Σήμερα 5/3 εορτάζουν:
- Άγιος Κόνων ο Ίσαυρος
- Όσιος Μάρκος ο ασκητής και Θαυματουργός
- Άγιος Γεώργιος ο Νεομάρτυρας εκ Ραψάνης
- Άγιος Κόνων ο Κηπουρός
- Όσιος Μάρκος ο Αθηναίος
- Άγιος Παρθένιος Παρθενιάδης
- Άγιος Ευλόγιος
- Άγιος Ευλάμπιος
- Άγιος Αρχέλαος και οι μαζί μ’ αυτόν Εκατόν πενήντα δύο μάρτυρες
- Άγιοι Φώτιος και Κύριλλος
- Άγιος Νικόλαος Επίσκοπος Αχρίδος και Ζίτσης
- Όσιος Κόνων ο εκ Κύπρου
- Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας εκ Βουλγαρίας
- Άγιος Νέστωρ
- Άγιος Θεόφιλος ο Ιερομάρτυρας Επίσκοπος Καισαρείας
- Όσιοι Αδριανός και Λεωνίδας οι Μάρτυρες εκ Ρωσίας
- Ανακομιδή των τιμίων Λειψάνων του Αγίου Θεοδώρου του Πρίγκιπος και των υιών αυτού Δαβίδ και Κωνσταντίνου
Ὁ Ἅγιος Κόνων ὁ Ἴσαυρος
Στὶς 5 Μαρτίου ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία συνεορτάζει τρεῖς ἁγίους ποὺ φέρουν τὸ ἴδιο ὄνομα, «Κόνων»: τὸν ἅγιο Κόνωνα τὸν κηπουρὸ καὶ μάρτυρα ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, ποὺ μαρτύρησε ἐπὶ Δεκίου τὸν 3ο αἰώνα· τὸν ὅσιο Κόνωνα τὸν Κύπριο, ποὺ ἀσκήτεψε στὸν Ἀκάμα, καὶ τὸν ἅγιο ὁσιομάρτυρα Κόνωνα, ποὺ μελετοῦμε ἐδῶ τὴ ζωή του.
Πρόκειται γιὰ ἅγιο ποὺ ἀνήκει στὴ χορεία τῶν Μαρτύρων τῶν πρώτων ἀποστολικῶν χρόνων. Γεννήθηκε τὸν 2ο αἰώνα στὸ χωριὸ Βυδανὴ τῆς Σελευκείας, στὴν ὀρεινὴ περιοχὴ τῆς Ἰσαυρίας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Οἱ γονεῖς του, ὁ Νέστωρ καὶ ἡ Νάδα, ἦταν εἰδωλολάτρες, ἀλλὰ εἶχαν καλοσυνάτη ψυχή, παρότι ζοῦσαν σὲ τόπο ποὺ φημιζόταν γιὰ τὴν τραχύτητα καὶ τὴ σκληρότητα τῶν κατοίκων του.
Ἡ Παράδοση ἀναφέρει ὅτι ὁ Κόνων κατηχήθηκε στὴ χριστιανικὴ πίστη καὶ βαπτίστηκε ἀπὸ τὸν ἀρχάγγελο Μιχαήλ. Αὐτὸς ὁ Μέγας Ἀρχιστράτηγος τῶν Ἐπουρανίων Δυνάμεων τὸν ἐνίσχυε σὲ ὅλη τὴ μετέπειτα ζωή του καὶ ἰδιαίτερα στόν ἀγώνα του γιὰ τὴν ὁμολογία τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ σὲ πολλὲς ἄλλες περιστάσεις ὁ Ἀρχάγγελος τὸν βοήθησε γιὰ νὰ φυγαδεύσει ἢ νὰ περιορίσει (μέσα σὲ πιθάρι) πονηρὰ πνεύματα καὶ νὰ δαμάσει τὴ δύναμή τους.
