ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015
Δ΄ Λουκᾶ, Τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου: Τῶν Πατέρων: Τίτ. γ΄ 8-15
Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. Ὅταν πέμψω ᾿Αρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ ᾿Απολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. ᾿Ασπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. ῾Η χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
ΤΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΜΑΣ
1. ΠΡΩΤΟΙ ΣΤΑ ΚΑΛΑ ΕΡΓΑ
Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα τιμᾶ τὴ μνήμη τῶν ἁγίων θεοφόρων Πατέρων τῆς Ζ΄ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο ἀναστήλωσαν τὶς ἅγιες εἰκόνες, ἀλλὰ καὶ καταδίκασαν συνολικῶς ὅλες τὶς αἱρέσεις ποὺ εἶχαν ἐμφανισθεῖ μέχρι τότε.
Στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, ποὺ ἔχει ἐπιλεγεῖ πρὸς τιμὴν τῶν ἁγίων αὐτῶν Πατέρων, ὁ ἀπόστολος Παῦλος τονίζει στὸν μαθητή του Τίτο ὅτι οἱ ἀλήθειες τῆς πίστεως ποὺ τοῦ προανέφερε εἶναι ἀδιαμφισβήτητες. Καὶ τοῦ ζητᾶ νὰ μιλάει στοὺς πιστοὺς γιὰ τὶς ἀλήθειες αὐτὲς μὲ βεβαιότητα, γιὰ νὰ φροντίζουν ὅλοι οἱ πιστοὶ νὰ πρωτοστατοῦν ἀκούραστα σὲ καλὰ ἔργα. «Ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις», γράφει. Στὴ συνέχεια ζητεῖ ἀπὸ τὸν ἅγιο Τίτο νὰ ἀποφεύγει τὶς ἀνόητες συζητήσεις καὶ τὶς γενεαλογίες γιὰ τοὺς μυθικοὺς θεοὺς ἢ τοὺς προγόνους, ὅπως καὶ τὶς φιλονικίες γιὰ τὸν ἰουδαϊκὸ νόμο, διότι δὲν φέρνουν καμία ὠφέλεια ἀλλ’ εἶναι μάταιες.
Δύο λοιπὸν βασικὰ στοιχεῖα ζητεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν μαθητή του Τίτο ἀλλὰ καὶ ἀπὸ κάθε πιστὸ τῆς Ἐκκλησίας: τὰ καλὰ ἔργα καὶ τὰ ὠφέλιμα λόγια. Ἔργα καὶ λόγια. Καὶ μάλιστα σὲ μιὰ ἐποχὴ ὅπως ἡ σημερινή, ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν κουραστεῖ ἀπὸ τὰ πολλὰ λόγια ποὺ δὲν ἔχουν ἀντίκρισμα, ἡ προτροπὴ τοῦ θείου Ἀποστόλου ἔχει μεγάλη ἐπικαιρότητα.
Καὶ θέτουν ὅλους ἐμᾶς τοὺς πιστοὺς μπροστὰ στὴν εὐθύνη μας. Διότι κι ἐμεῖς δυστυχῶς κάποτε ἐπηρεαζόμαστε ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς, νὰ λέμε λόγια χωρὶς νὰ κάνουμε ἔργα. Νὰ κάνουμε εὔκολα κριτικές, χωρὶς νὰ θέλουμε νὰ κουραστοῦμε καὶ νὰ ἐργασθοῦμε σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ διακονίας. Ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος ὅμως μᾶς ζητεῖ ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο: λίγα λόγια καὶ πολλὰ ἔργα. Νὰ ἀφήσουμε τὶς ἀτελείωτες συζητήσεις γιὰ πράγματα ἀνούσια ἢ καὶ ἁμαρτωλά, καὶ νὰ πρωτοστατοῦμε στὰ καλὰ ἔργα. Νὰ τὰ ἐπιτελοῦμε ὄχι ἀναγκαστικά, ἀλλὰ μὲ ζῆλο καὶ αὐταπάρνηση. Χωρὶς νὰ περιμένουμε ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, νὰ ζητήσουν τὴ βοήθειά μας. Ἀλλὰ νὰ ἐπιζητοῦμε οἱ ἴδιοι εὐκαιρίες ἀγάπης.
Κάποιοι ὑποφέρουν, ἄλλοι πεινοῦν, κάποιοι ἀνήμποροι θέλουν συμπαράσταση, κάποιοι μοναχικοὶ τὴν παρηγοριά μας. Ἄλλοι ἀπογοητεύονται στὶς μακροχρόνιες ἀρρώστιες τους καὶ ἄλλοι ἀπελπίζονται ἀπὸ τὰ βάσανα τῆς ζωῆς. Ἂν ἀρκούμαστε μόνο σὲ διαπιστώσεις γιὰ τὸ κακὸ τῆς ἐποχῆς μας καὶ σὲ λόγια κριτικὰ γιὰ τοὺς ἄλλους, δὲν κερδίζουμε τίποτε. Τὰ λόγια μας δὲν ἔχουν κανένα ἀντίκρισμα καὶ ἡ ζωή μας μοιάζει ὑποκριτικὴ καὶ ψεύτικη. Ὅλοι μας λοιπὸν ἂς κάνουμε ἕνα νέο ξεκίνημα ἀγάπης. Νὰ ψάξουμε νὰ βροῦμε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ χρειάζονται τὴν ἀγάπη μας. Ἔτσι θὰ πλουτίσει ἡ ζωή μας μὲ καρποὺς ἀρετῆς καὶ θὰ πλημμυρίσει ἡ καρδιά μας ἀπὸ εἰρήνη καὶ ἀνάπαυση.
2. ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ
Στὴ συνέχεια ὁ ἀπόστολος Παῦλος καλεῖ τὸν μαθητή του Τίτο νὰ προσέχει ἰδιαιτέρως τοὺς αἱρετικοὺς ἀνθρώπους. Τοῦ λέει συγκεκριμένα: «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ». Αἱρετικὸν ἄνθρωπο ποὺ ἐπιμένει νὰ δημιουργεῖ σκάνδαλα καὶ διαιρέσεις στὴν Ἐκκλησία, ἐνῶ τὸν συμβούλευσες γιὰ πρώτη καὶ γιὰ δεύτερη φορά, παράτησέ τον καὶ ἀπόφευγέ τον. Μάθε ὅτι ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος ἔχει διαστραφεῖ καὶ ἁμαρτάνει· καὶ γιὰ τὴν ἁμαρτία του αὐτὴ ἐλέγχεται καὶ κατακρίνεται ἀπὸ τὴ συνείδησή του καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό.
Κατόπιν ὁ ἀπόστολος Παῦλος δίνει στὸν μαθητή του κάποιες πρακτικὲς ὁδηγίες. Τοῦ λέει: Ὅταν σοῦ στείλω τὸν Ἀρτεμᾶ ἢ τὸν Τυχικό, φρόντισε γρήγορα νὰ ἔλθεις στὴ Νικόπολη, διότι ἐκεῖ ἀποφάσισα νὰ περάσω τὸν χειμώνα. Τὸν Ζηνᾶ καὶ τὸν Ἀπολλὼ κατευόδωσέ τους μὲ ἐπιμελημένη φροντίδα, γιὰ νὰ μὴν τοὺς λείπει τίποτε στὸ ταξίδι τους. Ἂς παίρνουν ἔτσι μάθημα καὶ οἱ ἄλλοι πιστοὶ νὰ πρωτοστατοῦν στὰ καλὰ ἔργα καὶ νὰ συντρέχουν τοὺς ἀδελφοὺς στὶς ἀπαραίτητες ὑλικές τους ἀνάγκες, γιὰ νὰ μὴ στεροῦνται πνευματικοὺς καρπούς. Σὲ χαιρετοῦν ἐγκάρδια ὅσοι εἶναι μαζί μου. Χαιρέτησε ὅλους τοὺς πιστοὺς ποὺ μᾶς ἀγαποῦν. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μὲ ὅλους σας.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λοιπὸν ζητᾶ ἰδιαιτέρως ἀπὸ τὸν μαθητή του νὰ ἀποφεύγει κάθε αἱρετικὸ ἄνθρωπο. Ἡ προτροπή του αὐτὴ ἴσως φαίνεται σὲ μερικοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας κάπως ὑπερβολική. Λένε κάποιοι σχετικά: Γιατί νὰ ἀποφεύγουμε τοὺς αἱρετικούς; Ἡ ἐπικοινωνία μας μαζί τους θὰ τοὺς βοηθήσει νὰ μετανοήσουν. Ἄλλωστε, λένε, ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ μόνη ἀλήθεια, δὲν ἔχει νὰ φοβηθεῖ τίποτε καὶ κανένα.
Ἡ Ὀρθοδοξία πράγματι δὲν ἔχει νὰ φοβηθεῖ τίποτε, ἀλλὰ ἐμεῖς προσωπικὰ κινδυνεύουμε νὰ ζημιωθοῦμε πολὺ ὅταν συναναστρεφόμαστε μὲ αἱρετικούς. Διότι οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἔχουν ἐκτραπεῖ ἀπὸ τὸν δρόμο τῆς ἀλήθειας καὶ μένουν πεισματικὰ στὸ ψεῦδος τους. Ὅταν συζητᾶ κανεὶς μαζί τους, ὄχι μόνο δὲν δέχονται ν’ ἀκούσουν τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ δημιουργοῦν καὶ ἐντάσεις καὶ ἀναστατώσεις, διότι εἶναι πεισματικὰ προσκολλημένοι στὴν πλάνη τους. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ ἐπανειλημμένες συζητήσεις μαζί τους ἀποτελοῦν ἄσκοπο κόπο. Ἐπιπλέον, ἐπειδὴ κάποιοι πιστοὶ δυστυχῶς δὲν γνωρίζουν καλὰ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη μας, ἐπηρεάζονται καὶ γεμίζουν ἀμφιβολίες. Τὸ ἔργο τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν ἄλλωστε τὸ ἔχουν στὴν εὐθύνη τους οἱ κληρικοὶ τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐμεῖς ἂς προσευχόμαστε κι ἂς περιμένουμε τὴν ἐπιστροφὴ κάποιων ἀπ’ αὐτούς, χωρὶς ὅμως νὰ ἔχουμε συναναστροφὲς μαζί τους.
