Ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν», δίδαξε ὁ Κύριος, «ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας· ὃς εὑρὼν ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακε πάντα ὅσα εἶχε καὶ ἠγόρασεν αὐτόν» (Ματθ. ιγ´ 45-46). Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν μοιάζει μὲ ἔμπορο ποὺ ζητοῦσε νὰ ἀγοράσει καλὰ καὶ πολύτιμα μαργαριτάρια. Αὐτὸς ὅταν βρῆκε ἕνα σπάνιο μαργαριτάρι μεγάλης ἀξίας, ἔτρεξε καὶ πούλησε ὅλα ὅσα εἶχε καὶ τὸ ἀγόρασε.
Τί μᾶς παρουσιάζει αὐτὴ ἡ Παραβολή; Ἕναν ἔμπορο ποὺ ἐνδιαφερόταν νὰ ἀγοράζει καλὰ μαργαριτάρια. Δηλαδὴ τὸν ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο ποὺ ἔχει ἀναζήτηση στὴ ζωή του· ποὺ ψάχνει νὰ βρεῖ τὸ ἀληθινὸ νόημα τῆς ζωῆς, ποὺ ζητᾶ τὴν πραγματικὴ εὐτυχία. Ἴσως δοκίμασε ὅσα θεωρεῖ ὁ κόσμος ὅτι συντελοῦν στὴν εὐτυχία: τὸν πλοῦτο, τὴν ἀνθρώπινη δόξα, τὶς ἐγκόσμιες ἀπολαύσεις… Ἀλλὰ ἡ ψυχή του δὲν ἱκανοποιήθηκε. Καὶ συνέχισε νὰ ψάχνει.
Κάποτε βρῆκε «ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην», ἕνα σπάνιο μαργαριτάρι μεγάλης ἀξίας. Ἐκτίμησε τὴ μοναδικὴ ἀξία του. Καὶ ἔτρεξε καὶ πούλησε ὅλα ὅσα εἶχε καὶ τὸ ἀγόρασε.
Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ «πολύτιμος μαργαρίτης»; Χωρὶς ἀμφιβολία εἶναι ἡ ἀληθινὴ πίστη, ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Ὅταν γνωρίσει κανεὶς τὴν ἀλήθεια, ὅταν πραγματικὰ συναντήσει καὶ γνωρίσει τὸν Κύριο, τότε σταματᾶ πλέον τὴν ἀναζήτησή του. Διότι βρῆκε αὐτό, ἢ μᾶλλον Αὐτὸν ποὺ τὸν ἱκανοποιεῖ πλήρως. Ὁ Κύριος εἶναι «ὁ μόνος ἐπιθυμητός, οὗ τυχοῦσιν οὐκ ἔνι ζητεῖν περαιτέρω» (Ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα, Εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου, παρ. 3)· ὁ μόνος ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπιθυμεῖται καὶ ποὺ κατὰ βάθος ἐπιθυμεῖ ἡ κάθε ἀνθρώπινη ψυχή· τὸν Ὁποῖο ὅσοι γνωρίσουν, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ζητήσουν τίποτε ἄλλο στὴ ζωή τους. Εἶναι ὁ μεγάλος θησαυρός, ὁ ἀνεκτίμητος πλοῦτος τοῦ πιστοῦ, ἡ χαρά του, ἡ ζωή του, τὰ πάντα.
Ἀλλὰ ὁ πολύτιμος μαργαρίτης δὲν χαρίσθηκε στὸν ἔμπορο τῆς Παραβολῆς. Γιὰ νὰ τὸν κάνει κτῆμα του, κατέβαλε τίμημα. «Ἀπελθὼν πέπρακε πάντα ὅσα εἶχε καὶ ἠγόρασεν αὐτόν». «Ἀπελθών»: Ἔτρεξε, ἔσπευσε. Ἔδειξε ἰδιαίτερο ζῆλο νὰ τὸν κάνει δικό του. Καὶ προέβη σὲ μεγάλη θυσία: «Πέπρακε πάντα ὅσα εἶχε». Πούλησε ὅλα ὅσα εἶχε. Σκέφθηκε ὁ ἔμπορος: «Αὐτὸ τὸ μαργαριτάρι θέλω νὰ γίνει δικό μου, ὅ,τι κι ἂν μοῦ κοστίσει». Τὸ σκέφθηκε καὶ τὸ τόλμησε. Καὶ κέρδισε τὸν μαργαρίτη.
