».
Ἔτσι προετοιμάζει ἡ Ἐκκλησία τὰ παιδιά της. Ἔτσι προδιαθέτει τὶς καρδιές μας, γιὰ νὰ προσφέρουμε τὴν ἀναίμακτη Θυσία τῆς θείας Εὐχαριστίας. Χωρὶς ἔχθρες καὶ ψυχρότητες, ἀλλὰ μὲ ἑνωμένες τὶς καρδιές, ἀγαπημένοι καὶ μονοιασμένοι.