Σὲ νεαρὴ ἡλικία ὁ Κόνων πιεζόμενος ἀπὸ τοὺς γονεῖς του νυμφεύθηκε μιὰ εὐσεβὴ καὶ πιστὴ κόρη, τὴν Ἄννα, μὲ τὴν ὁποία ἀποφάσισαν μαζὶ νὰ ζήσουν μὲ αὐστηρὴ ἐγκράτεια. Καὶ οἱ δυό τους φλέγονταν ἀπὸ ἰσχυρὸ πόθο ἱεραποστολῆς καὶ διέδιδαν τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου.
Οἱ μικροὶ πυρῆνες τῶν χριστιανῶν τῆς γύρω περιοχῆς, ποὺ ζοῦσαν τὴ νέα ζωὴ μὲ τὸ ἀνώτερο ἦθος ποὺ ἐγκαινίασε ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, εἶχαν βαθιὰ συγκινήσει τοὺς γονεῖς τοῦ Κόνωνα. Ἔτσι δὲν δίστασαν καὶ οἱ δυὸ σύντομα καὶ μὲ πολλὴ εὐκολία νὰ ἀσπασθοῦν τὴ χριστιανικὴ πίστη. Μάλιστα ὁ πατέρας του ὁ Νέστωρ ἔγινε ἀργότερα καὶ μάρτυρας.
Ὁ Κόνων προικισμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὸ χάρισμα τοῦ λόγου, καὶ μάλιστα πειστικοῦ λόγου, ἀνέτρεπε μὲ εὐκολία τὰ σοφίσματα τῶν ἐθνικῶν. Κάποτε οἱ εἰδωλολάτρες τῆς περιοχῆς τὸν ὁδήγησαν σὲ ἐπίσημο βῆμα γιὰ νὰ τὸν δικάσουν «ὡς ὑβριστὴ καὶ ἐχθρὸ τῆς ἐπίσημης θρησκείας» ἔχοντας φέρει ἀπέναντί του δεινοὺς συζητητές. Ὁ Κόνων καὶ ἐδῶ νίκησε, γιατὶ μίλησε μὲ γλυκύτητα καὶ πραότητα καὶ ἔδωσε πειστικὲς ἀπαντήσεις σὲ ὅλους.
Ἰδιαίτερα ἀνέπαυε ἀνήσυχους εἰδωλολάτρες νέους ποὺ ἀναζητοῦσαν μὲ πάθος τὴν ἀλήθεια. Μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἐνίσχυση τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ πολλοὶ ἐπηρεάζονταν ἀπὸ τὸ κήρυγμά του καὶ ἄλλαζαν ζωή. Ζητοῦσαν νὰ βαπτισθοῦν καὶ νὰ βαδίσουν τὴν ὁδὸ τοῦ Κυρίου. Τὸ δίχτυ τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔριχνε ὁ Κόνων, ὅλο καὶ ἁπλωνόταν περισσότερο, ὅλο καὶ δεχόταν περισσότερους μέσα του «λογικοὺς ἰχθῦς».
Ὅμως τὸ νέο αὐτὸ ἔφερνε πικρία καὶ δυσαρέσκεια στὸ ἀντίθετο στρατόπεδο, τῶν ἐχθρῶν τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀντίδραση ὅλο καὶ δυνάμωνε ἀπέναντι σ’ αὐτὸν τὸν νεαρό, ποὺ μὲ τόση εὐκολία ἀποσποῦσε ἀνθρώπους ἀπὸ τὸν κόσμο τῶν εἰδώλων καὶ τοὺς ἔκανε ὁπαδοὺς τοῦ Ναζωραίου. Κανεὶς ὅμως δὲν τολμοῦσε νὰ τὸν συλλάβει, γιατὶ ἀσκοῦσε γοητεία σὲ πολλοὺς μὲ τὴν καλοσύνη του. Καὶ τὸν ἀγαποῦσαν πολλοί, ἐχθροὶ καὶ φίλοι.
