ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015
ΙΓ΄ Λουκᾶ: ΚΣΤ΄ Κυριακῆς: Ἐφεσ. ε΄ 8-19
Ἀδελφοί, ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε· — ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ· — δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ. καὶ μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε· τὰ γὰρ κρυφῆ γινόμενα ὑπ᾿ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν· τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται· πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστι. διὸ λέγει· ἔγειρε ὁ καθεύδων καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι. διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ͺᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ.
Η ΕΝΟΧΗ ΑΝΟΧΗ
«Μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε»
Στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ὁ ἀπόστολος Παῦλος καλεῖ τοὺς πιστοὺς Χριστιανοὺς νὰ διαχωρίσουν τὴ θέση τους ἀπὸ τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο‧ «μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε», τοὺς λέγει. Δηλαδή, νὰ μὴ γίνεσθε μὲ τὴν ἀνοχή σας συγκοινωνοὶ καὶ συνένοχοι στὰ ἁμαρτωλὰ σκοτεινὰ ἔργα, ποὺ δὲν φέρνουν κανένα ὠφέλιμο καρπό. Αὐτὰ ἀντὶ νὰ τὰ σκεπάζετε καὶ νὰ τὰ ἀνέχεσθε, ὀφείλετε μᾶλλον νὰ τὰ ἐλέγχετε καὶ νὰ τὰ βγάζετε στὸ φῶς, ἀποδεικνύοντας πόσο ὀλέθρια εἶναι.
Πῶς γινόμαστε ὅμως συνένοχοι στὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας καὶ ποιὰ εἶναι ἡ στάση ποὺ ὀφείλουμε νὰ τηροῦμε ὡς Χριστιανοί;
1. Ἡ ἐνοχὴ τῆς ἀνοχῆς
Ὁπωσδήποτε ὅταν ἁμαρτάνουμε ἔχουμε εὐθύνη καὶ εἴμαστε ἔνοχοι ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ. Ὅμως ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐπισημαίνει ἐδῶ ὅτι εἴμαστε ἐπίσης ἔνοχοι ὅταν ἀμνηστεύουμε τὴν ἁμαρτία καὶ μένουμε σιωπηλοὶ καὶ ἀνεκτικοὶ στὰ παράνομα καὶ ἁμαρτωλὰ ἔργα ποὺ παρατηροῦμε γύρω μας.
Βέβαια, ὀφείλουμε νὰ διευκρινίσουμε ὅτι ἄλλο εἶναι νὰ δείχνουμε κατανόηση στὰ ἐλαττώματα τῶν ἄλλων καὶ νὰ τοὺς ἀνεχόμαστε μὲ ὑπομονὴ καὶ ἀγάπη περιμένοντας τὴ διόρθωσή τους καὶ ἄλλο νὰ σιωποῦμε ἢ νὰ δικαιολογοῦμε τὴν κάθε παρεκτροπὴ χωρὶς νὰ ξεκαθαρίζουμε τὴ θέση μας. Σὲ αὐτὴν τὴ δεύτερη περίπτωση ἡ ἀνοχὴ εἶναι ἔνοχη, διότι προκαλοῦμε διπλὴ ζημιά: πρῶτον, πρὸς τοὺς ἄλλους, διότι δὲν τοὺς βοηθοῦμε νὰ συνειδητοποιήσουν τὸ σφάλμα τους· καὶ δεύτερον, σ’ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους, διότι μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου συνηθίζουμε στὸ κακὸ καὶ ὑπάρχει κίνδυνος κι ἐμεῖς νὰ παρασυρθοῦμε. Γιὰ παράδειγμα, ἂν ἔχουμε ἕνα συνέταιρο ποὺ προσπαθεῖ νὰ κερδίσει χρήματα μὲ ψεύδη, ἀδικίες ἢ ἄλλες παράνομες συναλλαγές, ἀσφαλῶς δὲν ἐπιτρέπεται νὰ συμπράξουμε μαζί του οὔτε νὰ σιωπήσουμε. Ἡ δική μας ἀνεπίληπτη στάση καὶ σαφὴς ἀντίθεση, ἂν δὲν τὸν ἀναχαιτίσει, τουλάχιστον θὰ τὸν προβληματίσει. Ἄλλο παράδειγμα: Οἱ γονεῖς βλέπουν τὰ παιδιά τους ἀντὶ νὰ δημιουργοῦν οἰκογένεια μὲ τὴν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας στὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου, νὰ συζοῦν ἐλεύθερα. Εἶναι δυνατὸν νὰ σιωπήσουν μπροστὰ σὲ τέτοια ἐκτροπή; Ὡς πιστοὶ Χριστιανοὶ ἔχουν χρέος νὰ μιλήσουν στὰ παιδιά τους καὶ νὰ τοὺς ἐξηγήσουν ποιὸ εἶναι τὸ σωστό. Μὲ ἀγάπη καὶ κατανόηση ἀλλὰ καὶ μὲ σταθερότητα καὶ σαφήνεια. Ὄχι κάνοντας ἀβαρίες καὶ ὑποχωρήσεις, χάριν συναισθηματισμοῦ. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι χαρακτηριστικὸ τὸ παράδειγμα τοῦ ἱερέως Ἠλὶ ὁ ὁποῖος ἐνῶ ἔβλεπε τοὺς γυιούς του νὰ βεβηλώνουν τὸ θυσιαστήριο, δὲν τοὺς ἀπέτρεπε ἀποτελεσματικά, ἀλλὰ περιοριζόταν σὲ κάποιες χλιαρὲς συμβουλές: «Μή, τέκνα», τοὺς ἔλεγε. Μὴν τὸ κάνετε αὐτό, παιδάκια μου!… Ὅμως τὰ παιδιὰ δὲν μποροῦσαν ἔτσι νὰ συναισθανθοῦν τὴ σοβαρότητα τῆς παρεκτροπῆς τους κι ὁ Θεὸς ἀποδοκίμασε ὄχι μόνο αὐτὰ ἀλλὰ καὶ τὸν πατέρα τους γιὰ τὴν ἔνοχη ἀνεκτική του στάση.
