Ἡ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ὀνομάζεται καὶ «ἐπιφάνεια». Κατεξοχὴν ὅμως ἡ λέξη «ἐπιφάνεια» κυριολεκτεῖται στὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανίων, στὸ γεγονὸς δηλαδὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ ἀπὸ τὸν Τίμιο Πρόδρομο. Διότι εἶναι ἡ μέρα κατὰ τὴν ὁποία ἔγινε δημοσίως ἡ φανέρωσή Του ὡς τοῦ ἐνανθρωπήσαντος γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ἔναρξη τῆς δημόσιας δράσεώς Του. Τὸ ἐξηγεῖ πολὺ παραστατικὰ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Τίνος οὖν ἕνεκεν αὕτη ἐπιφάνεια λέγεται; Ἐπειδὴ οὐχ ὅτε ἐτέχθη, τότε πᾶσιν ἐγένετο κατάδηλος, ἀλλ᾽ ὅτε ἐβαπτίσατο· μέχρι γὰρ ταύτης ἠγνοεῖτο τῆς ἡμέρας τοῖς πολλοῖς»· γιὰ ποιὸν λόγο ὀνομάζεται Ἐπιφάνεια ἡ ἑορτὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου; Ὀνομάζεται διότι δὲν φανερώθηκε σὲ ὅλους ὡς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ὅταν γεννήθηκε, ἀλλὰ ὅταν βαπτίστηκε. Διότι μέχρι τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἦταν ἄγνωστος στοὺς πολλούς (PG 49, 366).
Ὑπάρχει καὶ δεύτερη ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου. Εἶναι ἡ Δευτέρα Του Παρουσία.
Ἡ πρώτη ἔλευση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ εἶναι «ἐπιφάνεια τῆς χάριτος», ἡ δεύτερη ἔλευση καὶ παρουσία Του εἶναι «ἐπιφάνεια τῆς δόξης», εἶναι ἡ παρουσία Του ὡς Κριτῆ τοῦ κόσμου.
Ἡ πρώτη ἐπιφάνεια ἔγινε «ἐν ταπεινώσει». Ὁ Κύριος ἔγινε ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ γίνει φανερὴ δυναμικὰ ἡ θεϊκή Του δόξα. Κατ᾿ αὐτήν, τὴν πρώτη Του ἐπιφάνεια, ἄδειασε τὸν ἑαυτό Του ἀπὸ τὴ δόξα Του καὶ ἔλαβε μορφὴ δούλου. Δὲν ἦρθε νὰ καταπλήξει τὸν κόσμο, φανερώνοντας τὸ ἀπρόσιτο φῶς τῆς θεότητός Του. Ἦρθε ταπεινὰ γιὰ νὰ σώσει τὸν κόσμο.
Γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ ὅμως αὐτὴ ἡ ἀπολυτρωτικὴ σωτηριώδης ἀποστολή Του στὸν κόσμο κατὰ τὴν πρώτη Του ἐπιφάνεια, ἀπαιτήθηκε ὄχι μόνο ἡ σάρκωσή Του ἀλλὰ καὶ ἡ θυσία Του ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ καὶ κατόπιν ἡ Ἀνάσταση καὶ ἡ Ἀνάληψή Του. Στὴ συνέχεια δὲ καὶ ἡ Πεντηκοστή, δηλαδὴ ἡ ἀποστολὴ τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο καὶ ἡ ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἔτσι συμπληρώθηκε καὶ ὁλοκληρώθηκε τὸ σωτηριῶδες ἔργο τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ κατὰ τὴν πρώτη ἐπιφάνεια τοῦ ἐνανθρωπήσαντος δευτέρου Προσώπου, τοῦ Θεοῦ Λόγου.