Κάποια μέρα ὁ Κόνων θέλησε νὰ ἀποδείξει τὴ δύναμη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ του σὲ μιὰ μεγάλη ὁμάδα φανατικῶν εἰδωλολατρῶν. Τοὺς ὁδήγησε λοιπὸν μαζί του στὸ βωμὸ τῶν εἰδώλων. Καὶ ἐκεῖ μπροστά τους ὁ Κόνων ὄρθιος καὶ σοβαρὸς προσευχήθηκε μὲ πίστη νὰ φανερώσει ὁ πανάγιος Τριαδικὸς Θεὸς τὸ μεγαλεῖο του. Καί ξαφνικὰ χωρὶς καμιὰ ἄλλη ἀνθρώπινη παρέμβαση ἢ βία τὸ ψεύτικο ἄγαλμα σωριάστηκε μὲ πάταγο μπροστὰ στὰ πόδια τους.
Καὶ μέσα ἀπὸ τὰ σπασμένα μάρμαρα ἀκούστηκε μιὰ θρηνητικὴ φωνή: «Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεός! Γιατὶ μᾶς ἀναστατώνεις ἐμᾶς τοὺς δαίμονες καὶ μᾶς διώχνεις ἀπὸ τοὺς τόπους μέσα στοὺς ὁποίους εἴμαστε τόσα χρόνια θρονιασμένοι;».
Ἄφωνοι ἔμειναν ὅλοι οἱ εἰδωλολάτρες. Νικημένοι καὶ ντροπιασμένοι ἀναγκάσθηκαν νὰ παραδεχθοῦν τὴν ἀνεπάρκεια τῆς θρησκείας τους. Καὶ οἱ περισσότεροι πίστεψαν στὸν Χριστό!
Ἀστραπιαῖα ἡ εἴδηση αὐτὴ ἀπὸ στόμα σὲ στόμα ἔφθασε μέχρι καὶ τὸν Ἔπαρχο τῆς περιοχῆς, τὸν Μάγνο. Καὶ αὐτὸς ὀργισμένος κάλεσε τὸν Κόνωνα μπροστά του καὶ τὸν ἀπείλησε:
–Νὰ σταματήσεις, τοῦ εἶπε, νὰ κάνεις ἄλλους χριστιανούς. Φθάνουν τόσοι. Καὶ νὰ ἀρνηθεῖς ἀμέσως τὴ χριστιανική σου ἰδιότητα.
–Ἐγὼ ποτέ δέν θὰ ἀρνηθῶ τὸν Χριστὸ καὶ τὶς ὑπηρεσίες μου σ’ Αὐτόν, ἀπάντησε ὁ Κόνων μὲ ἀκλόνητο θάρρος.
Ὁ Ἔπαρχος διέταξε ἀμέσως τοὺς δημίους νὰ τὸν μαστιγώσουν σκληρά. Σὲ λίγο ὁ Μάρτυρας, δοξολογώντας τὸν Θεό, ἔπεφτε κάτω πλημμυρισμένος στὰ αἵματα. Δὲν εἶχε ὅμως ἀκόμα πεθάνει. Οὔτε εἶχε ἔλθει ἡ ὥρα νὰ πεθάνει αὐτὸς ὁ τόσο δίκαιος καὶ γεμάτος ἀρετὴ χριστιανός.
Ἐχθροὶ καὶ φίλοι ποὺ παρακολουθοῦσαν τὸ θέαμα δὲν ἄντεξαν νὰ μὴν ἀντιδράσουν. Ὅρμησαν ὅλοι μαζὶ διαμαρτυρόμενοι πρὸς τὸν Ἔπαρχο καὶ ἀγανακτισμένοι τοῦ φώναξαν:
–Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ τιμωρεῖς μὲ τόσο φρικτὸ τρόπο αὐτὸν ποὺ ἔχει ἀρετὴ καὶ ἀσκεῖ φιλανθρωπία πρὸς ὅλους μας καὶ μᾶς ἀγαπάει ὅλους τόσο πολὺ ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ «πιστεύω» μας!