2. Συναίσθηση εὐθύνης
Ποιὰ στάση λοιπὸν ὀφείλουμε νὰ τηροῦμε ὥστε νὰ μὴ γινόμαστε συγκοινωνοὶ στὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας; «Μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε», μᾶς προτρέπει ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος. Ἔχουμε χρέος νὰ ἐλέγχουμε καὶ νὰ διαφωτίζουμε ὅσους βρίσκονται στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας, ὄχι ὅμως καὶ νὰ τοὺς καταδικάζουμε. «Ἐλέγχειν, εἶπεν, οὐ κατακρίνειν», ὑπογραμμίζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Πῶς;
Πρῶτον, μὲ τὸ παράδειγμά μας. Ἂν ζοῦμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε ἡ ἴδια μας ἡ ζωὴ θὰ εἶναι τὸ φῶς, ποὺ διαλύει τὸ σκοτάδι καὶ γίνεται σιωπηλὸς ἔλεγχος τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου. Ὁ ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Σέρβος ἐπίσκοπος τοῦ περασμένου αἰώνα καὶ θεολόγος μὲ παγκόσμια ἀκτινοβολία, σημειώνει: «Κανένα φῶς δὲν λάμπει μόνο στὸν ἑαυτό του. Τὸ φῶς τὸ ὁποῖο ἐμεῖς καταφέρνουμε νὰ ἀνάψουμε μέσα μας μὲ μακρὰ ἐξέγερση ἐνάντια στὴν ἁμαρτία καὶ τὶς ἀδυναμίες, μὲ μακρὰ τριβή, δὲν θὰ λάμπει μόνον σὲ μᾶς, ἀλλὰ θὰ τὸ βλέπουν κι ἐκεῖνοι ποὺ βρίσκονται στὸ σκοτάδι γύρω μας».
Ἐπιπλέον ἔχουμε ὑποχρέωση, ὅποτε μᾶς δίνεται κατάλληλη εὐκαιρία, νὰ ἐλέγχουμε καὶ μὲ τὰ λόγια μας. Πάντοτε μὲ σύνεση καὶ ἀγάπη νὰ προειδοποιοῦμε τοὺς ἀδελφούς μας γιὰ τὶς καταστρεπτικὲς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας καὶ νὰ τοὺς ἐνισχύουμε στὸν δρόμο τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἐπιστροφῆς.
Πολὺς λόγος γίνεται στὴν ἐποχή μας γιὰ τὴν ἀνεκτικότητα ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴν ὁμαλὴ κοινωνικὴ συνύπαρξη. Καὶ βέβαια, αὐτὸ ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται θετικό. Ὅμως μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἀνεκτικότητας στὴν οὐσία ἐπιχειρεῖται νὰ καταστεῖ κοινωνικὰ ἀποδεκτὴ κάθε ἁμαρτία καὶ διαστροφὴ καὶ νὰ ἐξαφανιστεῖ κάθε φωνὴ διαμαρτυρίας καὶ ἐλέγχου. Ἂς μὴν ἀφήσουμε νὰ μᾶς ἐπηρεάσει αὐτὸ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα. Ἂς μὴν ἀφήσουμε τὸ σκοτάδι νὰ καλύψει τὰ πάντα γύρω μας. Ἂς ἀνάψουμε τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ! Τὸ φῶς ποὺ διαλύει τὰ σκοτάδια καὶ χαρίζει στὸν ἄνθρωπο εἰρήνη καὶ ἐλπίδα!