Τί σημαίνουν αὐτά; Ὅτι γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε πραγματικὰ τὸν Χριστό, θὰ πρέπει νὰ θυσιάσουμε ὅλα τὰ ἄλλα, θὰ πρέπει νὰ ἀρνηθοῦμε κάθε ἄλλη προσκόλληση. Θεός μας θὰ εἶναι ὁ Κύριος, οὔτε τὸ χρῆμα οὔτε τὸ ἐγώ μας οὔτε τίποτε ἄλλο. Καὶ ὅ,τι διαπιστώνουμε ὅτι μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὸν Χριστό, αὐτὸ θὰ πρέπει νὰ τὸ ἀπαρνούμαστε, νὰ τὸ ἐγκαταλείπουμε, γιὰ νὰ μὴ χάσουμε τὸν Κύριό μας. Γι᾿ Αὐτὸν ἔλεγε ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι ὅλα τὰ προσόντα μου καὶ τὶς κατὰ κόσμον ἐπιτυχίες μου τὰ θεωρῶ ἐπιζήμια σὲ σχέση μὲ τὸ ἀσυγκρίτως ἀνώτερο ἀγαθὸ ποὺ ἀπέκτησα, τὴ γνώση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ· «δι᾿ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω» (Φιλιπ. γ´ 7-8). Γι᾿ Αὐτὸν στερήθηκα τὰ πάντα καὶ τὰ ἀπέρριψα, γιὰ νὰ Τὸν ἐγκολπωθῶ ὡς Σωτήρα μου, καὶ τὰ θεωρῶ σκουπίδια, τιποτένια καὶ ἄξια περιφρονήσεως, προκειμένου νὰ κερδίσω τὸν Χριστό.
Αὐτὴ τὴν ἀπόφαση νὰ ἀγαπήσει κανεὶς περισσότερο ἀπὸ ὅλα τὸν Κύριο καὶ νὰ μὴν προτιμήσει τίποτε ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ Αὐτόν, τὴν λαμβάνει ὁ πιστὸς στὴν ἀρχὴ τῆς συνειδητῆς πνευματικῆς του ζωῆς. Ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνανεώνει καὶ τὴν ἐνισχύει συνεχῶς, καθὼς περνοῦν τὰ χρόνια τοῦ ἀγώνα καὶ προοδεύει στὴν ἀρετή. Ὅσο περισσότερο καθαρίζεται ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τόσο περισσότερο γνωρίζει τὸν Κύριο, τόσο περισσότερο Τὸν ἀγαπᾶ καὶ τόσο πιὸ μεγάλες θυσίες μπορεῖ νὰ κάνει γιὰ τὴν ἀγάπη Του. Καὶ εἶναι δυνατὸν νὰ φθάσει σὲ τέτοιο βαθμὸ ἀγάπης πρὸς Ἐκεῖνον, ὥστε νὰ θυσιάσει ὄχι μόνο ἐφήμερες ἀπολαύσεις, πλούτη, τιμές, ἀξιώματα, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ τὴν ἴδια τὴ ζωή του. Σὲ τέτοια μέτρα πνευματικῆς «ἐμπορίας» ἔφθασαν οἱ ἅγιοι Μάρτυρες· ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ Ἅγιοι, ποὺ ζοῦσαν καθημερινὰ τὸ ἀναίμακτο μαρτύριο τῆς συνειδήσεως, ἀγωνίζονταν πάντοτε μὲ ὅλες τους τὶς δυνάμεις νὰ νεκρώνουν μέσα τους τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ ζοῦν σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ προσπάθεια λοιπὸν νὰ κερδίσει ὁ πιστὸς τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν μοιάζει μὲ ἐμπόριο: ν᾿ ἀνταλλάξει τὰ πάντα γιὰ νὰ κερδίσει τὸν Χριστό. Μοιάζει μὲ ἐμπορικὲς συναλλαγὲς ποὺ γίνονται κάθε μέρα, κάθε στιγμή: Θὰ προτιμήσω τὸν Χριστό, αὐτὸ ποὺ μοῦ ζητᾶ ὁ Χριστός, ἢ τὸ παράνομο κέρδος, τὸν πληγωμένο ἐγωισμό μου ποὺ ζητᾶ ἐκδίκηση, τὴν ἄνεση καὶ καλοπέρασή μου…;
«Τὸ κορμί σας ἂς τὸ καύσουν, ἂς τὸ τηγανίσουν», δίδασκε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, «τὰ πράγματά σας ἂς τὰ πάρουν· μὴ σᾶς μέλει· δώσατέ τα· δὲν εἶναι ἰδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζονται. Αὐτὰ τὰ δύο ὅλος ὁ κόσμος νὰ πέσῃ, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρῃ, ἐκτὸς καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴ τὰ χάσετε».
Ποιὸς θὰ ἀποδειχθεῖ ἔξυπνος ἔμπορος ποὺ θὰ τολμήσει τὴν πιὸ συμφέρουσα συναλλαγή; Ποιὸς θὰ βρεθεῖ τρελὸς γιὰ τὸν κόσμο, συνετὸς γιὰ τὸν Θεό, ὥστε ν᾿ ἀνταλλάξει ὅλον τὸν κόσμο μὲ τὸν πολύτιμο μαργαρίτη;