Ὑπάρχει, ὅπως εἴπαμε, καὶ ἡ δεύτερη ἐπιφάνεια. Εἶναι ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ δεύτερη αὐτὴ ἐπιφάνεια καὶ ἔλευσή Του θὰ εἶναι ἐπιφάνεια «ἐν δόξῃ». Θὰ φανερωθεῖ τότε ὁ Κύριος μὲ ὅλη τὴ θεϊκή Του δόξα, αὐτὴν ποὺ φάνηκε γιὰ λίγο κατὰ τὴ θεία Του Μεταμόρφωση. Ὁ Χριστὸς θὰ ἔρθει τότε ὡς Κριτὴς τῶν ἀνθρώπων.
Αὐτὴ ἡ ἐπιφάνεια τῆς δόξας ἀποτελεῖ καὶ τὸ περιεχόμενο τῆς μακαρίας ἐλπίδας τῶν πιστῶν χριστιανῶν. Προσδεχόμαστε ὅλοι οἱ πιστοὶ «τὴν μακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Τίτ. β΄ 13). Περιμένουμε μὲ ἐλπίδα τὴ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Αὐτὴ ἡ ἐλπίδα μᾶς δίνει χαρὰ καὶ μᾶς ἐνισχύει στὴν ἐνάρετη ζωή. Γιατὶ ἡ δόξα ἐκείνη τοῦ Χριστοῦ θὰ εἶναι καὶ δόξα τῶν Ἁγίων καὶ ὅλων τῶν πιστῶν ποὺ δέχθηκαν τὴ λύτρωση. Μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα τὸ παραγγέλλει στοὺς πιστοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῶν Κολασσῶν ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ»· ὅταν φανερωθεῖ ὁ Χριστός, ὁ αἴτιος καὶ ὁ χορηγὸς τῆς πνευματικῆς ζωῆς μας, τότε κι ἐσεῖς μαζὶ μὲ αὐτὸν θὰ φανερωθεῖτε δοξασμένοι (Κολ. γ΄ 4).
Κατόπιν ὅλων αὐτῶν γίνεται φανερὸ ὅτι ἡ ζωὴ τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ ἐδῶ στὸν κόσμο ξεδιπλώνεται μεταξὺ τῶν δύο «ἐπιφανειῶν» τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Κινεῖται μεταξὺ τῆς πρώτης, τῆς «ἐπιφάνειας τῆς χάριτος», καὶ τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶναι «ἐπιφάνεια δόξης» καὶ κρίσεως τῶν ἀνθρώπων. Συνεπῶς ἡ ζωὴ ποὺ ζοῦμε τώρα στὴ γῆ δὲν εἶναι κάτι μικρὸ καὶ ἀσήμαντο. Διότι ἀπὸ τὸν τρόπο ποὺ ἀξιοποιοῦμε τὴν παροῦσα ζωή, τὸ «νῦν», ἐξαρτᾶται τὸ αἰώνιο μέλλον μας, τὸ «ἀεί».
Ἐφόσον μὲ τὴν πρώτη ἐπιφάνεια, δηλαδὴ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, φανερώθηκε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν ὁποία ὁ ἐνανθρωπήσας Θεὸς καλεῖ στὴ σωτηρία ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ὀφείλουμε νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὴ σωτήρια πρόσκλησή Του νὰ πιστέψουμε καὶ νὰ ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο τῆς σωτηρίας ποὺ Ἐκεῖνος μᾶς ἔδειξε. Καλούμαστε νὰ ἀρνηθοῦμε τὴν ἀσέβεια καὶ τὶς ἐπιθυμίες τοῦ μάταιου καὶ ἁμαρτωλοῦ αὐτοῦ κόσμου, νὰ ζήσουμε στὴ ζωὴ αὐτὴ μὲ ἐγκράτεια στὸν ἑαυτό μας, μὲ δικαιοσύνη πρὸς τοὺς γύρω μας ἀνθρώπους καὶ μὲ εὐσέβεια πρὸς τὸν Θεό. Νὰ ἐνισχυόμαστε δὲ στὴν ἐνάρετη ζωὴ περιμένοντας μὲ χαρὰ τὴ μακαριότητα ποὺ ἐλπίζουμε καὶ τὴ φανέρωση τῆς δόξας τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴ δεύτερη ἐπιφάνειά Του.