Ὁ ἔπαρχος Μάγνος φοβήθηκε. Διέταξε νὰ σταματήσουν τὸ μαρτύριο. Καὶ ὁ ἴδιος τράπηκε σὲ φυγὴ γιὰ νὰ σωθεῖ.
Σὲ λίγο ὁ Κόνων δεχόταν τὶς στοργικὲς περιποιήσεις ἐχθρῶν καὶ φίλων. Καὶ ἀφοῦ τοῦ ἔδεσαν τὰ τραύματα, τὸν ὁδήγησαν στὸ σπίτι του. Ἐκεῖ μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια ὁ Ὁσιομάρτυρας ἔχοντας «τὰ στίγματα τοῦ Χριστοῦ» στὸ σῶμα του κοιμήθηκε εἰρηνικὰ παραδίδοντας τὸ πνεῦμα του στὸν ἀγαπημένο του Νυμφίο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁσιομάρτυς Κόνων! Μιὰ «καρδιὰ καιομένη» γιὰ τὸν Χριστό, σὲ ἀγάπη καὶ γνώση, σὲ ὁμολογία καὶ ἱεραποστολή, σὲ πίστη καὶ προσευχή. Τέτοιες καρδιὲς ζητάει καὶ σήμερα ἡ ἐποχή μας γεμάτες ἀπὸ ἀγνὴ καὶ καθαρὴ ἀγάπη γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους.
«Ἀπό τό περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ»
Ὁ Ἅγιος Κόνων ὁ Κηπουρός
Ἕνα ἀπό τά μαρτύρια τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων εἶναι καί τοῦ Κόνωνος. Ὁ Κόνων ἦταν Χριστιανός καί καταγόταν ἀπό τήν Ναζαρέτ, εἶχε ὅμως ἐγκατασταθεῖ στήν πόλη Μαγυδώ τῆς Παμφυλίας. Ἐκεῖ ἐργαζόταν ὡς κηπουρός. Αὐτοκράτορας τήν ἐποχή ἐκείνη ἦταν ὁ Δέκιος (248 – 251), ἕνας ἀπό τούς πιό σκληρούς διῶκτες τῶν Χριστιανῶν. Ἡγεμόνας τῆς περιοχῆς τῆς Παμφυλίας ἦταν ὁ Πούπλιος, φανατικός εἰδωλολάτρης καί αὐτός.
Ὅ Πούπλιος ἐπισκέφθηκε κάποτε τήν Μαγυδώ καί ἐγκατεστάθηκε στό προάστιο τοῦ Διός. Ἀπό ἐκεῖ ἔστειλε τούς κήρυκες νά καλέσουν τόν λαό σέ κοινή συγκέντρωση, γιά κάποια ἐπίσημη θυσία στούς θεούς. Οἱ Χριστιανοί τῆς πόλεως στό ἄκουσμα τῆς κλήσεως, ἀντί νά συγκεντρωθοῦν στό ὁρισμένο σημεῖο, ἐγκατέλειψαν τήν πόλη καί ἔφυγαν μακριά, σκορπίστηκαν στούς ἀγρούς, γιά νά ἀποφύγουν τόν πειρασμό. Σ’ αὐτήν τήν ἐνέργεια τῶν Χριστιανῶν ἀντέδρασαν μέ ἀγανάκτηση οἱ προϊστάμενοι τῶν εἰδωλολατρῶν καί μάλιστα ὁ ἱερεύς Ναόδωρος. Ἀντέδρασαν καί ζήτησαν ἀμέσως ἀπό τόν Πούπλιο νά τούς δώσει τήν ἄδεια νά ἀναζητήσουν ἐκείνη τή στιγμή τούς Χριστιανούς καί νά τούς ὁδηγήσουν μέ βία μπροστά του. Κι ὅταν τούς δόθηκε ἡ ἄδεια, πῆραν μαζί τους καί Ρωμαίους στρατιῶτες καί ἀναχώρησαν ἔφιπποι γιά τόν σκοπό τους.
Ὁ πρῶτος πού συνάντησαν, ἦταν ὁ γέροντας Κόνων, ὁ ὁποῖος τή στιγμή ἐκείνη πότιζε τόν κῆπο του. Παππού, τοῦ λένε, σέ καλεῖ ὁ ἡγεμών! Ἔμεινε ἔκπληκτος ὁ Κόνων καί μέ ἀπορία ρώτησε: Τί μέ θέλει ἐμένα ὁ ἡγεμών, ἕναν ξένο ἄνθρωπο καί μάλιστα Χριστιανό; Ἐάν ὁ ἡγεμών ζητᾶ κάποιον, ζητᾶ τούς ὁμοίους του καί ὄχι ἕνα κηπουρό! Στή συνετή ἀπάντηση καί ἀπορία τοῦ γέροντος Χριστιανοῦ ὁ Ναόδωρος, ἐκνευρισμένος, ἔδωσε ἐντολή νά δέσουν τόν γέροντα πίσω ἀπό τό ἀλογό του καί νά τόν ὁδηγήσουν ὑποχρεωτικά στόν Πούπλιο. Πράγματι σέ λίγο ὁ Κόνων βρέθηκε δεμένος ἐνώπιον τοῦ ἡγεμόνος.
Μέ καύχηση, ἀλλά καί μέ ἐκπληκτική ὑποκρισία ὁ εἰδωλολάτρης ἱερεύς παρουσίασε τόν Κόνωνα στόν διοικητή. Ἄρχοντά μας ἐπίλεκτε, τοῦ λέει, μέ τήν εὐμένεια τῶν θεῶν καί τίς διαταγές τοῦ αὐτοκράτορος καί τή δική σου καλή τύχη, βρέθηκε ὁ ἀναζητούμενος ἀγαπητός μας, ὁ ὁποῖος εἶναι ὑπάκουος σ’ ὅλους τους θεούς μας καί στούς νόμους καί στόν βασιλέα μας! Ἔκπληκτος ὁ Χριστιανός γιά ὅσα ἄκουσε, ἀλλά καί ἀγανακτισμένος γιά τό ἀσύστολο ψέμα, ὕψωσε τή φωνή του καί ἀντέδρασε: Ὄχι, λέει στόν Ναόδωρο, δέν εἶναι ἔτσι τά πράγματα, ὅπως τά λές. Ἐγώ εἶμαι ἀφοσιωμένος στόν ἄλλο μεγάλο Βασιλέα, τόν Χριστό!
Ἀκολούθησε μεγάλη συζήτηση μεταξύ τοῦ Πουπλίου καί τοῦ Κόνωνος. Ὁ διοικητής τόν προέτρεπε νά τόν ὑπακούσει γιά νά κερδίσει μεγάλες τιμές καί μάλιστα στά γεράματά του, γιά νά πέρασει εὐχάριστα καί δοξασμένα. Τόν παρακινοῦσε νά ἐγκατάλειψει τήν ἀσεβέστατη θρησκεία τοῦ Χριστοῦ καί νά πάψει νά λατρεύει ὡς Θεό ἕνα ἄνθρωπο καί μάλιστα σταυρωμένο: Πάψε αὐτήν τήν μωρία καί θά ζεῖς μαζί μας εὐφραινόμενος. Κι ὅταν τόν εἶδε σταθερό, ἀνένδοτο, ἀνυποχώρητο, τόν προέτρεψε νά μή θυσιάσει μέν, ἀλλά, ἔστω, ἁπλῶς νά πάρει στά χέρια του λίγο θυμίαμα, κρασί κι ἕνα κλαδί δένδρου καί νά φωνάξει: Δίε, πανύψιστε σῶζε τό πλῆθος αὐτό! Καί ὁ Κόνων; Ἀφοῦ στέναξε καί ἀνέβλεψε στόν οὐρανό καί προσευχήθηκε, ἄνοιξε τό στόμα του καί φωτισμένος ἀπό τόν Θεό μέ θαυμαστή παρρησία καί ἐκπληκτική ρητορία ἔλεγξε τόν ἡγεμόνα γιά τήν τόλμη του νά βλασφημεῖ τόν Θεό τῶν ὅλων, τόν ἀληθινό Θεό, στά χέρια τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ ζωή ὅλων μας καί αὐτοῦ τοῦ ἴδιου…
Ἀλλά τότε ὁ Πούπλιος ἄναψε! Ἄρχισε νά ἐκδηλώνεται διαφορετικά. Ἐπικαλεῖται τό ἀξίωμά του καί τή δύναμή του. Ἀπειλεῖ τόν Χριστιανό, ὅτι θά τόν ρίξει στό στόμα τοῦ λιονταριοῦ ἤ στόν βυθό τῆς θάλασσας ἤ θά τόν σταυρώσει ἤ θά τόν λειώσει μέσα στό καζάνι πού βράζει. Καί ὁ Κόνων ἀπαντᾶ: Ἀσχημονεῖς, ἡγεμών. Δέν θά μέ πείσεις. Βλέπε μόνο μή σέ παραδώσει ὁ Κριτής αἰωνίως στά τάρταρα ἤ στό ἄσβεστο πῦρ, ὅπου «ὁ σκώληξ οὐ τελευτᾶ καί τό πῦρ οὐ σβέννυται»!
Ἀλλά ἦταν φανερό. Ἡ συζήτηση δέν εἶχε πλέον σκοπό. Ὁ Πούπλιος συσκέπτεται μέ τούς συμβούλους του καί διατάζει νά περάσουν καρφιά κάτω ἀπό τά σφυρά τοῦ Μάρτυρος. Κι ἔτσι καρφωμένο τόν ὑποχρεώνει νά τρέχει μπροστά ἀπό τό ἅρμα του, ἐνῶ δίπλα του δυό στρατιῶτες τόν μαστίγωναν συνεχῶς. Στήν ἀγορά ὁ Κόνων μισολιπόθυμος γονατίζει καί προσεύχεται: Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, δέξου τήν ψυχή μου καί λύτρωσε μέ ἀπό τά αἱμοβόρα σκυλιά καί ἀνάπαυσέ με μαζί μέ ὅλους τούς δικαίους σου πού ἐκπλήρωσαν τό θέλημά σου. Ναί, Θεέ μου, Βασιλιά τῶν αἰώνων! Καί καταλήγει τό ἱερό μαρτυρολόγιο:
«Ὁ μακάριος Κόνων προσφορά προσηνέχθη τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων Θεῷ, ὤ ἡ δόξα εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».
Τό μαρτύριο τοῦ Κόνωνος διασαλπίζει τήν ἀλήθεια, ὅτι ὅποια ἡλικία κι ἄν ἔχει ὁ Χριστιανός, καί γέροντας ἀκόμη, εἶναι πάντοτε καί παντοῦ ἡρωικός. Ἡρωικός μάλιστα στίς κρίσιμες στιγμές, σέ ἀντίθετα καί ἀντίχριστα περιβάλλοντα. Ὁμολογεῖ μέ θάρρος τήν πίστη του γιά νά ἀσφαλίσει τόν ἑαυτό του, νά ὠφελήσει τούς ἄλλους, καί νά δοξάσει τό ὄνομα τοῦ Κυρίου μας.
Ἀπό τό βιβλίο «Ἔνθεοι Σάλπιγγες»
Ἀρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη
Ὁ Ὅσιος Μᾶρκος ὁ Ἀσκητὴς καὶ Θαυματουργός
Ἦταν Ἀθηναῖος καὶ ἔζησε τὸν 4ο αἰῶνα μ.Χ. Στὴν Ἀθήνα ἔλαβε ἀξιόλογη μόρφωση, καὶ μαζὶ μὲ τὴν ἐπίδοσή του στὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία διακρίθηκε καὶ στὴ μελέτη τῶν ἁγίων Γραφῶν. Κατόπιν ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν Ἀθήνα καὶ πῆγε στὴν Ἀντιόχεια. Ἐκεῖ τὸν ἔφερε ἡ μεγάλη φήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Χρυσοστόμου, κοντὰ στὸν ὁποῖο καὶ μαθήτευσε. Παρέμεινε μέσα στὴν κοσμικὴ κοινωνία, καταρτίζοντας τὸν ἑαυτό του τελειότερα στὴ σπουδὴ καὶ τὴν γνώση τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων μέχρι τοῦ τεσσαρακοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας του. Ἔπειτα ἀποσύρθηκε σὲ μία μικρὴ κοινοβιακὴ συντροφιά, ὅπου διακρίθηκε γιὰ τὴν φιλάδελφη καὶ προσεκτικὴ συμπεριφορά του. Ἔγραψε ἀρκετὰ συγγράμματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα σῴζονται μόνο μερικοὶ λόγοι καὶ ἐπιστολές, καθὼς καὶ συμβουλευτικὲς πραγματεῖες. Εἶναι δὲ τόση ἡ πρακτικότητα καὶ ἡ ὠφέλειά τους, ὥστε ἐλέχθη γιὰ τὸν συγγραφέα τους, ὅτι: «Πάντα πώλησαν καὶ Μᾶρκον ἀγόρασαν». Νὰ ὅμως, καὶ μερικὰ ἀπὸ τὰ πολύτιμα παραγγέλματά του: «Προτιμότερον, λέγει, νὰ σὲ βλάπτουν οἱ ἄνθρωποι παρὰ νὰ σὲ ἐξουσιάζουν οἱ δαίμονες. Ὁ ἁπλοῦς, ἀλλὰ ταπεινόφρων ἄνθρωπος εἶναι σοφώτερος ἀπὸ τοὺς σοφούς. Ὅποιος ἐνθυμεῖται τὰ προηγούμενα σφάλματά του, προφυλάσσεται ἀπὸ τὰ μέλλοντα. Ἐὰν δὲν ὑπέστῃς θλίψεις νὰ μὴ νομίζῃς ὅτι ἔχεις ἄρετην. Διότι δὲν εἶναι τίποτε ὅ,τι φύεται μέσα εἰς τὴν ἄνεσιν».
Ὁ Ὅσιος Μᾶρκος ὁ Ἀθηναῖος
Συγκεχυμένες καὶ ἀσαφεῖς οἱ πληροφορίες γιὰ τὴν ζωή του. Ἀπὸ διήγηση τοῦ Ὁσίου Σεραπίωνος μαθαίνουμε ὅτι ἀσκήτευσε τὸν 4ο αἰῶνα μ.Χ. στὴν ἔρημο πέραν τῆς χώρας τῶν Χετταίων, μᾶλλον πέραν τῆς Αἰγύπτου, στὸ ὄρος τῆς Θρᾴκης (ὄχι βέβαια τῆς ἑλληνικῆς) γιὰ 95 ὁλόκληρα χρόνια. Πατρίδα του ἦταν ἡ Ἀθήνα. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Ἴσως νὰ εἶναι τὸ ἴδιο πρόσωπο μὲ τὸν προηγούμενο ὅσιο Μᾶρκο τὸν Ἀσκητή.
Ὁ Ἅγιος Εὐλόγιος
Μαρτύρησε στὴν Παλαιστίνη διὰ ξίφους.
Ὁ Ἅγιος Εὐλάμπιος
Μαρτύρησε στὴν Παλαιστίνη διὰ ξίφους.
Ὁ Ἅγιος Ἀρχέλαος καὶ οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν 152 Μάρτυρες
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους. (Στὸ Κουτλουμουσιανὸ Μηναῖο οἱ μάρτυρες ἀριθμοῦνται 142).
Οἱ Ἅγιοι Φώτιος καὶ Κύριλλος
Μᾶλλον ἀνῆκαν στοὺς 152 Μάρτυρες, ποὺ μαρτύρησαν μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Ἀρχέλαο.
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης νεομάρτυρας ἀπὸ τὴν Βουλγαρία
Ἦταν ὡραῖος στὸ σῶμα καὶ ἐγγράμματος. Κάποτε μπλέχτηκε σὲ μία περιπέτεια καὶ ἀρνήθηκε τὸν Χριστό. Οἱ τύψεις συνειδήσεως ὅμως, γιὰ τὴν ἀποστασία του, τὸν ἔφεραν ἀπὸ τὴν Βουλγαρία στὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐκεῖ ὑποτάχθηκε σ᾿ ἕναν μονόχειρα μοναχό, τῆς Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου. Ἦταν 18 χρονῶν ὅταν ἔφυγε ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἐκεῖ ντύθηκε τούρκικα ροῦχα, μπῆκε στὸ τέμενος τῆς Ἁγίας Σοφίας καὶ ἔκανε μπροστὰ στοὺς Τούρκους τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, καὶ προσκύνησε μὲ χριστιανοπρέπεια. Οἱ Τοῦρκοι ἀμέσως τὸν συνέλαβαν καὶ ἐπειδὴ δὲν μπόρεσαν νὰ τὸν μεταστρέψουν στὴ θρησκεία τους, τὸν ἀποκεφάλισαν στὴν αὐλὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας στὶς 5 Μαρτίου 1784.
Ὁ Ἅγιος Γεώργιος νεομάρτυρας ἀπὸ τὴν Ραψάνη
Ὁ νεομάρτυς ἅγιος Γεώργιος ὁ ἐκ Ραψάνης, ἦταν γόνος τῆς σπουδαίας οἰκογενείας τῶν Χατζηλασκαρέων καὶ ἀπόφοιτος τῆς φημισμένης σχολῆς τῆς πατρίδος του. Ἄσκησε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ γραμματοδιδασκάλου στὴ γενέτειρά του. Ἡ ἀλλαγὴ ἑνὸς νεαροῦ ἀλλοθρήσκου ἀπετέλεσε τὴν αἰτία τοῦ μαρτυρίου τοῦ Γεωργίου. Τὸ συνέλαβαν, τὸν δίκασαν σύντομα καὶ τὸν κατεδίκασαν τελεσίδικα σὲ θάνατο μὲ βασανιστήρια. Παρέδωσε μὲ ἀποκεφαλισμὸ τὸ πνεῦμα του στὶς 5 Μαρτίου τοῦ 1818 σὲ ἡλικία 20 ἐτῶν. Ὁ θάνατος ἀπετέλεσε «τὴν γενέθλιον ἡμέραν» τῆς ζωῆς του καὶ οἱ θαυμαστὲς ἀποκαλύψεις του πιστοποίησαν ἀκόμα μία φορὰ ὅτι «τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος». Τὰ δὲ λείψανα τοῦ ἁγίου μετεφέρθησαν ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του μάρτυρος εἰς Ραψάνην καὶ εὑρίσκονται σήμερον εἰς τὴν οἰκίαν «Καραβασίλη» ὅπου καίει μπροστά τους ἀκοίμητη κανδήλα, καὶ εἶναι προσιτὰ εἰς κάθε εὐλαβὴ προσκυνητή.